دکتر مطلبی : بلوم پلانکتونی آبهای چابهار متوقف شد

حکیم مهر - در پی تغییر رنگ آبهای سواحل استان سیستان و بلوچستان از فروردین ماه سال جاری، بالاخره این دریا آرامش گرفت.

رییس موسسه تحقیقات شیلات ایران با اعلام این مطلب گفت: در اواسط فروردین ماه سال جاری با گرم شدن تدریجی هوای منطقه، گزارشی از یگان حفاظت منابع آبزیان چابهار مبنی بر رویت رنگ قرمز به مرکز اعلام شد و در بررسیهای اولیه میکروسکپی مشخص شد که بلوم ایجادشده مربوط به مدوزهای یک گونه عروس دریایی است.

دکتر عباسعلی مطلبی افزود: گزارش مشابهی که از بلوم دیگری در منطقه گوردیم و چابهار در 23 و 24 فروردین اعلام شد و پس از بررسی مشخص شد که بلوم ایجادشده گونه ای از جنس Noctolica sp. با تراکم حدود 360 هزار سلول در لیتر بود که پس از چند روز به کلی ناپدید شد.

وی با اعلام اینکه در 30 فروردین ماه سال جاری شکوفایی (G.catenantum) Gymnodinium sp. & G.trapeziforme با تراکمی حدود 13 میلیون و 770 هزار سلول در لیتر در منطقه چابهار رویت شد، خاطرنشان کرد: پس از چند روز این شکوفایی از بین رفت. این مرحله از شکوفایی پلانکتونی بیشتر از منطقه چابهار تا کچو (35 کیلومتری چابهار به طرف بریس) با دامنه حدود نیم کیلومتری از ساحل امتداد یافته بود و تراکمی در حدود 18 میلیون و 360 هزار سلول در لیتر داشت. اما گزارش و یا مواردی از تلفات آبزیان مشاهده نشد.

مطلبی ادامه داد: بعد از وزش طوفان و بارندگی شدید مجددا در خلیج چابهار بلوم پلانکتونی رخ داد، نتایج نمونه برداری در تاریخ 17/3/89 نشان، لذا پس از خالص سازی و جداسازی تعیین تراکم شدند. تعداد آن در حدود هشت میلیون سلول در لیتر محسوب شد، گونه غالب Gymnodinuim catenatum بود.

وی تصریح کرد: اولین شکوفایی پلانکتونی بعد از فصل مانسون (طوفانهای موسمی) در خلیج چابهار روز ششم شهریورماه 89 در محدوده خیلی کمی روی داد که نتایج بررسیها حاکی از حضور گونه Gymnodinium sp. با تراکم 225 هزار سلول در لیتر بود و چند روز بعد ناپدید شد.

رییس موسسه تحقیقات شیلات ایران دومین شکوفایی ایجادشده در تاریخ 20 مهرماه را دارای وسعتی زیاد برشمرد و یادآور شد: تمام منطقه خلیج چابهار را به صورت رگه هایی از هم جدا در بر گرفته بود حاوی فلاژله ای از جنس Chattanella sp. بود.

مطلبی تاکید کرد: سومین شکوفایی در تاریخ 28 مهرماه در منطقه بریس نمونه آبی جهت آنالیز و شناسایی موجودات میکروسکوپی به مرکز ارسال شد که پس از انجام بررسیهای آزمایشگاهی، گونه های غالب آن از داینوفلاژله ها نظیر Gymnokinium sp.، Ceratium، Peridinium sp. و Chattonella sp. بود. این شکوفایی از 25 کیلومتری غرب منطقه بریس شروع و تا پنج کیلومتر به سمت شرق در طول ساحل و 5/1 مایلی از ساحل امتداد یافته بود.

وی اظهار داشت: چهارمین مورد شکوفایی در تاریخ سوم آبان ماه سال جاری در منطقه بریس و پسابندر اتفاق افتاد. این بار گستردگی این شکوفایی ازچابهار تا گواتر به فاصله 5/1 مایلی از ساحل امتداد یافته بود.

پس از بررسی نمونه آب منطقه بریس مشخص شد که پلانکتونهای غالب منطقه داینوفلاژله هایی از قبیل Prorocentrum sp.، Dinophysis sp.، Peridinium sp. و Ceratium sp. بودند که به همراه دیگر پلانکتونهای موجود در نمونه مشاهده شد.

مرگ و میر تعدادی آبزی در آخرین شکوفایی پلانکتونی چابهار

مطلبی در ادامه گفت: آخرین شکوفایی پلانکتونی در مورخ هشتم و نهم آبان ماه سال جاری در منطقه بریس و پسابندر با تراکم بیش از شش میلیون سلول در لیتر در مناطق بریس و پسابندر اتفاق افتاده است که با مرگ و میر تعدادی از ماهیان ساحلی و غیر ساحلی همراه بوده است.

وی همچنین افزود: بررسیها طی دو روز اخیر نشان داد که فیتوپلانکتونها دچار لیز سلولی شده و رنگ قهوه ای متمایل به زرد که محتویات درون سلولی آنها است، سبب این تغییر رنگ در آب شده است. طول نوار ساحلی در پسابندر حدودا 12 کیلومتر است که تلفات ماهی علاوه بر پهنه آبی در نوار ساحلی پراکنده شده است.

رییس موسسه تحقیقات شیلات ایران خاطرنشان کرد: با توجه به اطلاعات به دست آمده از صیادان هر ساله در این زمان رنگ آب تغییر می کند و معمولا متعاقب این تغییر رنگ، تلاطم آب ناشی از امواج این امر را بهبود بخشیده و رنگ آب به شکل طبیعی بازمی گردد.

مطلبی ادامه داد: شناساییهای اولیه نشان داده است که این جلبک شکوفا شده از تاژکداران و با نام علمی Chattonella sp. بوده که از لحاظ مورفولوژی بسیار متغیر و اندازه و شکل آن با توجه به شرایط محیطی تغییر می کند. این گونه بیشتر در کرانه های ساحلی، آبهای آزاد و لب شور دیده می شود و معمولا به صورت کشیده و گلابی شکل به اندازه های 34 – 12 میکرومتر است. از گونه های این خانواده یک گونه به نام Chatonella marina دارای بیوتوکسین است که شکوفایی آن همواره با تلفات همراه است.

وی تصریح کرد: یک گونه از این جنس برای اولین بار در سال 1977 باعث مرگ و میر ماهی زردباله با نام علمی Seriola quinqueradiata در مزارع پرورشی هیروشیمای ژاپن شد. تعیین میزان خسارت وارده به ذخایر آبزیان در استان سیستان و بلوچستان در حال انجام است.

مطلبی در پایان یادآور شد: طبق آخرین گزارش مورخ 11 آبان ماه سال جاری توسط محققان مرکز تحقیقات شیلاتی آبهای دور، چابهار وابسته به موسسه تحقیقات شیلات ایران بلوم پلانکتونی در مناطق فوق الذکر به شدت کاهش یافته و تغییر رنگ آبهای ساحلی در حال بازگشت به وضعیت طبیعی است.

خبر مرتبط :