حکیم مهر - سرپرست سازمان فضایی ایران با تشریح جزئیات بیشتری از پرتاب کاوشگر4 به فضا که حامل موجود زنده انسان‌نما (میمون) است، از تامین اکسیژن این موجود زنده که در کپسول زیستی کاوشگر مستقرست، با فناوری جدید ایرانی خبر داد.
دکتر حمید فاضلی با اشاره به این که فناوری ایرانی تامین‌کننده اکسیژن موجود زنده در کاوشگر 4، قادر است دی اکسید کربن را تجزیه و به اکسیژن مورد نیاز موجود تبدیل کند، افزود: تاکنون تامین اکسیژن از این فناوری جدید در جهان گزارش نشده و می‌تواند ثبت جهانی شود.
وی گفت: در این فناوری از یک ماده شیمیایی خاصی که گاز CO2 را تجزیه و به اکسیژن تبدیل می‌کند، استفاده شده و البته تامین رطوبت لازم نیز در این فناوری تعبیه شده است.
به گفته فاضلی، عملکرد این فناوری در آزمایش‌های مختلف به اثبات رسیده و چنانچه این سیستم در پرتاب آزمایشی کاوشگر 4 موفق عمل کند، در پرتاب‌های بعدی هم توسعه می‌یابد.
وی درباره نتایج پرتاب کاوشگر 3 در سال گذشته و دلایل استفاده از میمون در پرتاب کاوشگر4 گفت: کاوشگر 3 که به همراه تعدادی موجود زنده از جمله کرم، موش و لاک‌پشت و پنج سری بافت سلولی متابولیست بدن انسان به فضا پرتاب شد، بازیابی نسبتا موفقی داشت و نتایج خیلی خوبی به دست آ‌مد و به دلیل همین موفقیت در پرتاب کاوشگر 3، تصمیم به پرتاب کاوشگر 4 با میمون گرفتیم.
وی افزود: کشورهای شرقی به خصوص شوروی در آزمایشات زیرمداری و مداری خود، قبل از اعزام انسان به فضا از سگ به خصوص سگ‌های ولگرد استفاده می‌کردند؛ چرا که از قدرت بدنی بالا در مقابل شرایط سخت کپسول زیستی برخوردارند و حتی طی مشورت با فضانوردان روسی که مهمان سازمان بودند، آنها هم تاکید داشتند که ایران هم از سگ‌های ولگرد استفاده کند.
فاضلی ادامه داد: علت انتخاب سگ توسط روس‌ها این بود که در اکثر آزمایشات، بدون این که موجود زنده را بیهوش کنند، به فضا پرتاب می‌کردند؛ اما کشورهای غربی به دلیل مشابهت شرایط فیزیولوژی میمون «رزوس» با انسان از این حیوان در پرتاب‌ها استفاده می‌کردند که آن را هم بیهوش می‌کردند تا واکنشی در جهت آسیب رساندن به خود انجام ندهد.
وی افزود: از این رو ایران هم از میمون بیهوش شده جهت پرتاب کاوشگر 4 استفاده می‌کند تا علایم حیاتی آن را ثبت کند؛ شاید در آزمایشات آینده از سگ هم استفاده کنیم و حتی موجود زنده را چه میمون و چه سگ در حالت هوشیاری کامل مورد آزمایش قرار دهیم؛ البته این موضوعات به نتایج حاصل شده و ضرورت انجام این تجربه‌ها بستگی دارد.
سرپرست سازمان فضایی ایران با یادآوری این که کشورهای صاحب فناوری پرتاپ ماهواره، شاید حدود 80 بار آزمایشات خود را تکرار کرده باشند، گفت: ایران با کسب این تجربیات این مسیر را به صورت میانبر و در زمان کمتر طی می‌کند تا فضانورد ایرانی به فضا پرتاب شود.
وی با بیان این که میمون‌های رزوس از کشورهای جنوب شرقی آسیا وارد کشور شده‌اند گفت: این میمون پس از قرنطینه، تحت آزمایش‌های پزشکی جهت تعیین سلامت قرار می‌گیرند؛ البته این میمون‌ها باید در دوران نوجوانی و جوانی باشند. در این راستا جهت پرتاب در کاوشگر4 پنج میمون همزمان تحت آموزش‌های خاصی از جمله ارتعاش، تحمل شتاب و حالت بی‌وزنی قرار گرفته‌اند.
فاضلی افزود: معمولا محموله‌های کاوشی در زوایای نزدیک به قائمه، به فضا پرتاب می‌شوند و ممکن است تا ارتفاعات هزار کیلومتر هم پرتاب شوند. در مورد کاوشگر4 نیز، از زمان جدایی از زمین تا هنگامی که به وسیله چترهای نجات بازیابی می‌شود،20 دقیقه زمان صرف می‌شود.
وی با تاکید بر این که پرتاپ کاوشگر4 ، زمینه اعزام انسان به فضا را فراهم می‌کند، خاطرنشان کرد: تصمیم بر آن است که فضانورد آینده ایران، کاملا بومی باشد و ممکن است در این مسیر، از تجربیات و مشورت‌های دیگران استفاده کنیم؛ چرا که در بسیاری از کشورها، به دلیل هزینه بالا و نیاز به تبادل تجربیات، پروژه‌های فضایی و انتقال حیات به فضا، به صورت مشارکتی انجام می‌شود. همچنین اگر محدودیت‌های ظالمانه علمی و تکنولوژیکی را که به ایران تحمیل شده است، بتوانیم دور بزنیم، حتما از همکاری‌های متخصصان و مشاوران خارجی استفاده می‌کنیم؛ اما به طور قطع اکتساب فناوری و یا انتقال هوشمندانه فناوری در دستور کار ماست تا کلیدهای اصلی در دست متخصصان ایرانی باشد و تلاش بر این است که رسوب فناوری در کشور خودمان صورت گیرد که چنانچه همکاری‌ها دوباره قطع شد، با مشکلی مواجه نشویم.
به گفته فاضلی هنوز برنامه پروژه اعزام انسان به فضا در شورای عالی فضایی مطرح نشده که در جلسه شورای عالی فضایی طی روزهای آینده، موضوع، پس از تصویب ابلاغ می‌شود.
واقعا‌متاسفم. از يك ببر نتونستند روي زمين نگهداري كنند.