دامپزشکان در اعمال جراحی‌ مانند بیمارستان‌های انسانی رفتار کنند و قبل از هر اقدامی امضای رضایت بگیرند/ ۸۰ تا ۹۰ درصد شکایات از دامپزشکان از سوی ادارات دامپزشکی انجام می‌شود

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «قوانین هیات بدوی انتظامی نظام دامپزشکی مشکلات زیادی دارند و حدود ۴ تا ۵ سال پیش رؤسای نظام دامپزشکی استان‌ها نقطه نظرات خود را به نظام دامپزشکی کشور ارائه کردند تا تغییراتی در آن ایجاد شود.» این را رئیس نظام دامپزشکی سمنان به حکیم مهر می‌گوید: «خاطرم هست که قبل از کرونا هم جلسه‌ای در تهران برگزار و در آن جلسه مطرح شد که به زودی دستورالعمل‌های هیات بدوی به طور کلی عوض شده و در خیلی از موارد، نقص برطرف می‌شود، اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است.»

توصیه «دکتر علی‌نقی تقی‌پور» به دامپزشکان این است که در اعمال جراحی‌ مانند بیمارستان‌های انسانی رفتار کنند و قبل از هر اقدامی امضای رضایت بگیرند که اگر هر اتفاقی در حین جراحی افتاد، طرف حق شکایت نداشته باشد: «دامپزشکان حتما سعی کنند این رضایتنامه را بگیرند، چون واقعا حیوانات هم مانند انسان به داروهای بیهوشی عکس‌العمل‌های مختلف نشان می‌دهند و هر آن امکان دارد یک اتفاق ناخواسته‌ پیش بیاید.»

حکیم مهر: آقای دکتر، ترکیب هیات بدوی انتظامی نظام دامپزشکی شامل چه کسانی هست؟

هیات بدوی شامل دو عضو معمولا باسابقه و باتجربه به‌عنوان اعضای محقق، یک عضو معرفی شده از طرف دادستان استان که قاضی حاضر در هیات است، مدیر کل استان و همچنین رئیس نظام دامپزشکی استان است که به‌عنوان رئیس هیات بدوی فعالیت می‌کند. این پنج نفر ترکیب هیات بدوی انتظامی استان را تشکیل می‌دهند.

حکیم مهر: فراوانی شکایت‌هایی که از مراکز دامپزشکی شامل کلینیک‌، داروخانه، بیمارستان و... در هیات بدوی انتظامی شورای نظام دامپزشکی استان سمنان مطرح می‌شود، چگونه است؟

 بیشتر شکایاتی که ما در استان سمنان داریم، از طرف ادارات به هیات بدوی انتظامی شورای نظام استان می‌آید. البته اخیرا با توجه به افزایش تعداد پت، شکایت‌های شخصی هم به شکل موردی داریم، اما بیشتر ادارات دامپزشکی هستند که در بررسی‌هایی که از درمانگاه‌ها و داروخانه‌ها به عمل می‌آورند، طرف حساب هیات بدوی می‌شوند.

حکیم مهر: آیا می‌توانید در این زمینه آماری ارائه دهید؟

در واقع بیشتر شکایت‌ها‌ شاید چیزی حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد آنها از طرف ادارات انجام می‌شود.

حکیم مهر: محور شکایت‌ها چیست؟

مثلا اینکه در یک داروخانه داروی تاریخ مصرف گذشته پیدا کرده‌اند یا به علت عدم حضور یک مسئولین فنی در یک کشتارگاه‌ شکایت انجام شده است.

حکیم مهر: در مورد مردم عادی چطور؟

ما خیلی ازسوی مردم عادی شکایت نداریم. یعنی از سال گذشته تا الان شاید سه یا چهار مورد داشتیم که آن هم معمولا از کلینیک‌هاست و از طرف داروخانه یا آزمایشگاه شکایتی نداریم. فقط از کلینیسین‌هاست که آن هم خیلی انگشت‌شمار است و شاید به انگشتان یک دست هم نرسیده باشد.

برخی از شکایت‌ها هم از افراد غیر دامپزشکی انجام می‌شود که در امور دامپزشکی دخالت می‌کنند. مثلا موردی که همین هفته پیش رخ داد این بود که یک شخص سگ خود را برای درمان به یک مرکز برده بود. غیردامپزشکی که در آنجا فعال بوده، اقدام به جراحی سگ کرده و حیوان زیر دست او مرده بود. این شخص هم شکایت کرده و ما در حال انجام هماهنگی‌های لازم با اداره کل دامپزشکی سمنان هستیم تا به مورد او رسیدگی شود.

حکیم مهر:‌ از نظر شما نقاط ضعف قوانین درخصوص هیات بدوی انتظامی نظام دامپزشکی چیست؟

قوانین که مشکلات زیادی دارند و به همین دلیل حدود ۴ تا ۵ سال پیش بود که ما تمام نقطه نظرات خود را به نظام دامپزشکی کشور ارائه کردیم و آنها هم تغییراتی را ایجاد کردند. خاطرم هست که قبل از کرونا، جلسه‌ای در تهران برگزار و در آن جلسه مطرح شد که به زودی دستورالعمل‌های هیات بدوی به طور کلی عوض شده و در خیلی از موارد، نقص برطرف می‌شود. اما نمی‌دانم چه مشکلی پیش آمد و چه اتفاقی افتاد که متاسفانه در این چند ساله هیچ تغییراتی پیش نیامد و ما همان قوانین قبلی را اجرا می‌کنیم آن هم نواقص زیادی دارد.

