در حرفه دامپزشکی هیچ محدودیتی برای خانم‌ها وجود ندارد/ افرادی که تنها به دلیل عدم قبولی در رشته پزشکی وارد رشته دامپزشکی شوند، در این حرفه موفق نخواهند شد

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «در حرفه دامپزشکی برای خانم‌ها هیچ محدودیتی وجود ندارد.» این حرف ماحصل گفت‌وگوی حکیم مهر با «دکتر مبینا احسانی» مسئول فنی جوان و برتر استان گلستان در سال ۱۴۰۱ است: «اگر بحث جثه، نیرو، قدرت و توان در این رشته مطرح باشد، برای خود من که چنین بحثی وجود نداشت و با تمام انرژی در کنار همکلاسی‌های آقا در بحث معاینات دام بزرگ شرکت می‌کردم. کلیدی‌ترین نکته برای انتخاب این رشته، علاقه است. اینکه من از فلان بو خوشم نمی‌آید، دلم نمی‌خواهد ناخن‌هایم را کوتاه کنم، از رفتار سایرین ناراحت می‌شوم و تحمل درد، گاز گرفتن و لگد خوردن را ندارم، مطرح نیست و اگر چنین است، توصیه می‌کنم که به سمت این رشته نیایند.»

وی تصریح می‌کند: «موقعیت‌هایی هست که دامپزشک می‌بیند کیس در حال اذیت شدن است و هیچ امیدی به ادامه حیات او وجود ندارد و به صاحب کیس پیشنهاد یوتانایز می‌کند که بیشتر از این آسیب نبیند. برای خود ما که دامپزشک هستیم، این مساله خیلی سخت است و بسیار ناراحت می‌شویم و گاهی شده خودمان با صاحب کیس گریه کردیم.»

حکیم مهر: ورودی چه سالی و کدام دانشگاه هستید؟

بنده ورودی سال 92 دوره عمومی دامپزشکی در دانشگاه آزاد ارومیه و تخصص فناوری‌های تولید مثل در دامپزشکی دانشگاه سراسری شهرکرد در سال 99 هستم.

حکیم مهر: چه شد که رشته دامپزشکی را انتخاب کردید؟ آیا به آن علاقه داشتید یا دست تقدیر شما را به این سمت سوق داد؟

واقعیت این است که من از کودکی علاقه زیادی به حیوانات داشتم و همیشه اصرار می‌کردم که من را به باغ وحش ببرند تا حیوانات را ببینم. یا اگر در محیط باز بودم، کشش زیادی به سمت حیوانات از خودم نشان می‌دادم، اما تاکیدی که خانواده و علی‌الخصوص مادرم برای تحصیل من در رشته پزشکی داشتند، باعث می‌شد کمی از علاقه خودم دور شوم. از طرفی برادرم مشوق من بود، به این دلیل که در دوره تحصیلشان در مقطع PhD، همکلاسی‌های ایشان دامپزشک بودند و خیلی از این رشته تعریف می‌کردند و می‌گفتند که با روحیات تو سازگار است. در هر صورت این علاقه از کودکی همراه من بود و دلم می‌خواست که به این سمت و سو بروم و این رشته را انتخاب کنم. در نهایت پافشاری کردم که رضایت مادر را هم جلب کنم که موفق به این کار شدم.

حکیم مهر: بعد از دوره عمومی چه کردید؟

در سال 98 از پایان‌نامه سنگین خودم که در زمینه تولید مثل بود، دفاع و بعد از آن در امتحان تخصص در رشته فناوری‌های تولید مثل در دامپزشکی شرکت کردم که معادل آن در حوزه انسانی، بیولوژی تولید مثل است و کارهای مربوط به درمان ناباروری از جمله IVF و انتقال جنین را دنبال می‌کند. من علاقه زیادی داشتم که این رشته را بخوانم و در آن امتحان دهم؛ رشته‌ای که ظرفیت پذیرش آن در ایران خیلی محدود است و فقط چهار دانشگاه سالانه دو تا سه نفر را پذیرش می‌کنند که همه آنها هم روزانه هستند. در سال 99 که من امتحان تخصص دادم، دانشگاه تبریز ظرفیت خود را بست و فقط دانشگاه‌های شهرکرد، شیراز و تهران دانشجو می‌گرفتند که من تهران را انتخاب نکردم و به پیشنهاد استاد راهنمای خودم دانشگاه شهرکرد را شرکت کردم. کمااینکه از سال 82 پژوهشکده فناوری جنین دام در آن تاسیس شده و بسیار مجهز بود. بعد از آن مرحله مصاحبه بود که در آن هم پذیرفته و درنهایت وارد این رشته شدم. در حال حاضر هم سال آخر هستم و روی تز دکترا کار می‌کنم.

