اسرار زندگی نوعی حلزون دریایی + عکس

حکیم مهر -  شاید ضرب‌المثل «تو همان چیزی هستی که می‌خوری» به گوشتان خورده باشد. معنی این مثل این است که نوع غذایی که هر فرد می‌خورد بر سلامتی‌اش اثر می‌گذارد و منظورش این نیست که هرچه بخوری همان می‌شوی! به عنوان مثال اگر گیاه بخوری،‌ گیاه می‌شوی اما یک نوع حلزون دریایی این قاعده را به هم زده است.
این جانور دریایی که الیزیا چلورتیکا (elysia chlorotica) نام دارد، با مکیدن لبه‌های جلبک‌ها تغذیه می‌کند. جلبک مثل بقیه گیاهان غذایش را با کمک گرفتن از نور خورشید تأمین می‌کند.
سیدنی کی پیرس، زیست‌شناس و استاد دانشگاه فلوریدای جنوبی مشاهده این حلزون دریایی جلبک خوار را اخیراً در یک گردهمایی دانشمندان گزارش داده است.
پیرس می‌گوید که این حلزون دریایی درست مثل گیاهان ابزار تبدیل نور خورشید به غذا را در اختیار دارد. به گفته پیرس حلزون‌های دریایی فقط خود جلبک را نمی‌دزدند بلکه آنها درواقع دستور ساخت کلروفیل را هم از آن می‌دزدند. به عبارت دیگر آنها شروع می‌کنند تا مثل غذایشان رفتار کنند. این نقطه پیوند یک گیاه و یک جانور است. درواقع گیاهان در داخل سلول‌هایشان ساختارهای ریزی به نام کلروپلاست دارند. کلروپلاست‌ها، دی‌اکسیدکربن و آب را با استفاده از نور خورشید و یک ماده شیمیایی به نام کلروفیل به قند تبدیل می‌کنند. فرایندی که طی آن کلروپلاست‌ها با استفاده از کلروفیل قند می‌سازند فتوسنتز نامیده می‌شود. جلبکی که به وسیله حلزون دریایی خورده می‌شود هم مثل گیاهان از فرایند فتوسنتز استفاده می‌کند تا غذا بسازد. پس از آن که حلزون دریایی کشف شده به وسیله پیرس جلبک را می‌خورد،‌ کلروپلاست‌های آن را جدا می‌کند و به جای هضم و دفع کلروپلاست‌ها، آنها را در داخل سلول‌هایش جذب می‌کند. وقتی حلزون، کلروپلاست را در داخل سلول‌هایش داشته باشد، می‌تواند از فرایند فتوسنتز استفاده کند تا غذا بسازد. پیش از این که این حلزون‌ها کلروپلاست‌ها را جذب سلول‌هایشان کنند تا بتوانند غذا بسازند، ممکن است تا مدت‌ها و چه بسا حتی حدود یک سال بی‌غذا بمانند. تفاوت آنها با جانوران دیگر مثل مرجان‌ها این است که مرجان‌ها سلول‌های حاوی کلروپلاست را در بدنشان ذخیره دارند و با استفاده از آن مقداری از غذایشان را می‌سازند.
اینجا یک مشکل دیگر وجود دارد و آن این است که بالاخره کلروپلاست‌ها در طول فتوسنتزها، کلروفیل‌ها را تمام می‌کنند و به ذخیره تازه‌ای نیاز دارند. این ذخیره کلروفیل از کجا تأمین می‌شود؟ یک ایده این است که موقعی که جانوران کلروپلاست‌ها را جذب می‌کنند، همراه آنها ذخیره مادام‌العمر کلروفیل را هم جذب می‌کنند. اما این در مورد حلزون دریایی صادق نیست. پیرس و همکارانش فهمیده‌اند که برخلاف جانوران دیگر، حلزون‌های دریایی خودشان می‌توانند کلروفیل بسازند که معنی‌اش این است که آنها چیزی بیش از کلروفیل از جلبک دزدیده‌اند.
درواقع داخل بدن تقریباً همه سلول‌های زنده ژن وجود دارد. ژن حکم دستورالعملی را دارد که براساس آن موجود زنده می‌تواند هرچه را که به آن نیاز دارد بسازد. یک گیاه هم ژن‌هایی دارد که به عنوان مثال حاوی راهنماهایی برای ساختن کلروفیل هستند. حلزون دریایی‌ای که پیرس کشف کرده هم وقتی کلروفیل مورد نیازش تمام می‌شود، مثل گیاهان کلروفیل می‌سازد.
بنابراین حلزون‌های دریایی تنها کلروپلاست‌های جلبک‌ها را نمی‌بلعند بلکه راهنماهای ژنی آنها را هم می‌پذیرند. به بیان دیگر حلزون‌های دریایی همانی می‌شوند که می‌خورند.