استخوان دست پلنگ بشاگرد کاملا از بافت خارج شده و در معرض هوا قرار داشت

روابط عمومی محیط زیست هرمزگان در گزارشی تمام اقدامات را برای پلنگ بشاگردی تشریح کرد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از روابط عمومی حفاظت محیط زیست هرمزگان، در پي دريافت گزارش مردم محلي روستاي دهيج منطقه چهارده روستاي بخش سندرك شهرستان ميناب در ظهر روز سه شنبه به تاریخ 25 آذر ماه 99 مبني بر به دام افتادن يك فرد پلنگ در تله فلزي، تيمي متشكل از كارشناسان، محيط بانان و دامپزشكان اداره كل و بخش خصوصي به منظور ارزیابی اولیه به همراه تجهيزات بيهوشي و درماني از بندرعباس به سمت منطقه حركت كردند كه با توجه به فاصله250 كيلومتري، پس از سه ساعت در شامگاه آن روز به روستاي دهيج رسيدند؛ اين در حالي بود كه دسترسي به محل به دام افتادن پلنگ، از روستاي دهيج پس از طي حدود دو ساعت كوهنوردي و سنگ نوردي از مسيري صعب العبور ميسر مي گرديد؛ كه در نتيجه تصميم بر حركت تيم در صبح روز چهارشنبه به تاریخ 26 آذر 99 گرفته شد. 

طبق اطلاعات دريافتي از دهياري روستاي دهيج يكي از دامداران محلي پس از مشاهده تلفات 3 راس گوسفندي كه از گله جدا شده بود با تصور حمله شغال، اقدام به تله گذاري با گذاشتن همان لاشه ها به عنوان طعمه كرده اما پس از اين كه متوجه به دام افتادن پلنگ در تله شده به دهياري روستا و سپس به مسئولين محيط زيست منطقه اطلاع داده است. 

صبح چهارشنبه تيم مذكور پس از دو ساعت كوهنوردي به محل حضور پلنگ رسید. ارزيابي اوليه تیم حاكي از آسيب ديدگي دست چپ پلنگ ماده بود. با توجه به وقوع اولين مورد آسیب دیدگی پلنگ در استان، کافي نبودن تجهيزات از لحاظ دقت تفنگ بیهوشی موجود در فواصل زیاد و همچنین عدم تجربه و تبحركافي افراد مرتبط در خصوص گربه سانان بزرگ جثه، متاسفانه دارت هاي بيهوشي به پلنگ اصابت نكرد؛ اين در حالي بود كه ازدحام جمعيت افراد محلي از روستاهاي اطراف تا حد زیادی موجب از بين رفتن آرامش پلنگ و افراد تيم شده و روند كار را كاملاً مختل كرد اما علي رغم توصيه هاي تيم به شکل های مختلف، جمعيت به هيچ وجه متفرق نشدند.

در نتیجه به منظور جلوگیری از ایجاد خطر فزاینده برای اعضای تیم و افراد محلی حاضر در صحنه، با تقاضای همکاری و هماهنگي هاي لازم با سازمان متبوع حسب برنامه ریزی ها تصمیم گرفته شد که دامپزشكان اداره كل حفاظت محیط زیست استان فارس كه جزو معدود استانهای کشور با تجربه قبلي در اين خصوص بوده و مهارت لازم براي بيهوشي پلنگ داشتند از شیراز به تيم ملحق شوند.

لذا تاکید می شود برخلاف ادعاهای مطرح شده در برخی از منابع خبری، این اداره کل مجهز به سلاح و داروی بیهوشی بوده اما پرتاب موفقیت آمیز دارت ها که نیازمند شرایط ویژه ای است متاسفانه در روز چهارشنبه محقق نشد. با توجه به بعد مسافت، افراد مذکور ظهر روز پنجشنبه به تاریخ 27آذر99 به بندرعباس رسیدند و بلافاصله به منطقه عزیمت نمودند. 

