حکیم مهر: قطر با اجرای طرح حفاظت
از غزال تیزشاخ عربی موفق شد این حیوان را از خطر انقراض نجات دهد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از فارس، کشور قطر برای حفظ گونه‌های
در معرض انقراض روش‌های متعددی را در پیش گرفته است، یکی از این گونه‌های در معرض
انقراض غزال تیزشاخ عربی است که زمانی در بیشتر شبه‌جزیره عربستان یافت می‌شد، اما
در دهه ۷۰
میلادی رو به انقراض رفت. این جانور امروز به مدد طرح حفظ و احیا در قطر از خطر
انقراض دور شده است.
طرحی برای حفظ و احیای غزال تیزشاخ عربی
ناحیه حفاظت‌شده «المها» پناهگاه غزال‌های عربی است. این
منطقه ۳۰
دقیقه تا دوحه فاصله دارد و در آن دامپزشکان غزال‌های عربی را به‌شکل دوره‌ای
معاینه می‌کنند.
آندرئا دوگلیه‌رو، یکی از این دامپزشکان می‌گوید: «می‌خواهیم
آنها را از مداخله انسانی دور نگه داریم چون رهاسازی دوباره در طبیعت تنها یکبار
اتفاق می‌افتد و می‌خواهیم غزال‌هایی را انتخاب کنیم که بدون مداخله انسانی در
طبیعت دوام بیاورند.»
حدود سه تا سه هزار و پانصد غزال عربی در مرکز «مها» وجود
دارد و تاکنون حدود ۱۸
هزار غزال نیز راهی طبیعت قطر شده‌اند. این جانوران که پیش از این در خطر انقراض
بودند امروز علاوه بر دریافت آب و غذای روزانه، علیه بیماری‌های مرسوم دامی هم
واکسینه می‌شوند.
«ادمور مرزا»، دیگر دامپزشک این مرکز می‌گوید:
«دوره بارداری این جانوران تقریبا ۹
ماه است، و درنتیجه سالانه تنها یک توله به دنیا می‌آورند. حدس می‌زنم که شکارچیان
در قدیم عادت داشته‌اند هربار صدها غزال شکار کنند، و یک محاسبهٔ ساده نشان می‌دهد
که میزان شکار این جانوران بیش از میزان تولید مثل آنها بوده است.»
کارشناسان خطر عمده برای بقای این
جانوران را سرایت بیماری از حیوانات اهلی می‌دانند و چالش اصلی بقای
آنان را در دراز مدت توسعه شهری و تغییرات آب‌وهوایی برمی‌شمارند. اما همزمان
امیدوارند که این جانوران به‌زودی دیگر نیازمند دارو نباشند و بتوانند از پس
بیماری‌های موجود بربیایند.
پاندای بزرگ؛ سفیر حفظ گونه‌های جانوریِ درخطر
نخستین خانه پاندا در خاورمیانه در پنجاه کیلومتری شمال دوحه
واقع شده است و دو پاندا به نام‌های سهیل و ثریا که از سوی چین به قطر اهدا شده‌اند
مهمانان تازه آن هستند.این خانه در نزدیکی پارک وسیع الخور، در ۵۰ کیلومتری شمال دوحه پایتخت
قطر قرار دارد و باغی است که به طور ویژه برای زیستگاه طبیعی پاندا طراحی شده است.
یک جفت خرس پاندا با شروع جام جهانی ۲۰۲۲
به طور ویژه از چین آورده شدند که این پارک را به یکی از برجسته‌ترین مقاصد
گردشگری تفریحی تبدیل کرد که بازدیدکنندگان را از داخل و خارج از کشور جذب می‌کند.
تیم معماران در طراحی نخستین باغ پاندای خاورمیانه توجه
زیادی را صرف طراحی جزئیات داخل و خارج آن کرده است و با الهام‌گیری از محیط زندگی
طبیعی این جانوران فضایی امن و بزرگ برای آنها فراهم آورده.
سیسی کو، مسؤول نگهداری پانداها در خانه پاندای قطر می‌گوید:
«هنگام طراحی این بنا هدف‌مان این بود که بشود دمای آن را تنظیم کرد و آب‌وهوای
چهار فصل را در آن شبیه‌سازی کرد، چون آنها تمام سال اینجا هستند.»
سهیل و ثریا هرکدام جای مخصوص به خود را دارند، زیرا چنان که
سیسی کو می‌گوید: «پانداها جانوارن تنهایی‌اند، یعنی هر پاندا در طبیعت تنها به
سر می‌برد و قلمرو خودش را دارد که به‌اندازهٔ کافی بزرگ و از دیگری جداست.
بنابراین، برای طبیعی بودن این فضا لازم بود هرکدام از این پانداها جای خاص خودش
را داشته باشند.»
حفظ پاندا به‌وسیله تولیدمثل و بازگرداندنش به طبیعت یکی از
نمونه‌های موفق حفاظت جانوران بوده است. در سال ۲۰۲۱ اعلام شد که پانداهای بزرگ
گرچه هنوز گونه‌ای آسیب‌پذیرند اما دیگر در معرض خطر انقراض نیستند.
کارشناسان امیدوارند که موفقیت حفاظت از پانداهای بزرگ، راه
حفظ دیگر گونه‌های درخطر را هموار کند.
