حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: بیشترین انتقادی که به سازوکار فعالیت دانشکده‌های دامپزشکی دانشگاه آزاد وارد است، ولع آنها به پذیرش سالانه ورودی‌های جدید و همچنین راه‌اندازی رشته دامپزشکی در واحدهای دورافتاده و فاقد امکانات است. این مساله در سا‌ل‌های اخیر حاشیه‌های زیادی پیرامون این دانشگاه ایجاد کرده و در مقطعی واکنش سازمان نظام دامپزشکی را نیز از طریق تهدید به عدم اختصاص شماره نظام به ورودی‌های جدید برخی واحدها برانگیخت. 

به منظور بررسی میدانی این مساله و واکاوی سایر مشکلات دانشکده‌های دامپزشکی دانشگاه آزاد، پایگاه خبری حکیم مهر به سراغ دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رفته‌ است که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید:

سطح اساتید بالاست اما انگیزه آنها پایین

«دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، از لحاظ علمی، سطحی بالا و اساتیدی باسواد دارد، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که اکثر اساتید به خاطر دریافتی‌های ضعیفی که دارند، تمایل پایینی به تدریس داشته و تاخیرات در پرداخت‌ها، انگیزه فعالیت در آنها را به میزان زیادی کم کرده است.» این را یکی از دانشجویان مقطع دکترای عمومی دانشکده دامپزشکی واحد علوم تحقیقات به حکیم مهر می‌گوید: «خوشبختانه از زمانی که دکتر مرتضوی وارد دانشکده شدند، ارتباط بین اساتید و دانشگاه بهتر شده است. اکثر کلاس‌ها به موقع برگزار می‌شود اما ممکن است بخش‌هایی از واحدهای عملی به شکل ضعیف برگزار شود.»

وی ضمن گلایه از سخت‌گیری‌های سیستم خریداری دانشگاه آزاد، تصریح می‌کند: «لوازم متناسب با نیازها خریداری نمی‌شود و این مساله دانشجویان را در بخش‌های عملی اذیت می‌کند. مثلا در فارم گاوداری ملارد، تعداد ۱۲ گاو بیشتر نداریم و برای بخش مامایی، دانشجویان به شکل محدود می‌توانستند کار کنند و این یک ضعف است.»

انتقال آموزش دامپزشکی به پزشکی، ورودی‌ها را کم کرد

این دانشجوی مقطع دکترای عمومی دانشکده دامپزشکی واحد علوم تحقیقات با اشاره به تعداد بالای ورودی‌های دانشکده‌های دامپزشکی، خاطرنشان می‌کند: «در سال ۹۷ که حجم زیادی از دانشجویان وارد واحد علوم تحقیقات شدند، نظام دامپزشکی فشار زیادی به دانشگاه آزاد وارد کرده و باعث شد کنگره علوم پایه‌ای که در واحد علوم تحقیقات برگزار شده بود، امتیاز بازآموزی خود را از دست بدهد. به خاطر همین آموزش دامپزشکی را زیر نظر معاونت علوم پزشکی دانشگاه آزاد بردند. از وقتی که این اتفاق افتاد، مقداری از حجم ورودی‌ها کاسته شد و شاید فقط در واحدهای خیلی دور و سطح پایین‌تر، همچنان جمعیت زیادی را بپذیرند. در غیر این صورت، تعداد ورودی‌ها مطابق همان چیزی است که هر سال، سازمان سنجش در دفترچه‌ اعلام می‌کند. لذا می‌توان گفت تعداد ورودی‌های جدید نسبتا معقول‌تر شده است.»

کل دانشگاه آزاد گرمسار به واسطه دانشکده دامپزشکی زنده است

وی درخصوص علت زیاد بودن تعداد واحدهای دانشگاهی آزاد، توضیح می‌دهد: «یک بار دانشجویان سایر واحدها صحبت می‌کردیم و دانشجویان واحد گرمسار از قول رئیس دانشکده می‌گفتند که کل دانشگاه آزاد واحد گرمسار به واسطه رشته دامپزشکی زنده است. یعنی اگر واحد گرمسار هزار دانشجو دارد، ۹۰۰ نفر آن فقط مربوط به دانشکده دامپزشکی است و اگر دانشکده دامپزشکی نباشد، واحد گرمسار ورشکسته می‌شود. به همین علت و از آنجا که دانشگاه آزاد پول‌زا هست، معمولا فشارهایی از سوی بعضی مسئولین شهرستان‌ها وارد می‌شود و برخی واحدها این قدرت را پیدا می‌کنند که دکترای عمومی دامپزشکی را تاسیس کنند و دانشجو بگیرند. این کار هم برای حفظ واحد هم برای فراهم کردن شرایط ایده‌ال برای مدیریت شهری انجام می‌شود که درنهایت باعث می‌شود کیفیت پایین بیاید و جمعیت زیادی جذب ‌شود. البته می‌توان گفت این جمعیت زیاد ورودی هم در دانشگاه دولتی و هم دانشگاه آزاد وجود دارد و باعث می‌شود که بازار کار آینده مقداری دچار مشکل شود.»