در خلال تحصیل وارد بازار کار هم شدم. در واقع دلم می‌خواست بحث پژوهش و مقالات من در حوزه تولید مثل باشد و خودم در بخش صنعت و تولید کار کنم. در نهایت به عنوان مسئول فنی وارد عرصه تولید محصولات ضدعفونی کننده و شوینده دام و طیور شدم. در سال 1401 به عنوان مسئول فنی برتر استان گلستان شناخته شدم و در سال 1402 واحد صنفی نمونه استان شدیم.

حکیم مهر: آیا این تفکر صحیح است که حرفه دامپزشکی سختی‌های فراوانی برای بانوان دارد؟

برای خانم‌ها هیچ محدودیتی وجود ندارد. اگر بحث جثه، نیرو، قدرت و توان در این رشته مطرح باشد، برای خود من که چنین بحثی وجود نداشت و با تمام انرژی در کنار هم‌کلاسی‌های آقا در بحث معاینات دام بزرگ شرکت می‌کردم. کلیدی‌ترین نکته برای انتخاب این رشته علاقه است. اینکه من از فلان بو خوشم نمی‌آید، دلم نمی‌خواهد ناخن‌هایم را کوتاه کنم، از رفتار سایرین ناراحت می‌شوم و تحمل درد، گاز گرفتن و لگد خوردن را ندارم، مطرح نیست و اگر چنین است، توصیه می‌کنم که به سمت این رشته نیایند. اما اگر خانمی به این رشته واقعا علاقه‌مند است، با پشتکار و تلاش حتما می‌تواند خیلی بهتر از یک مرد عمل کند. با این حال در بعضی موقعیت‌ها مثل کیس‌های دام بزرگ، سخت‌زایی‌ها و زایمان‌های طبیعی، مقداری محدودیت برای خانم‌ها وجود دارد؛ هرچند که خود من وارد این عرصه شده و تجربه و امتحان کردم اما به هر حال می‌توان گفت یک مقدار زور و توان آقایان بیشتر است.

به طور کلی دامپزشکی رشته بسیار گسترده‌ای است و خانم‌ها می‌توانند در خیلی از فیلدها کار کنند و موفق‌تر از آقایان شوند. اما بحث علاقه‌مندی مطرح است که کدام فیلد را انتخاب کنند و وارد چه لاینی شوند، ضمن اینکه حتما پشتکار و تلاش داشته باشند. در حال حاضر هیچ محدودیتی برای خانم‌ها وجود ندارد و هیچ سدی نیست که بگوییم این رشته را انتخاب نکنند و نکته اصلی همان علاقه است. اینکه رشته پزشکی را قبول نشدم و به دامپزشکی آمدم چون دکترا بود و می‌خواستم مستقیما دکترا بروم، اینکه خانواده من را مجبور کردند و هیچ دیدی نسبت به این رشته نداشتم، باعث می‌شود که مسائل زیادی پیش آید. کمااینکه خیلی از هم‌کلاسی‌ها می‌گویند ما همین‌طور کنکور دادیم و این رشته را قبول شدیم و آمدیم. اگر بخواهند اینطور بیایند، در این رشته موفق نخواهند شد. دامپزشکی رشته‌ای است که حتما باید به حیوانات علاقه داشته باشید و اصلا از آنها نترسید. ضمن اینکه یادگیری مادام‌العمر دارد و باید مهارت‌های ارتباطی با خود حیوان و همچنین صاحب کیس داشته باشید تا بتوانید برخی آموزش‌ها و نکات را بگویید و درباره بیماری‌ها صحبت کنید.

حکیم مهر: از نظر شما مهمترین چالش‌ها و مشکلات رشته دامپزشکی چه مسائلی هستند؟

یکی از چالش‌های این رشته استرس ناشی از کار است که دامپزشک ناخودآگاه این استرس را وارد زندگی خود هم می‌کند و لذا باید بتواند کار و زندگی را متعادل کند و اجازه ندهد که بابت هر مساله‌ای استرس کار وارد زندگی او شود. مساله دیگر، بحث‌های عاطفی و روانی است. موقعیت‌هایی هست که دامپزشک می‌بیند کیس در حال اذیت شدن است و هیچ امیدی به ادامه حیات او وجود ندارد و به صاحب کیس پیشنهاد یوتانایز می‌کند که بیشتر از این آسیب نبیند. برای خود ما که دامپزشک هستیم، این مساله خیلی سخت است و بسیار ناراحت می‌شویم و گاهی شده خودمان با صاحب کیس گریه کردیم.

