دامپزشکان جوان خود را محدود نکنند/ چاپ مقاله به تنهایی کافی نیست و دردی از مشکلات کشور را حل نمی‌کند

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «دانشجویان دامپزشکی بهتر است سعی کنند که سطح تحقیقاتی خود را به روز نگه دارند.» این را «دکتر مریم دادار» عضو هیات علمی موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی و عضو یک درصد دانشمندان پر استناد جهان و نویسنده ۲۲۰ مقاله ISI به حکیم مهر می‌گوید.

وی تصریح می‌کند: «محققین ما به خاطر کمبود بودجه آزمایشگاه‌ها و دانشگاه‌ها، محدودیت‌هایی برای اجرای تحقیقات دارند اما با ایجاد ارتباط با آزمایشگاه‌های معتبر داخلی و رفرنس‌های بین‌المللی می‌توانند با همکاری‌های علمی این محدودیت‌ها را پوشش دهند. در دنیای تحقیقات امروز همکاری‌های علمی باعث هم‌افزایی و اغلب به کارهای کامل‌تر و باکیفیت‌تری منجر می‌شوند.»

حکیم مهر: خانم دکتر، ورودی چه سالی و کدام دانشگاه هستید؟

بنده ورودی سال ۱۳۷۵ دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز در دوره عمومی و سال ۱۳۸۹ دوره تخصص همان دانشگاه در رشته بهداشت آبزیان هستم.

حکیم مهر: چه شد که رشته دامپزشکی را انتخاب کردید؟ آیا به این رشته علاقه‌مند بودید یا دست تقدیر شما را به این حوزه سوق داد؟

واقعیت این است که به این رشته علاقه‌مند نبودم و مثل اکثر همدوره‌های خود که در فرایند انتخاب رشته، ابتدا رشته‌های پزشکی را انتخاب می‌کردند، من هم به همین شکل رشته دامپزشکی را قبول شدم. اما زمانی که به این رشته ورود کردم، بسیار علاقه‌مند شدم.

حکیم مهر: واکنش خانواده و اطرافیان به رشته دامپزشکی چه بود؟

خیلی پذیرش خوبی نداشتند. به نظر من در حال حاضر پذیرش جامعه از این رشته نسبت به قدیم خیلی بهتر شده است. به مرور که آگاهی جامعه بالاتر رفت، پذیرش مردم و نوع برخورد آنها خیلی بهتر شد.

حکیم مهر: آیا فضای دانشکده مطابق انتظارات و تصورات شما بود؟

خیلی خوب بود، چون بخش‌های مختلف دام بزرگ و دام کوچک را داشت و می‌توانستیم به شکل مستقیم با صنعت دامداری یا صنایع غذایی در ارتباط باشیم و همان باعث شد که علاقه و اشتیاق من نسبت به این رشته و به صورت ویژه در زمینه‌های تحقیقاتی تشدید شود و موفق شدم آنچه را که به دنبال آن بودم، در فعالیت‌های تحقیقاتی دامپزشکی پیدا کنم.

حکیم مهر: بعد از اینکه دوره عمومی تمام شد، چه کردید؟

بعد از دوره عمومی به عنوان مسئول فنی در صنایع بسته‌بندی و صنایع غذایی کار کردم. چند سال که گذشت، سوالاتی در ذهنم بود که دلم می‌خواست در تحقیقات به آن‌ها پاسخ داده شود. به خاطر علاقه‌ای که به تحقیقات داشتم، دو سال قبل از شروع دوره تخصص، همکاری خود را با دانشکده دامپزشکی اهواز شروع و در زمینه بیماری‌های انگلی و توکسیکولوژی با دانشکده کار کردم. در سال ۱۳۸۹ امتحان تخصص دادم و به عنوان دانشجوی تخصص بهداشت آبزیان دوباره وارد دانشکده دامپزشکی شدم و درسم تا سال ۱۳۹۳ ادامه پیدا کرد و برای پایان‌نامه بر روی پروتئین‌های نوترکیب و ارزیابی آن‌ها جهت تولید واکسن‌های نوترکیب کار کردم.

حکیم مهر: بعد از آن چه کردید؟

به مدت چند سال مسئول مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی و بیولوژی دانشگاه شهید چمران بودم. این کار را از دوران دانشجویی شروع کرده بودم و با شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در دانشگاه، فعالیت‌های تحقیقاتی در زمینه توسعه کیت‌های مولکولی و همینطور در تولید پروتئین‌های نوترکیب در وکتورهای باکتریایی و مخمرها کار می‌کردم. بعد از چند سالی که در دانشگاه کار تحقیقاتی کردم، وارد موسسه رازی شدم و از سال ۱۳۹۵ تاکنون در موسسه رازی به عنوان عضو هیئت علمی و در بخش بروسلوز در زمینه تشخیص بیماری و ارتقاء روش‌های تشخیصی در دام‌های مختلف و انسان کار کردم.