پس از حضور دو دامپزشك اعزامي از استان فارس، اكيپي متشكل از چهار دامپزشك، معاون فني، فرمانده يگان حفاظت و ساير كارشناسان و محيط بانان اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان مجدداً در شامگاه روز پنجشبه در روستا مستقر شدند و به منظور جلوگيري از ازدحام مردم محلي 4 صبح روز جمعه به تاریخ 28 آذر ماه 99 به سمت نقطه حضور پلنگ مراجعت كردند و تلاش دومي براي بيهوش كردن پلنگ انجام دادند كه موفقيت آميز بود.

انتقال به روستا به سختي و به وسیله برانكارد با همكاري معدودي از افراد محلي با هماهنگی دهیاری انجام و در نهايت پلنگ مجروح با كمك قفس مخصوص به بندرعباس منتقل شد. در طول مسير 5 ساعته از محل حادثه تا بندرعباس علائم حياتي پلنگ به طور مكرر چك شد و در غروب جمعه به مقصد رسيد. 

پلنگ ماده چهار ساله با وزن 42 كيوگرم در تاريخ 29 آذر99 مجدداً براي انجام اقدامات اوليه درماني شامل راديوگرافي، سرم تراپي و آنتي بيوتيك تراپي بيهوش شد كه در نتيجه شكستگي انگشتان دست چپ و پارگي تاندون ها تاييد شد. 

اين پلنگ كه نازكNAZAK  نامگذاري شد برای ادامه درمان و انجام جراحی در بیمارستان دامپزشکی دکتر فتاحیان در صبح يكشبنه به تاریخ  30 آذر 99 با رعایت پروتکل های انتقال حیوانات وحشی از طريق مسير هوايي به تهران منتقل شد. 

همانطور که در خبرهای پیشین اعلام شد بنا بر اظهارات مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست متاسفانه علی رغم همه تلاشهای انجام شده، به دلیل فشار زیاد تله فلزی بافت های نرم، اعصاب و استخوان های دست چپ دچار عفونت و نکروز شده و قابلیت جراحی و ترمیم را نداشت که در نتیجه منجر به قطع دست شد. 

پس از ریکاوری و به هوش آمدن پلنگ اقدامات برای انتقال به کلینیک حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست انجام و اکنون این ماده پلنگ در دهکده طبیعت باراجین قزوین دوره نقاهت خود را طی می کند و حال عمومی آن مطلوب و رضایتبخش اعلام شده است.

لازم به ذکر است نظر به عدم وجود دانشکده دامپزشکی و همچنین بیمارستان دارای تجهیزات کافی در استان برای انجام عملیات جراحی این پلنگ به تهران منتقل شد. فرد تله گذار نیز به منظور طی مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شده است؛ این در حالی است که اقدامات لازم برای جمع آوری تله های فلزی موجود در آن منطقه در حال انجام است. 

طبق نظر متخصصین، فرصت طلایی در شکستگی باز در بهترین حالت 12 تا 24 است و با توجه به اینکه فشار ناشی از تله فلزی بکار رفته به اندازه ای است که حتی در بسیاری از گونه های کوچکتر مانند روباه و شغال سبب قطع عضو می شود، در همان ساعات ابتدایی آسیب بسیار شدیدی به بافت نرم و استخوانهای دست پلنگ شده بود به طوری که استخوان کاملا از بافت خارج شده و در معرض هوا قرار داشت؛ لذا با توجه به بعد مسافت ذکر شده تا محل حادثه حتی در ایده ال ترین شرایط به لحاظ تجهیزات، نجات دست پلنگ به سختی امکان داشت. 

گفتنی است، در حال حاضر یک کلینیک دامپزشکی با امکانات تیمار و درمان اولیه به عنوان کلینیک معتمد با این اداره کل همکاری می کند و در طول عملیات امداد و نجات این پلنگ نیز همکاری وافری داشته است.