بحث ارتباط گرفتن با خود کیس و صاحب کیس چالش دیگری است که شاید برای خانم‌ها سخت باشد، کمااینکه ممکن است دامپزشک رفتار محترمانه‌ای با صاحب کیس کند، اما در آن لحظه صاحب کیس رفتار تندی انجام دهد که در آن زمان کاملا طبیعی است. مساله بعدی بحث یادگیری مادام‌العمر است که دامپزشک باید همواره اطلاعات خود را به روز کند، دائما مطالعه کند و بیماری‌ها و درمان‌های جدید را سرچ کند و مقالات جدید را بخواند که این را هم می‌توان یکی از چالش‌ها در نظر گرفت.

آقایان دامپزشکی که مناطق دورتر و محروم را انتخاب می‌کنند یا درگیر کلینیک و بیمارستان می‌شوند، دوری از خانواده و همچنین امکانات می‌تواند یک چالش دیگر باشد. احتمال آسیب‌دیدگی فیزیکی ناشی از برخورد حیوان یا گازگرفتگی از جمله آسیب‌هایی است که به دامپزشک وارد می‌شود. بحث بیماری‌های ویروسی یا بیماری‌های زئونوز که از حیوان به انسان منتقل می‌شود، می‌تواند از چالش‌هایی باشد که یک دامپزشک در معرض آن است و ممکن است این شخص را اذیت کند، اما بالاخره هر شغل و رشته‌ای با برخی چالش‌ها مواجه است و نمی‌توان منکر آن شد.

حکیم مهر: برای دخترانی که علاقه‌مند به رشته دامپزشکی هستند یا دانشجویانی که در شرف ورود به بازار کار هستند، چه توصیه‌هایی دارید؟

همانطور که عرض کردم، اولین توصیه من و نکته بسیار مهم، داشتن علاقه شخصی است. اینکه حتما و حتما دامپزشکی را با علاقه انتخاب کنند چون رشته بسیار سختی است. دروسی که پاس می‌کنند، ارتباطی که می‌خواهند با حیوان بگیرند، معاینات مختلف در دام بزرگ، بحث TR و... که شاید برای برخی سخت باشد. بحث نترسیدن از حیوانات و اینکه بتوانند با آنها ارتباط برقرار کنند، یک مبحث بسیار مهم است. به هر حال همیشه به این شکل نیست که آن حیوان، پت، دام بزرگ، گاو و گوسفند بتوانند به خوبی ارتباط بگیرند و یک جاهایی واقعا ارتباط گرفتن با حیوانات سخت می‌شود و حتما باید این علاقه و صبوری باشد. تلاش و پشتکار خیلی مهم است و هر جایی که تلاش و پشتکار باشد، مطمئنا به نتیجه و ثمر می‌نشیند.

علاوه بر این، علاقه‌مندان باید بدانند که وقتی وارد رشته دامپزشکی می‌شوند، ناچار هستند یادگیری را به طور مستمر داشته باشند. اینطور نیست که وقتی تحصیل آنها تمام شد، درس را کنار بگذارند و نخواهند کاری انجام دهند. حتی اگر وارد بحث تولید شوند و به عنوان مسئول فنی کار کنند، باز هم نیاز به برخی آموزش‌ها و مطالعه دارند. دامپزشکی یک فیلد بزرگ برای فعالیت است و فارغ‌التحصیلان می‌توانند وارد بحث کلینیک، بیمارستان و حوزه‌های بالینی شده یا در جاهای مختلف مسئول فنی شوند. در فارم‌های مرغ گوشتی و تخم‌گذار، کارخانه‌جات لبنی و خیلی جاهای دیگر می‌توانند مسئول فنی شوند و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. بازار کار دامپزشکی بسیار بزرگ و بسته به انتخاب خودشان است که وارد چه فیلدی شوند. اگر هم بخواهند بحث تخصصی را ادامه دهند، می‌توانند در لاین تخصصی خود کار کنند. تنها مزیتی که دامپزشکی نسبت به رشته‌های پزشکی دارد این است که فاقد دو سال طرح اجباری است، شیفت شب ندارند و شیفت کارآموزی و کارورزی آنها در طول روز است.

حکیم مهر: به عنوان حرف آخر...

ان‌شاءالله همه دانشجویان موفق باشند و هر کس به سمت و سوی علاقه خود برود و اجباری در کار نباشد. امیدوارم اگر کسی وارد این رشته شد، آن را با موفقیت پشت سر بگذارد و افرادی هم که می‌خواهند وارد این رشته شوند، حتما از قبل این نکات را مطالعه، سرچ و تحقیق کنند و بعد وارد شوند.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.