حکیم مهر - نوشتن از شکار این روزها عادت خبرنگاران زیست محیطی شده اما دیدن توله خرسهایی که بدون مادر هر روز قد می کشند و بزغاله های وحشی که به گله گوسفندان اهلی پناهنده شدند روایتی تلخ است که تکرار آن نمودی از توقف چرخه طبیعت در ایستگاه شکار است.
چندی پیش خبرگزاری مهر در گزارشی به توله خرس هایی پرداخت که به دلیل جدا شدن از طبیعت شاید دیگر قادر نباشند مانند دیگر حیات وحش به زندگی خود ادامه دهند اما از این موضوع چند هفته ای نگذشته بود تا این بار بزکوهی لرستان به عنوان یکی از گونه های منحصر به فرد زاگرس مورد حمله شکارچیان قرار گیرد و دو بزغاله وی سرگردان گله های اهلی روستائیان محلی شود.
داستان پیدا شدن این دو بزغاله ها را محلی ها روایت کرده اند، آنها که با طبیعت خو گرفته اند با کلامی ساده از جدایی دو بزغاله از مادرشان می گویند و اینکه آنها را برای ادامه حیات به گله اهلی خودشان سپرده اند و بعد موضوع را به محیط زیست گزارش داده اند.
توله خرسهای بی مادری که در مرکز تیمار حیات وحش محیط زیست لرستان نگهداری می شوند و بزغاله های وحشی که در گله های اهلی بزرگ خواهند شد نمودی از دخالت های انسانهایی است که حق حیات را برای هیچ موجودی غیر از خود قائل نمی دانند.
برای آگاهی از سرنوشت این بزغاله ها به سراغ مدیر کل محیط زیست استان لرستان رفتیم. محمد حسین بازگیر از پیدا شدن این دو بزغاله در منطقه بسطام خرم آباد خبر می دهد و با تاسف گفت: شواهد نشان می دهد که بز وحشی که مادر این دو بزغاله بوده توسط شکارچیان کشته شده است.
بازگیر قانون خود را دارد. او استفاده کردن از لفظ "شکارچی" برای این فرد را درست نمی داند و اظهار داشت: من اینجا روی صحبتم با یک شکارچی نیست؛ اصلا چنین آدمی را شکارچی نمی دانم چرا که شکارچی مرام و اعتقاداتی دارد و طبیعت را می شناسد و دوست دارد.
مدیر کل محیط زیست استان لرستان معتقد است که کسی که حیوان آبستن و شیرده را می کشد متخلف "شکارکش" نام دارد و حیف است که او را شکارچی بنامیم و ادامه داد: روی سخن من با زنی است که گوشت این شکار را می خواهد برای فرزندان و یا مهمانانش طبخ کند؛ سئوال من این است مادری که برای بچه اش از این گوشت غذا می پزد برای دیدن این بزغاله های بدون مادر چه حرفی دارد.
از بازگیر راجع به جمعیت و وضعیت حیات بزکوهی لرستان سئوال می کنیم. وی با یادآوری اینکه این گونه سلطان صخره های زاگرس است، افزود: این گونه در حال حاضر خود با کمبود آب و علوفه و انواع بیماریها روبروست و این در حالیست که ما به خاطر خودخواهی های خود دست به شکار این گونه می زنیم و مشکلات موجود بر سر راه حیات وی را دوچندان می کنیم.
از مدیر کل محیط زیست استان به خاطر شکار این گونه گلایه کردیم و وی پاسخ داد: با وجود تلاش شبانه روزی محیط بانان، متأسفانه بدلیل کمبود نیرو و امکانات، وسیع بودن منطقه و وجود سکونتگاه های زیاد در حاشیه منطقه و راه ها و کوریدورهای زیادی که در منطقه وجود دارد اتفاقاتی از این دست رخ می دهد که عملاً بدون کمک و همکاری مردم حفاظت واقعی میسر نخواهد بود.
از بازگیر راجع به سرنوشتی که در انتظار این دو راس بزغاله است سئوال کردم و وی عنوان کرد: تمام سعی ما این است که این گونه ها به طبیعت برگردند و با ما مأنوس نشوند اما متأسفانه نمونه های زیادی داشتیم در خصوص پستانداران و پرندگانی که دچار آسیب شدند و متأسفانه با وجود تلاشهای صورت گرفته برخی از اینها دیگر قادر نبودند دوباره به طبیعت برگردند.
