حکیم مهر - مقاله‌ای از میان مقالات متعدد ارائه شده در شانزدهمین کنگره دامپزشکی ایران (هفتم تا نهم اردیبهشت 89) که به مدیریت بیماری نیوکاسل در طوطی خاکستری آفریقایی و آرا اختصاص داشت از نظر استفاده از دوغ ، پودر سیر ، موز و آب سیب در مدیریت بیماری نیوکاسل جالب توجه بود که در اینجا خلاصه آن جهت اطلاع و بهره‌مندی عموم تقدیم می گردد :
مدیریت بیماری نیوکاسل در کاسکو و طوطی آرا
عبدالرضا نبی نژاد(DVM,PhD)
اصفهان،شهرک امیر حمزه، مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان،
بخش تحقیقات دامپزشکی، صندوق پستی 199-81785
امروزه پرورش پرندگان زینتی بخصوص انواع کاسکو و سخنگوها در اماکن عمومی وخصوصی رو به افزایش گذاشته است، شاید احساس تنهایی افراد، مشکلات روحی و روانی مردم و گاها علاقه افراد سبب شده تا افراد ترجیح دهند بخشی از وقت و در آمد خود را مصروف پرندگان زینتی نمایند. به هر حال توسعه و گسترش پرندگان در بین عموم جامعه و تماسهای بسیار نزدیک با آنها ، اگاهی خاص خود را می‌طلبد و در این میان دامپزشک وظیفه آگاهی بخشی را بر عهده دارد، زیرا مشکلات بهداشتی متاثر از این جریان فقط به فرد برنمیگردد بلکه به جامعه نیز مرتبط می شود. بیماریهای بسیار خطرناکی مانند ، آنفلوانزای فوق حاد، پسیتاکوزیس وعفونتهای انگلی، باکتریایی و قارچی و غیره، همگی میتوانند سلامت انسان را به خطر اندازند و لذا این شرایط بسته به نوع برخورد افراد و دستگاههای دولتی برای دامپزشکی و دامپزشکان هم فرصت است و هم تهدید.
بیماری نیوکاسل فوق حاد که از اوائل پاییز در صنعت پرورش مرغ گوشتی گزارش شد،فقط ماکیان را درگیر نکرد، بلکه طیف وسیعی از پرندگان زینتی را نیز در استان اصفهان (شهرستانهای اصفهان، کاشان، زرین شهر؛برخوار و میمه ) مبتلا کرد و بعضا منجر به تلفات شد. در این مقاله به درگیری چندین فقره کاسکو و طوطی آراء آبی اشاره شده که با یک یا چند علامت عصبی،گوارشی ،ضعف، بیحالی، ژولیدگی پر، بی اشتهایی و اسهال همراه بود. ضمنا هیچ یک از این پرندگان تاکنون واکسینه نشده بودند. برای بررسی بیماری از مدفوع برای کشت(جداسازی عوامل سالمونلایی) و آنتی بیوگرام و از خون برای تعین تیتر نیوکاسل نمونه گیری شد. نتایج کشت مدفوع ، در حد جداسازی عوامل معمولی یعنی کلی فرمها و استرپتوکوکهای مدفوعی بود. نتایج آزمایش نیوکاسل نیز تیترهای بین 4 تا 6 یعنی بیماری بود. یک مورد از طوطیهای آراء که دارای علائم عصبی(افتادگی بال)، عدم تعادل و اسهال سبز آبکی بود هم تلف شد که علائم پرخونی روده‌ها، تورم لوزه سکومی و خونریزیهای پتشی در پیش معده و سنگدان دیده شد. در نهایت با جداسازی هر یک از پرندگان در محل آرام ، گرم و مرطوب و انجام پرستاری مستقیم حدود 3 تا 4 ساعت در روز شامل استفاده از سرنگ و شلنگ سرم برای خوراندن حجم کم و مکرر آب ، املاح(ORS)، دوغ کم چرب حاوی پودرسیر، موز و آب سیب و تزریق یک دوز ویتامین های گروه ب و آ،د و ث بعد از مدت 4 تا 5 روز پرنده توان سر پا شدن و خوردن را بازیافت و بدین ترتیب بیماری نیوکاسل با پرستاری مداوم در طوطی سانان بهیود یافت.
