پلنگ ایرانی تا ۱۰ سال آینده به سرنوشت یوزپلنگ دچار می‌شود/ سازمان محیط زیست هیچ برنامه علمی و جامعی ندارد

حکیم مهر: کارشناس حیات وحش گفت: در طبیعت گونه های حیات وحش به ویژه گوشتخواران به سختی ارتباط مستقیمی باهم دارند و با توجه به ارتباط سگ های ولگرد با گرگ ها در تمامی نقاط کشور به دلیل افزایش جمعیت سگ اهلی در زیستگاه های طبیعی، علت ابتلای توله پلنگ گچساران به «هاری» می تواند به این مساله ارتباط داشته باشد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از رکنا، تولد و مرگ «پیروز» نقطه عطفی در تاریخ حیات وحش کشور محسوب می شود. پیروز به تنهایی توانست بارگران نقش گونه پرچم بودن را در ایران به عهده بگیرد و به قدری حساسیت افکار عمومی را نسبت به تنوع زیستی کشور افزایش دهد که بعد از آن مرگ یا تلف شدن هر گونه دیگری به سرعت تبدیل به خبر اصلی آن روز می شود و وظیفه نهادهای متولی را در حفاظت از آنها دوچندان می کند. گونه پرچم در حیات وحش به گونه ای گفته می شود که به علت جذاب بودن می تواند توجه مردم را به خو جلب کند تا اطلاعات آنها در مورد آن گونه و بقیه گونه ها در اکوسیستم منطقه افزایش یابد و می تواند آنها را ترغیب به حفاظت با استفاده از فاکتورهای حفاظت جامعه محور کند.

پلنگ کشته شده خراسان احتمالا مبتلا به هاری شده بود

خبر ناگوار کشته شدن دو توله پلنگ در کمتر از 20 روز بعد از آغاز سال در خراسان شمالی و کهکیلویه و بویر احمد ادامه روند کشته شدن سریالی پلنگ ها در کشور بود که در نخستین روزهای سال 1402 کام دوستداران طبیعت ایران را تلخ کرد. این خبرها در حالی منتشر شده بود که علت تلف شدن پلنگ خراسان شمالی اعلام نشد اما علت مرگ توله یوز گچساران ابتلا آن به بیماری «هاری» عنوان شد و این می توانست گمانه زنی ها در خصوص علت ابتلای آن به هاری را افزایش دهد.

پیشتر اسلام جاودان خرد، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد در گفتگو با رسانه ها تصریح کرد: متاسفانه مشاهده محیط بانان دال بر تلف شدن یک پلنگ جوان بوده که بدون زخمی یا مشاهده ردی از آثار گلوله در بدن تلف شده است.

وی با اشاره به اینکه تا کالبد شکافی لاشه نمی‌توان در خصوص علت مرگ اظهار نظر کرد، ادامه داد: هم اکنون لاشه پلنگ توسط محیط بانان دنا در حال پایین آوردن به دامنه کوه بوده تا به مرکز استان منتقل شود. 

وی بیان کرد: با هماهنگی که با دامپزشک صورت گرفت، پس از کالبد شکافی علت مرگ مشخص و همانند توله پلنگی که در اسفند ماه سال گذشته در کوه‌های مناطق آزاد گناوه لری شهرستان گچساران تلف شده بود و پس از نزدیک به 3 هفته دامپزشک استان علت مرگ را هاری بیان داشت، اطلاع رسانی خواهد شد.

جاودان خرد این را هم گفت که معاینه بالینی لاشه نشان از علائم اولیه بیماری انگلی (اسهال مزمن ) اتلاف آب بدن در مدفوع لاشه دیده می‌شود.

همچنین در این خصوص فرشید ساعی، کارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرگزاری رکنا بیان داشت: گونه های شاخص حیات وحش کشور به لحاظ وضعیت حفاظتی در شرایط مطلوبی قرار ندارند و پستانداران بزرگ جثه از جمله پلنگ نیز از این امر مستثنی نیست.

وی با اشاره به آمارهای نهادهای رسمی و مستقل در خصوص وضعیت گونه پلنگ در کشور، افزود: مداخلات انسانی در زیستگاه های این گونه باعث خواهد شد تا پلنگ نیز تا یک دهه آینده به سرنوشت یوز دچار شود و این قطعا مایه تاسف آیندگان خواهد بود زیرا ما در نیم قرن اخیر که مساله حفاظت به یکی از مسایل مهم دولت ها در عرصه طبیعی تبدیل شده است هیچ اقدام برنامه ریزی شده و مهمی برای حفاظت از زیستگاه ها و گونه های شاخص خود انجام نداده ایم.

فعال محیط زیست کشور بیان داشت: البته پلنگ به علت دارا بودن زیستگاهی دور از دسترس نسبت به یوز کمتر مورد آسیب قرار گرفته است اما سطح مداخلات ما از صدور مجوز برای احداث معدن و جاده کشی تا برهم زدن توازن طبیعی با تغذیه مجنون وار سگ های اهلی و تبدیل کردن آن به یک گونه آفت به قدری بوده است که دوردست ترین و بکرترین زیستگاه ها از مداخله ما در امان نیستند.

ساعی با اشاره به حدس و گمان مطرح شده در خصوص علت مرگ توله پلنگ در گچساران در روزهای اخیر و مورد مشابه دیگری که در اسفند پارسال به دلیل ابتلا به هاری تلف شده بود، اضافه کرد: مرگ به علت هاری می تواند احتمال درست بودن فرضیه مداخله غیرمستقیم انسان با برهم زدن توازن طبیعی گونه ها از طریق کمک به افزایش جمعیت سگ های اهلی و جفت گیری آن با گرگ ها و احتمال نزدیک شدن یکی از این دو گونه به توله پلنگ را افزایش می دهد.

سازمان محیط زیست  هیچ برنامه ای ندارد

وی تاکید کرد: حتی فرضیه ابتلا به هاری مادر این توله پلنگ بعد از شکار یک سگ یا گرگ مبتلا به هاری نیز وجود دارد اما هرچد همه این ها در حد فرضیه مطرح می شود اما این اتفاق حتی اگر در این مورد بخصوص رخ نداده باشد می تواند در آینده با تعدد بیشتری رخ دهد.

این کارشناس محیط زیست تلف شدن توله یوز در جاده میامی به علت تصادف جاده ای و کشته شد توله پلنگ در خراسان شمالی به علت شلیک گلوله شکارچیان را تاثیر مستقیم فعالیت های انسانی و کشته شدن توله پلنگ در اثر ابتلا به هاری (در صورت اثبات ابتلا به هاری از منشاء گونه های اهلی) و حتی ترک قلمرو به علت احداث معدن را تاثیر غیرمستقیم فعالیت های ما دانست و گفت: سازمان محیط زیست واقعا هیچ برنامه جامع و علمی برای حفاظت از گونه های شاخص و ارزشمند کشور ندارد و برنامه های اعلام شده نیز فاقد مشمولیت حداکثری و رعایت استانداردهای علم حفاظت است.