شایان ذکر است اقدامات متعددي در حوزه تحقيقات و آموزش در راستاي اجراي مفاد برنامه ملي عملياتي حفاظت و مديريت پلنگ در اين منطقه انجام شده است و در همين راستا سازمان مردم نهادي با سوابق موثر در زمينه پايش و آموزش در جهت حفاظت از پلنگ در شهرستان ميناب ثبت شده است كه در زمينه كمك رساني به واكسيناسيون دامهاي اهلي منطقه 14 روستا با همكاري شبكه دامپزشكي و اين اداره كل فعاليت قابل توجهي داشته است به طوري كه در مرداد ماه سال گذشته واكسيناسيون بيماري آبله براي 2200 راس دام اهلي در اين منطقه انجام و آموزش هايي در خصوص چگونگي انجام اقدامات لازم در جلوگيري از كاهش آسيب هاي تعارض پلنگ به روستاييان ارائه شد.

همچنين در اقدامي ديگر با همكاري سمن زيست محيطي محلي و موسسه نذر طبيعت تعداد 60 دستگاه چراغ خورشيدي مجهز به سنسور حركتي با هدف دور كردن پلنگ و كاهش تعارض با دامدارها در مهرماه گذشته در اين منطقه توزيع شده است. با توجه به اینکه بارها مشابه این اتفاق در خصوص پلنگ در مناطق مختلف کشور رخ داده و منجر به کشته شدن پلنگ شده است ارزيابي اين اداره كل اين است كه گزارش به تله افتادن اين پلنگ و نكشتن آن از سوي فرد متخلف در نتيجه تلاش هاي ذكر شده است.

طعمه و پناه دو عامل کلیدی در انتخاب زیستگاه گوشتخواران بزرگی مانند پلنگ است. این عوامل در زیستگاههای کوهستانی و جنگلی به نسبت فراوانتر هستند. اما پلنگها میتوانند از زیستگاهها و سکونتگاههای انسان نیز استفاده کنند و به ندرت حضورشان برای مردم علنی می شود.

به ویـژه در شرایط کنونــیِ تخریــب و نابودی زیستگاههای اصلی پلنگ، توانایـی زیسـت در کنار انسان با وجود مخاطرات آن، یکی از دلایل موفقیـت نسبی پلنگ در بقا به شمار می رود. ار این رو این گونه با ارزش و در معرض خطر انقراض در اکثر ارتفاعات حفاظت شده و آزاد استان وجود دارد و تصاویر متعددی با استفاده از دوربین های تله ای تاکنون از آن ثبت شده است اما با توجه به اینکه شمارش جمعیت گوشتخواران بزرگ جثه به سادگی امکان پذیر نیست تخمینی از تعداد این گونه در استان و حتی کشور وجود ندارد و به تحقیقات دقیق تری در این زمینه نیاز دارد.

لازم به توضیح است پلنگ ها در قلمرو خود به دفعات و در فواصل کوتاه جابه جا می شوند و به واسطه گستره خانگی بزرگ پلنگ ها، عجیب نیست که در بخشی از این قلمرو سکونتگاه های انسانی نیز قرار داشته باشد. در حقیقت، پلنگ ها سکونتگاه های انسانی را نیز به دفعات مورد استفاده قرار می دهند و در اغلب موارد مردم محلی حتی متوجه حضور پلنگ نیز نمی شوند. با این حال، مشاهده پلنگ در اطراف روستاها الزاماً به معنی حمله به دام اهلی در آینده نزدیک نخواهد بود. نگهبانی کارآمد از دام ها و بهسازی تاسیسات نگهداری دام که مانع ورود گوشتخواران به آن ها شود می تواند به سادگی احتمال حمله گوشتخواران به دام را به شدت کاهش دهد.

در پایان با توجه به گسترش شبکه های اجتماعی و دسترسی آسان به صفحه های خبری ممکن است علاقمندان با روایات مختلفی در خصوص این حادثه روبرو شوند؛ از این رو خواهشمند است برای دستیابی به اطلاعات صحیح، اخبار مربوطه را از پورتال رسمی اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان دنبال کنید.