حکیم مهر - نقش و تاثیر دامپزشکی در تامین سلامت افراد جامعه باعث شده که این بخش به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های مرتبط با سلامت غذایی و در نتیجه سلامت افراد در سطح جهان از جایگاه خاصی برخوردار شود.
شاید در بین وظایف دامپزشکی همچون بررسی بیماری‌های دامی، شناسایی مناطق و منابع آلوده و راه سرایت و طرز انتشار بیماری‌ها، کمک به ارتقا سطح بهداشت عمومی از طریق نظارت بهداشتی بر کشتارگاه‌ها، مراکز بسته‌بندی و تولید، توزیع و عرضه فرآورده‌های خام دامی، یکی از مهمترین وظایف دامپزشکی، تامین بهداشت دام کشور از طریق پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های همه‌گیر و قرنطینه‌ای دام باشد اما اینکه قرنطینه‌های دامپزشکی تا چه حد توانسته‌اند وظایف خود را به نحو شایسته‌ای انجام داده و تا چه حد در کنترل بیماری‌ها موثر بوده‌اند موضوعی است که در چند ماه اخیر و با شیوع بیماری‌هایی همچون تب برفکی و تب کریمه کنگو که بسیاری آنها را حاصل واردات دام زنده می‌دانند، قرنطینه‌های دامپزشکی کشورمان را زیر سوال برده است.
قرنطینه یک واژه فرانسوی است که در لغت به معنای دوره چهل روزه برای جلوگیری از انتشار و سرایت بیماری‌های واگیر به کار می‌رود و در مورد انسان، دام و حتی گیاه تقریبا از روش و اصول مشترکی پیروی می‌کند.
در ایام سابق، قرنطینه به مفهوم محصور کردن انسان و دام سالم یا آلوده بود اما هم اکنون در اکثر کشورها اقدامات اولیه بهداشتی و مقررات و قوانین مدرن و مصوب بین‌المللی برای امر قرنطینه اجرا میشود.
گفته میشود قرنطینه شامل مجموعه عوامل و عملکردهایی است که از ورود عوامل عفونی بیماری‌زا از هر یک از راه‌های ممکن جلوگیری کند و سلامت دام‌ها را در منطقه یا فارم از نظر حضور عوامل بیماری‌زا تضمین و بیمه کند لذا می توان گفت که قرنطینه بیمه ارزان و در دسترس برای سلامت دام‌ها بوده و اهمیت قرنطینه در محدود کردن منطقه آلوده و جلوگیری از سرایت بیماری به مناطق دیگر است که این امر سبب خواهد شد که در وسعت کمتری با بیماری‌ها برخورد شود و نیرو، سرمایه و هزینه کمتری مصرف شود و در عوض قدرت، شدت و سرعت بیشتری در برخورد با بیماری‌ها و کنترل و مهار آنها اعمال شود.
استمرار و مداومت در امر قرنطینه، باعث تضمین سلامتی دام‌ها به سبب جلوگیری از نفوذ عوامل بیماری‌زا خواهد شد که به تبع آن ابتلاء دام‌ها به انواع بیماری‌ها کمتر و هزینه‌های درمان و پیشگیری نیز به شدت کاهش خواهد یافت.
درچند ماه گذشته بروز بیماری‌هایی مشترک بین انسان و دام باعث شده در کشور توجهات بیشتری به سمت قرنطینه‌های دامپزشکی صورت گیرد؛ البته برخی عملکرد این قرنطینه‌ها را نامطلوب دانسته و معتقدند که باید با بسیج امکانات و نیروها در این قرنطینه بازبینی جدیدی صورت گیرد.
به گفته دکتر خالد خداویردی ـ معاون اداری و پشتیبانی سازمان دامپزشکی کشورـ جمعیت دامی کشور120 میلیون واحد است که بخش عمده از این جمعیت را دام سبک و سنگین به ترتیب با 80 و 12 میلیون رأس تشکیل می‌دهند همچنین سالانه یک میلیارد قطعه جوجه ریزی در سطح کشور در مرغداری‌ها صورت می گیرد که جهت پیشگیری از شیوع بیماری های دامی در کشور و کنترل و نظارت دام‌های وارداتی 132واحد قرنطینه مرزی و بین استانی در کشور فعال شده‌اند.
