وجود وایتکس در شیر کذب است و این مسئله دروغی از روی ناآگاهی بود/ استاندارد آفلاتوکسین شیر در ایران از استاندارد FDA آمریکا سخت‌تر است

حکیم مهر: استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفت: در یک برهه زمانی کارشناسی از روی ناآگاهی، بحث ماده سفید کننده در شیر را مطرح کرد و باعث نگرانی مردم شد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از مهر، «دکتر وحید مفید» اظهار داشت: به هیچ وجه ضرورتی برای افزودن ماده سفید کننده در شیر وجود ندارد و اگر این ماده را به عنوان اثر ضد میکروبی بدانیم، وقتی دامداری های ما مجهز به امکانات هستند و شیر را بعد از دوشیدن سرد می کنند، کیفیت آن در حد اعلا حفظ می شود.

وی افزود: هیچ دلیلی برای اضافه کردن وایتکس به شیر وجود ندارد و این مسئله دروغی از روی ناآگاهی بود و صحت ندارد.

استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بیان کرد: اگر ماده سفید کننده به شیر اضافه شود، بوی آن یا کلر در شیر مشخص می شود و این طعم توسط مصرف کننده قابل تشخیص است.

مفید در ادامه به شیرهای برگشتی از کارخانه های تولیدکننده اشاره کرد و گفت: مجوزهای بهداشتی شیرهای برگشتی از کارخانه های تولیدکننده، مرتبط با سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد جهان است. چون آن ها براساس پروتکل ها و  دستورالعمل هایی که دارند، ملزم هستند در ورودی کارخانه ها، کیفیت شیر را کنترل کنند و اگر از استانداردهای لازم برخوردار باشد، اجازه ورود به داخل کارخانه را می دهند و در غیراینصورت برگشت داده می شود.

وی ادامه داد: متاسفانه یکی از مقاصد شیرهای برگشتی از کارخانه های تولیدکننده، انتقال به سوی ماست بندی ها و کارگاه های سنتی غیرمجاز است که کنترلی بر شیرخام ندارند، چون که آزمایشگاهی برای کنترل آنها وجود ندارد.

استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که دلیل خوشمزگی شیر سنتی نسبت به شیر پاستوریزه چیست، گفت: مردم به مصرف چربی در موادغذایی علاقمند هستند. متخصصین تغذیه اصطلاحی دارند که هر چیزی که خوشمزه تر است، زیان آن بیشتر است. شیرهای سنتی به نوعی شیرهایی هستند که میزان درصد چربی آن بالا است.

مفید درخصوص فرهنگ سازی و ترویج مصرف شیر در کشور اظهار کرد: براساس برنامه سوم، چهارم، پنجم و ششم  توسعه، توجه به این نکته شده است که رساندن سرانه مصرف شیر در کشور به عنوان یکی از هدف گذاری ها باشد. این در حالی است که در برنامه پنجم،  ۱۶۵ کیلو سرانه مصرف شیر را هدف گذاری کرده بودند. و این هدف گذاری زمانی می تواند عملیاتی شود که از یک سو ما میزان تولید شیر خام را به حد موردنیاز برسانیم و از طرف دیگر زمینه های مصرف را ایجاد کنیم.

وی افزود: در همه کشورها، سرانه مصرف شیر متفاوت است. اما یکی از دلایل پایین بودن سرانه شیر به دلیل عدم فرهنگ سازی از سوی متخصصین است.

استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: برای اینکه تولید شیر خام را به آن حد برسانیم باید در توسعه دامداری ها کار کنیم که ما هم در تولید به این عدد نرسیدیم. در حال حاضر دامداران، ۱۰ تا ۱۱ میلیون تن شیر تولید می کنند. این در حالی است که این عدد برای صنایع لبنی پایین است.

مفید درباره سم آفلاتوکسین در شیر و لبنیات، گفت: این سم می تواند در شیر و فرآورده های دامی از طریق غذای دام منتقل شود  و منشا آن خوراکی است. اما اینکه این سم در شیرهای ایران وجود دارد یا نه، احتمال دارد یک زمانی که در گاوداری های سنتی بیشتر از نان خشک های کپک زده استفاده می شد یا در خوراک دام مصرفی در دامداریهای سنتی بودند این مشکل را داشتیم. اما طی دو دهه اخیر روند تغییر دامداری های ما از سنتی به صنعتی شتاب گرفته است  و ما دامداری هایی داریم که حداقل از ۱۰ تا ۱۵ تن تا ۳۰۰ تن شیر به طور روزانه تولید می کنند.

وی افزود: تامین خوراک دامی در مبادی کنترل شده است و وقتی این کنترل ها انجام می شود آفلاتوکسین در خوراک دام وجود ندارد. بسیاری از تحقیقاتی که در سال های اخیر انجام شده، ثابت کرده است که آزمایشاتی که انجام شده میزان آن در شیرهای تولیدی در کشور ناچیز و پایین تر از تولید مشخص شده در استانداردها بوده است. چرا که در استانداردها حد مجازی برای آفلاتوکسین مشخص کردند که این حد مجاز با توجه به سرانه مصرف کشورهای مختلف نیز متفاوت است.

مفید ادامه داد:  استانداردی که ما در کشور داریم از استاندارد FDA آمریکا سخت تر است. اما حد استاندارد ما از اتحادیه اروپا بالاتر است. در حالی که بیشتر شیرهایی که در ایران تولید می شود این حد را در نزدیک اتحادیه اروپا دارند. اما هیچ نگرانی در مورد شیر سم آفلاتوکسین وجود ندارد و خوراکی که دام ها مصرف می کنند، کاملا قابل کنترل است.