حکیم مهر: لطفا اشاره‌ای به سوابق علمی خود بفرمایید.

تولیدات علمی خود را با انتشار چند کتاب در زمینه دامپزشکی با انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز شروع کردم که یکی از این کتاب‌ها با عنوان انگل‌های ماهی (پاتوبیولوژی و محافظت)، منتخب سی‌ و هفتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۸ شد.

کتاب رفرنس بین‌المللی به زبان انگلیسی در انتشارات اسپرینگر با عنوان Probiotic bacteria and postbiotic metabolites، برگزیده پنجمین دوره کتاب سال البرز در سال ۱۴۰۲ شد. همچنین افتخار این را دارم که طی چند سال اخیر در فهرست یک درصد دانشمندان پر استناد جهان معرفی شوم و در سامانه علم‌سنجی محققین سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) نفر اول باشم.

به علاوه، فعالیت‌های تحقیقاتی چند سال اخیر در زمینه بروسلوز و تولیدات علمی در این زمینه باعث شد که به عنوان ادیتور مجلات تخصصی الزویر، فرونتریر و اسپرینگر در زمینه میکروبیولوژی و ایمونولوژی و به عنوان داور با ۸۵ مجله ISI همکاری داشته باشم.

حکیم مهر: با این حجم از سوابق علمی، نظر شما درباره نظر برخی افراد که حرفه دامپزشکی مناسب بانوان نیست، چیست؟

به نظر من قدرت علاقه، آن قدر زیاد است که می‌تواند بر هر چیزی غالب شود. علاقه من به این حوزه‌ها آن قدر زیاد بود که هیچ وقت باعث نشد فکر کنم که چون یک خانم هستم، نمی‌توانم کاری را انجام دهم. به نظر من همه این موارد به ذهنیت انسان بر می‌گردد که بتواند کاری را که دوست دارد، با همه توان خود انجام دهد. اگر علاقه‌ای نباشد، همه این کارها هم معنا ندارد و به نظر من خیلی ارتباطی به زن یا مرد بودن ندارد.

حکیم مهر: از نظر شما مهمترین چالش‌ها و مشکلات علمی دامپزشکی چیست؟

مهمترین چالش این است که محققین ما ارتباط خیلی فعالی با آزمایشگاه‌های رفرنس معتبر داخلی و بین‌المللی ندارند و این باعث می‌شود که از دانش و تجربیات اساتید و محققین باتجربه این رشته استفاده بهینه نشود. واقعیت این است که صرفا چاپ کردن مقاله به تنهایی کافی نیست و دردی از مشکلات کشور را حل نمی‌کند ولی بالا بردن سطح علمی محققان می‌تواند راهگشای حل چالش‌های مهم دامپزشکی باشد. دامپزشکان در خط مقدم مبارزه با خطرات مرتبط با بهداشت عمومی و امنیت غذایی هستند. هر قدم کوچکی که در زمینه پیشرفت علم یا شناخت بیشتر بیماری‌ها در کشور برداریم، هر چند قدم کوچکی باشد اما ما را جلوتر برده و می‌تواند ارزش بسیار بالایی در راستای تامین امنیت غذایی پایدار کشور داشته باشد.

حکیم مهر: برای بانوان علاقه‌مند به حرفه دامپزشکی چه توصیه‌ای دارید؟

به نظر من باید به دنبال علاقه خود باشند. اگر علاقه دارند که در این رشته کار کنند، همواره راه آن پیدا می‌شود، چون رشته دامپزشکی بسیار وسیع است و از صنایع غذایی گرفته تا فعالیت در زمینه‌های بالینی و علوم پایه دامپزشکی و پزشکی جای کار دارد.

حکیم مهر: به عنوان حرف آخر...

برای همه دامپزشکان جوان آرزوی موفقیت می‌کنم و امیدوارم که بتوانند یک قدم کوچک در بهبود وضعیت دام و بهداشت عمومی کشور بردارند. هیچ وقت خود را محدود نکنند و مسیر خود را با بستر علمی ارزشمند موجود در کشور و مرتبط با رشته تخصصی خود هموار سازند.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.