وی با یادآوری اینکه این بزغاله های وحشی الان قادر به نگهداری خودشان در طبیعت نیستند و باید با شیر تغذیه شود، ادامه داد: با این اوصاف با توجه به کمک های ما متأسفانه آنها شرایط زندگی در طبیعت را از دست خواهند داد.
اینکه این موجودات دیگر قادر به حیات در طبیعت نیستند و باید در کنار گله های اهلی زندگی خودشان را بگذرانند شاید از دیدگاه برخی قابل توجیه باشد ولی جدا شدن این گونه از چرخه طبیعت که دارای نظمی خاص است بی شک خود تبعاتی را به همراه دارد.
یک فعال محیط زیست در این رابطه گفت: طبیعتی که ما انسانها همواره از دیدن آن لذت می بریم دارای یک نظم و چیدمان خاصی است که از آن به عنوان چرخه طبیعت یاد می شود و این چرخه در حقیقت چیدمان اصلی حیات را تعیین کرده و نقش بسیار مهمی در بقا و یا از بین رفتن گونه ای خاص دارد.
محسن تیزهوش بیان کرد: در این چرخه سبز نقش هر موجود چه گونه گیاهی باشد چه گونه جانوری کاملا مشخص است و این خود طبیعت است که برای زیستمندانش سرنوشت تعیین می کند.
وی با یادآوری اینکه این چرخه نظمی طبیعی دارد و این ما انسانها هستیم که باعث توقف این چرخه در برخی از شرایط می شویم، عنوان کرد: هر مشکلی که در چرخه طبیعت به وجود بیایید بدون شک به سلامتی ما انسانها ضربه وارد خواهد ساخت.
این فعال محیط زیست ادامه داد: در این موضوع خاص که دو راس بزغاله بدنبال از بین رفتن مادرشان به گله ای اهلی پناهنده شده اند، می توانیم به خوبی موضوع توقف در چرخه طبیعت را مشاهده کنیم.
تیزهوش معتقد است که طبیعت می تواند مشکلات خرد و کلان خودش را حل کند و گفت: قرنهاست طبیعت همواره بر پایه قوانین خودش حرکت کرده و این در حالی است که ما انسانها همیشه بر خلاف قوانین طبیعت عمل کرده ایم.
وی یادآور شد: شاید سرنوشت این دو بزغاله که هر دو ماده می باشند و برای حفظ حیات این گونه و استمرار چرخه طبیعت مفید هستند نمودی باشد از اختلالی که انسان در چرخه حیات این گونه ایجاد کرده و بز کوهی را در معرض خطر قرار داده است.
و اما یک کارشناس ارشد محیط زیست برای استمرار حیات این دو بزغاله در گفتگو با مهر پیشنهاداتی دارد. کوشان مهران معتقد است که بزغاله های یاد شده همانند سایر نوزادان وحوش زنده گیری شده در بهترین حالت وضعیتی خوب در "اسارت" خواهد داشت.
وی مخالفت گذاشتن این بزغاله های وحشی در کنار جانوران اهلی است و گفت: در صورت امکان بهتر است این دو بزغاله پس از یک سال در یک محیط امن در کنار یک گله پازن وحشی رها شده تا احتمالی برای زیستن و اخت با گله پیدا کنند.
این کارشناس ارشد محیط زیست از مخاطراتی که پیش روی این بزغاله ها است سخن می گوید و یادآور می شود که اگر اینگونه جانوران وحشی در محیط اهلی بزرگ و سپس در محیط طبیعی رها شوند حیات آنها به طور جدی در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
به گفته کارشناسان تا اوایل دهه 60 دسته های بزرگی از بز کوهی را می توانستیم در اکثر مناطق کوهستانی کشور مشاهده کنیم ولی امروز به دلیل شکار بی رویه جمعیت این گونه زیبا در اکثر زیستگاه های کشور با کاهشی چشمگیر روبرو شده و حتی در برخی از نقاط نسل آن منقرض شده است که شنیدن این جملات به ما یادآوری می کند که هر راس از این گونه منحصر بفرد چقدر می تواند به حیات وحش ایران کمک کند.
به هر روی دیدن گونه هایی که به خاطر لحظه ای غفلت انسان از چرخه حیات حذف می شوند اذهان را اینگونه نهیب می زند که روزی خواهد رسید که از گونه هایی چون کل و بز کوهی، پلنگ و خرس و دهها پرنده شکاری که امروز حیات وحش ایران را زیبا کرده اند اثری نخواهد بود تا آیندگان ما به دنبال نام و نشان این گونه های منحصر به فرد کتابها را ورق بزنند و از غفلت امروز ما حسرت بخورند.
خبر مرتبط :