حکیم مهر: مثلا چه نقص‌هایی؟

مثلا در ماده ۳ جرم‌انگاری‌ها انجام شده اما در ماده ۲۰ که معمولا به آن ارجاع می‌کنیم، به جرم‌های ماده ۳ هیچ اشاره‌ای نشده است.

حکیم مهر: از نظر شما دامپزشکان چه مواردی را رعایت کنند که کمتر درگیر شکایات شوند؟

هر چه بیشتر مطالعه داشته باشند و دقیق‌تر کارهای خود را انجام دهند. همچنین بر طبق اصول و قبل از هرگونه اقدام مخاطره‌آمیز یا جراحی‌، حتما صاحب دام را آگاه کنند مبنی‌بر اینکه اگر ما این کار را انجام دهیم، امکان دارد که برای پت شما این مشکلات پیش بیاید و برای دامدار یا صاحب حیوان تشریح کنند که از قبل بداند که امکان دارد در این جراحی چه اتفاقاتی برای او بیفتد.

در اعمال جراحی‌ هم توصیه می‌کنم که مانند بیمارستان‌های انسانی رفتار کنند که قبل از هر اقدامی امضای رضایت می‌گیرند که اگر هر اتفاقی در حین جراحی افتاد، طرف حق شکایت نداشته باشد. دامپزشکان هم حتما سعی کنند این رضایتنامه را بگیرند، چون واقعا حیوانات هم مانند انسان به داروهای بیهوشی عکس‌العمل‌های مختلف نشان می‌دهند و هر آن امکان دارد یک اتفاق ناخواسته‌ پیش بیاید. هر چقدر هم که یک دامپزشک به کار خود تسلط داشته باشد، اما یک مشکل دارویی غیرقابل پیش‌بینی می‌تواند کاری کند که حیوان زیر دست جراح از بین برود و این باعث شکایت شود.

حکیم مهر: برخی افراد با حربه‌ سرو صدا و شکایت به سمت اخاذی از دامپزشکان می‌روند که عموما منجر به صدور حکم هم می‌شود. چطور می‌توان از این معضلات پیشگیری کرد؟

نکته‌ای که وجود دارد این است که هنوز تجربیات خود ما دامپزشکان در این زمینه کم است و شاید برخی مسائل را خیلی جدی نگیریم و سایرین بخواهند در این میان سوء استفاده کنند. باید آگاه باشیم، اندازه خودمان را بدانیم و طمع نکنیم. اگر مثلا می‌بینیم که یک جراحی پیچیده یا بیماری پیچیده است، کیس را به مراکز درمانی کامل‌تر مثل بیمارستان‌های دامپزشکی ارجاع دهیم و خیلی به دنبال این نباشیم که حتما خودمان فکری به حال او کرده و مشکل او را حل کنیم. خود من کلینیسین هستم و ۲۸ سال سابقه کار دارم، اما گاهی مواردی مراجعه می‌کنند که در حوزه کاری من نیستند و من سریع به بیمارستان ارجاع می‌دهم. بالاخره بیمارستان امکاناتی مثل رادیولوژی و سونوگرافی دارد و بعضی بیمارستان‌های پایتخت هم MRI دارند و در آنجا بهتر می‌توانند به آن کیس رسیدگی کنند.

حکیم مهر: در برخی استان‌ها دیده شده که از دامپزشکان در دادگاه‌های عمومی شکایت و در آنجا به تخلف آنها رسیدگی شده است. آیا راهکاری اندیشیده شده در مورد اینکه دامپزشک مجبور نشود در دادگاه عمومی پاسخگو شود یا الزام دارد که برود؟ این همپوشانی برای چیست؟

قاعدتا و قانونا دامپزشک نباید به دادگاه عمومی برود. معمولا دادگاه‌های عمومی برای خود رای عدم صلاحیت می‌زنند و قاضی‌ها هم می‌دانند و به هیات‌های بدوی ارجاع می‌دهند. اما گاهی امکان دارد که تخلف یک دامپزشک در هیات بدوی محرز شده باشد و دامدار یا صاحب پت در دادگاه‌های عمومی برای پرداخت جریمه و جبران خسارت وارده شکایت کند. درغیر این صورت قاعدتا دادگاه‌های عمومی به دامپزشکان کاری ندارند و حداقل در مرحله اول کاری ندارند مگر اینکه شخص در هیات بدوی ثابت کند که این تخلف اتفاق افتاده و بعد برود. چون هیات بدوی از نظر جبران خسارت و... دستورالعملی ندارد و فقط می‌تواند اعلام کند که طرف متخلف هست یا نه و بر اساس قوانین او را به احکامی که در دستورالعمل آمده محکوم نماید. بعد از آن شخص می‌تواند به دادگاه برود و اگر هیات بدوی دامپزشک را محکوم کرده باشد، یک برگه در دست دارد و می‌تواند شکایت کند و خسارت خود را جبران کند.

حکیم مهر:‌ به‌عنوان حرف آخر...

از همکاران می‌خواهم که در کار خود دقت بیشتری کنند و با مردم و به خصوص جوان‌ترهایی که مراجعه می‌کنند، بیشتر مدارا کنند. اگر هم اشتباهی کردند، سعی کنند که همان جا با صاحب دام کنار بیایند و به نحوی توافق کنند که کار به هیات بدوی و دادگاه‌ها کشیده نشود.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.