واکسن دوگانه برای ماهیان قزل‌آلا در ایران به تولید صنعتی رسید

حکیم مهر - محققان گروه پژوهشی فراورده‌های بیولوژیک دامی جهاد دانشگاهی واحد تهران، موفق به تولید صنعتی واکسن دوگانه بیماری استرپتوکوکوزیس و لاکتوکوکوزیس ماهیان قزل‌آلا شدند.

دکتر رحمانی، معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد تهران با بیان اینکه بیماری استرپتوکوکوزیس یکی از بیماری‌های خسارت‌زا و از جنبه بهداشت عمومی با اهمیت در صنعت آبزی‌پروری است، گفت: بر اساس مطالعات انجام شده این بیماری قادر به ایجاد تلفات در گونه‌های متعددی از ماهیان پرورشی قزل‌آلا است.

وی با بیان این که این بیماری در کشورهای متعددی موجب خسارات اقتصادی قابل توجهی شده است، افزود: در ایران در سال 1380 اولین موارد مشکوک به بیماری از استان فارس گزارش و پس از آن به دنبال حمل و نقل تخم، لارو و مولد بین مراکز پرورشی به سایر استان‌ها منتقل شد. هم اکنون علاوه بر استان فارس، بیماری از استان‌های چهار محال و بختیاری، لرستان، مازندران و کهکیلویه و بویراحمد گزارش شده است.

رحمانی، مدیریت صحیح و واکسیناسیون را از جمله مهمترین راه‌های جلوگیری از ابتلای ماهیان به این بیماری عنوان کرد و ادامه داد: در این راستا طرح تولید واکسن از سویه بومی باکتری استرپتوکوکوزیس اینیایی در گروه پژوهشی فرآورده‌های بیولوژیک دامی جهاد دانشگاهی واحد تهران و بررسی اثربخشی آن در مزارع پرورش ماهی و کارگاه‌های تکثیر اجرا شد.

وی تاکید کرد: در این طرح با استفاده از سویه بومی باکتری استرپتوکوکوزیس اینیایی، واکسن ضد بیماری تهیه و ایمنی‌زایی آن در مزرعه مورد نظر، مورد بررسی قرار گرفت و در بررسی‌های انجام شده تاثیر آن در جلوگیری از بروز بیماری مورد تایید قرار گرفت.

معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد تهران تصریح کرد: در حال حاضر واکسن تولید شده به صورت غوطه‌وری و با دز تعیین شده مورد استفاده قرار گرفته و اثرات آن در نوبت تکرار،‌ (یک ماه پس از غوطه‌وری مرحله نخست) مورد بررسی مجدد قرار گرفته است.

به گفته رحمانی از جمله مزیت‌های مهم این واکسن تغییر آن نسبت به سویه‌های جدیدتر است.

وی خاطرنشان کرد: امکان استفاده از سویه‌های بومی هر منطقه در تولید واکسن، اختصاصی بودن برای ماهی قزل‌آلا، امکان تغییر سویه در صورت بروز سویه‌های جدید و قیمت مناسب در مقایسه با واکسن وارداتی و پشتیبانی فنی برای مزارع از جمله مزایای واکسن تولید تولید شده داخلی است.

معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد تهران ادامه داد: در مرحله پایلوت 500 کیلوگرم و در مرحله صنعتی دو تن از واکسن بیماری استرپتوکوکوزیس تولید شده است.

وی با بیان این که در گذشته واکسن یک گانه این بیماری توسط موسسه تحقیقات و سرم‌سازی رازی تولید شده است، گفت: این واکسن از بروز دو باکتری استرپتوکوکوزیس و لاکتوکوکوزیس در ماهیان جلوگیری می‌کند که به واکسن دوگانه معروف است.