راست به چپ : دکتر دباغ مقدم - دکتر نبی‌پور
هر چند که تعداد واحدهای قرنطینه دامپزشکی در کشورتا حدودی مناسب به نظر می رسد اما برخی همچون دکتر ناصر نبی‌پور ـ رییس هیات مدیره جامعه دامپزشکان ایران ـ معتقد هستند که قرنطینه‌های دامپزشکی به این صورت فعلی به هیچ وجه صحیح نیستند و اکثر واحدهای دامداری و مرغداری در بیابان‌ها و دور از دسترس هستند که این مناطق به جاده‌های فرعی فراوانی راه دارند و کسی از آن مسیرها رد نمی‌شود و کسی نمی‌تواند آنها را کنترل کند به عبارتی سازمان دامپزشکی با این تعدیل نیرویی که دارد متاسفانه نیروی لازم برای کنترل را ندارد و در حال حاضر وضعیت به گونه‌ای است که قرنطینه‌های دامپزشکی تنها اسمی از قرنطینه دارند چرا که قرنطینه نیرویی برای اجرا ندارد ولی چنانچه نیرو داشته باشد می تواند کار اجرایی انجام دهد.
همچنین دکتر آراسب دباغ مقدم ـ عضو هیات مدیره جامعه دامپزشکان ایران ـ نیز با بیان اینکه قرنطینه‌های دامپزشکی خیلی جدی نیستند، گفت: درحالیکه در برخی کشورها حتی از ورود نیم کیلو کالباس به داخل کشورشان جلوگیری میکنند متاسفانه در کشور ما در قرنطینه‌های دامپزشکی کسی نیست که ببینید مسافر چه چیزی همراه خود آورده است.
وی با اظهار تاسف، اذعان داشت: در قرنطینه‌های بین استانی کشورمان نیز از وضعیت خیلی بهتری برخوردار نیستیم و به نظر نمی آید که این قرطینه‌ها چندان جدی باشند.
به گفته دباغ مقدم، مسوولان سازمان دامپزشکی اعلام کرده‌اند که این سازمان هشت هزار نیرو کم دارند که با توجه به این کمبود نیرو مشخص است که قرنطینه‌ای این سازمان هم کارای لازم را ندارند.
عضو هیات مدیره جامعه دامپزشکان ایران با اشاره به اینکه نمی‌توان قرنطینه‌های دامپزشکی را به دلیل نداشتن درآمد به بخش خصوصی واگذار کرد و این اقدام صرف یک کار حاکمیتی و دولتی است که باید با جدیت تمام انجام شود اما متاسفانه به نظر نمی‌آید که قرنطینه‌های دامپزشکی خیلی جدی باشند.
یک مورد ش را بنده در ایروان دیدم که دامپزشک اعزامی پنس و پلاک را دست وارد کننده داد تا خودشان به گوسفندان خریداری شده پلاک بزنند و خودش رفت در سایات نوا بگردد ان هم شبانه ؟ آقای دکتر درست است که این کار ضامن اجرایی می خواهد و کار حاکمیتی و دولتی است ولی دولتی ها سفر خارجی دوست دارند ................ اگر قرار باشد این کارها انجام شود باید توسط بخش خصوصی انجام شود اجاره کانتینر وسط راه را نیز باید سالانه اول سال به حساب سازمان بریزند خرج سازمان بالاست اخیرا کلاس زبان برای کارمندان گذاشته اند پولش باید از جایی تامین شود (راستی از این افراد که همیشه در حال آموزش کلاسهای مقدماتی زبان و کامپیوتر هستند توقع نداشته باشید در پستهای قرنطینه لب مرز از اسناد و مدارک به زبان خارجی سر در بیاورند) دکتر دباغ مقدم ما در قرنطینه فرودگاه اجازه ورود هیچ محموله ای را نمیدیم میتونی امتحان کنی ما خیلی جدی تر از این حرفا هستیم که بشینید واسه خودتون .......... همکار عزیز معمولا گاو و گوسفند و مرغ و ..با هواپیما جابجا نمی کنند بیشتر از راه زمینی جابجا میشود.ضمنا اگر اقای دکتر انتقاد میکنند به معنی این نیست که اصلا کاری نمی شود. باسلام