با عرض سلام وخسته نباشي به اقاي دكتر.من دياكو سپي هستم از شهرستان بوكان.من مرغ وخروس لاري پرورش ميدم.متعسفانه يك سري بيماري گرفتن وفلج شدن .اوبراي مداوييشان درماني هست خیلی از شما متشکرم آقای دکتر برای همه اطلاعاتی که در اختیار ما گذاشتید...متاسفانه آرای من به همین مشکل دچار شده ولی خوشبختانه اشتهاش خوبه از شما کمک میخواستم برای درمان آن کمکم کنید...ممنون میشم که هر چه زود تر پاسخ مرا بدهید...سپاسگزارم سلام آقای دکتر خیلی از مطالبتون ممنونم من یک کاسکوی دم قرمز دارم تقریبا ۱ساله دارم بیماری نیوکاستل گرفته در6ماهگی واکسن زدمش اوایل بیماری بیحالی و اسهال سبز رنگ داشت و دکتر بردیم آمپول زدیم الان 20 روزه بکمپلکس سیب زانستول آب بادام تخمه و گاهی ذزت بهش میدیم که میخوره بعد 20روز اسهالش کمتر شده اشتهاش کمتر شده نمیخونه درمان میشه؟ سلام جناب آقای حکیمی. من یه کاسکو دم قرمز دارم که 6 ساله ازش نگه داری میکنم و عین یه عضو از خوانوادمون شده . متاسفانه الان نیوکاسل گرفته وقتی بردمش پیش دامپزشک تو اوج مریضی بهش واکسن زد که اوضاعشو بدتر کرد . الان اسهال سبز رنگ داره و اشتهاش کم شده . درست نمیتونه راه بره یعنی تقریبا پاهاش نیمه فلج شدن وقتی کمی راه میره تبش میره بالا و دیگه پاهاش فلج میشن و وقتی داره استراحت میکنه گردنش ب عقب کج میشه وزنشم اومده پایین خیلی سبک شده . مرتب بهش ویتامین خوراکی و تزریقی میدم ولی بهبودی پیدا نکرده . خواهشا کمکم کنید دوس ندارم از دستش بدم عین یه عضو از خوانوادمونه . خدا خیرت بده .ممنونم . درضمن الان تقریبا 2 ماهه با این مریضی داره دستو پنجه نرم میکنه سلام آقای دکتر خیلی ممنون از مطالب خوبتون من یه مرغ مینا دارم 11ماهشه مثل مادر و فرزندیم چند روزه یکی از پاهاش متورم شده ودرد میکنه ومرتب پاش را بالا میگیره ولی اشتهاش خوبه و غذا میخوره بردمش دکتر چیزی سر در نیاورد و یه پماد وتانیل و قرص اکسی وت داد تابهش بدم خواهش میکنم راهنماییم کنید چکار کنم؟ با سلام خدمت شما آقای نبی نژاد . میخواستم بدونم واسه بیماری نیوکاسل میشه ب طوطی مریض آمپول تستسترون استفاده کرد واسه اینکه توانش بره بالا ؟ بعد وقتی طوطی یه بار نیوکاسل بگیره و خوب بشه سال بعد دوباره میگیره یا دیگه بدنش مقاوم شده؟ آقای نبی نژاد من یه انتقاد ازتون داشتم . شما یه وبلاگ درست کردی ولی واسه نظر کاربرا احترامی قائل نیستی و جواب خواهش ها و نظراتشونو نمیدی و تو اوجی که بهتون ب عنوان یه دکتر نیاز دارن بیتوجهی میکنین.اگه ممکنه واسه کامنتا همون زیرشون جواب بدین تا همه بتونن از این وبلاگ استفاده کنن و نتیجه بگیرن از دستورات شما . ممنونم الان ک دارم اینو واستون مینویسم ب تاریخ 92.8.5 ساعت 4 صبح کاسکوی منم از مریضیه نیوکاسل مرد . خدا میدونه که هر کاری از دستم بر میومد واسش انجام دادم ......دلم داره آتیش میگیره بخدا همون حسی رو دارم که یه پدر بچشو از دست داده .نمیدونم از دست خودم ناراحت باشم که این زبون بسته رو خریدم یا از اون ... که از تو اون جنگل سرسبز گرفتن و قفسیش کردن ! ولی میدونم هرچی باشه الان دیگه راحت شد .خدایا منو ببخش خدایا منو ببخش .نوری امروز 12 آبان 92 نهمین روزی هست که مرغ مینای من داره با نیوکاسل مبارزه میکنه و از روز دوم با لینکو اسپکتین محلول در آب تغذیه شده روز اول که فلج کامل بود و پیچش گردن داشت و هیچ عکس العملی به صدا و دست گرفتن نداشت و الان رو پای خودش وایمیسته دیدش بهتر شده اما کمی مشکل لرز پیدا کرده که اون هم داره رو به بهبودی میره از روز دوم چشم ها کاملا متورم به گونه ای که حدقه به زیر رفته بود و الان چشم ها کاملا باز شده و نکته مهم اینکه هر 2 ساعت یکبار با سرنگ تغذیه شده .... امیدوارم کاملا خوب بشه چون وضعیت روز اولش نشون از این داشت که زنده نمیمونه مطالب خوبه اما به کمک شما نیازمدم فوری من صاحب یک عدد آرا هستم که به این بیماری دوچار شده.منطزر جواب شما هستم.لطفا با سلام سلامـ الان طوطی منم ب علت بیماری نیوکاسل مرد...دارم دیوونه میشم....چرا ی درمان قطعی وجود نداره واسه این بیماری؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟!!!!!!!!!!!!!!!!!من پیش 2تادامپزشک بردمش....هرکاری ازدستم برمیومدرو واسش انجام دادم ....آخرشم مــــــــــــــــــــــرد سلام اقای دکتر با تشکر از شما من الان یه کاسکو دارم گردنش کج شده خوشبختانه خوراک میکنه ولی هر روز ضعیفتر میشه ویتامین و قرص asa هم به ان دادم ولی فقط زنده است من منظور شما را درست از دوغ حاوی سیر و موز متوجه نشدم . یعنی دوغ را با سیر و موز و اب سیب قاطی کنم و بهش بدم اخه خودش خوراک میکنه فعلا مشکلم ضعیفی و گردن کجشه با تشکر 
الهي بميرم، كاسكو منم چند روزه خوب رو پاش نمي ايسته، سنش بالاست و يادگار پدرمه وسالهاست همدم ماست. دعا كنين زنده بمونه. 
سلام خواهش ميكنم براي كاسكوي ما دعا كنيد حالش خيلي بده دارو بهش داديم همه ي توضيحات روانجام داديم نمي خوام از دستش بدم سلام اقای دکتر، کاسکو من تمام مشخصات بیماری نیوکاسل ک شما فرمودین رو داره، چندبار ب دامپزشک مراجعه کردم ولی نتیجه نگرفتم، علاعمش افتادگی بال، فلجی پا، کز کردن کف قفس، اسهال سبز رنگ و صدادار، خوردن مدفوع، و کاهش وزن شدید رو داره، ممنون میشم راهنمایی کنید، ۷ ماهی میشه ک این علاعم رو داره، راهنمایی کنید ممنون سلام وقت بخیر آقای دکتر سلام آقای دکتر خواهشا جواب سوالم رو بدید من میخوام طوطی بگیرم و از کجا تشخیص بدم بیماری داره یا نه؟؟؟؟؟؟ 
چيزي نميتونم بگم. اشك تو چشامه و دستم ميلرزه...
خدا منو ببخشه. كاسكو من نيوكاسل گرفت و مرد... خيلي دردناكه. از همه دردناكتر عذاب وجدانيه كه عامل مرگ رو خودم ميدونم. من خودخواه بودم كه حيوون بي زبون رو نگه ميداشتم. ميباست توي جنگلاي سرسبز آزاد پرواز ميكرد. ولي يه گوشه توي اتاق تاريك من، اسير بود.... آخرش هم توي دستاي خودم مرد. لحظه مرگش مردمك چشمش كه كوچيك شد نگاهش تو نگاهم بود. خدا منو ببخشه. حداقا الان آراده و ديگه نه زجر اسارت ميكشه و نه بيماري.
خدايا منو ببخش....