دانشجویان در فرایند پایان‌نامه مشکل دارند

این دانشجوی مقطع دکترای عمومی دانشکده دامپزشکی واحد علوم تحقیقات در پاسخ به این سوال که آیا قرار گرفتن رشته دامپزشکی دانشگاه آزاد زیر نظر معاونت پزشکی، اتفاق مثبتی بوده یا خیر، می‌گوید: «نمی‌توان گفت این اتفاق خوب یا بد بوده است. کمااینکه از لحاظ مدیریت ورودی‌ها اثر مثبتی داشته است. چون قاعده معاونت علوم پزشکی این است که کلا نسبت به سایر ساختارهای دانشگاه آزاد سخت‌گیرتر هستند اما از یک لحاظ دیگر نیز بد نشده است؛ چون دامپزشکی نه رشته مهندسی و علوم پایه است که زیر نظر وزارت علوم قرار گیرد و نه می‌تواند زیرمجموعه وزارت بهداشت باشد، چون ساختار آموزش آن کاملا متفاوت است.»

وی ادامه می‌دهد: «ساختار آموزش علوم پزشکی شامل انترنی، رزیدنتی و... است و هر کدام از اینها به یکدیگر آموزش می‌دهند. در وزارت علوم نیز رشته‌های مهندسی ما طبقه‌بندی‌های خود را داشته و به یکدیگر آموزش می‌دهند و آن گپ و فاصله‌ میان استاد و دانشجو را پر می‌کنند اما متاسفانه در دامپزشکی هیچ یک از این موارد نیست و این اذیت‌کننده است. خواستند این ساختار را شبیه کنند اما چون هیچ‌کدام از اینها نیست، انجام این کار سخت بوده است. به خاطر همین در فرایند دریافت مواد مصرفی برای آزمایشگاه و در فرایندهای پژوهشی مقداری به مشکل خوردند. چون کلا خاصیت رشته‌های پزشکی این است که یک مقدار زیاد از حد حساس هستند. اینکه بخواهند پروتکل‌های وزارت بهداشت را وارد رشته دامپزشکی کنند، باعث شده دانشجویان در فرایندهای پایان‌نامه و... دچار مشکل شوند.»

عده‌ای از اساتید دانشگاه آزاد احتکار پایان‌نامه می‌کردند

یکی دیگر از دانشجویان مقطع دکترای عمومی دانشکده دامپزشکی واحد علوم تحقیقات درخصوص مشکلات پژوهشی دانشجویان به حکیم مهر می‌گوید: «در ساختار پژوهش دانشگاه آزاد، سامانه‌ای تحت عنوان پژوهشیار تعریف شده که دانشجویان باید در آنجا فرایند تصویب پروپوزال را در چند مرحله انجام دهند تا بعد مصوب شود و زمان دفاع برسد که در این فرایند یک‌سری مشکلات وجود دارد. یکی از معضلات گذشته دانشگاه آزاد این بود که عده‌ای از اساتید اصطلاحا احتکار پایانه‌نامه‌ای می‌کردند و اکثر پایان‌نامه‌ها با تعدادی از اساتید خاص بود. دانشگاه آزاد در همین سامانه پژوهش‌یار ساختاری را تعریف کرده که هر کدام از اساتید ظرفیت خاص خود را دارند. مثلا الان در بعضی رشته‌های پر طرفدارتر، سر استاد دعواست که من سریع‌تر ثبت کردم یا سهمیه استاد من پنج تاست اما کسانی که درخواست دادند ۲۰ نفر هستند و این مقداری کار دانشجویان را سخت کرده است. البته نمی‌توان نسبت به این قضیه ایراد گرفت چون می‌توان گفت که مسئولان سعی کردند نوعی تعادل بین تمام رشته‌ها برقرار کنند. مثلا پایان‌نامه‌های اساتید رشته جراحی بسیار زیاد است اما از آن طرف اساتید رشته مامایی به میزان کمتری پایان‌نامه دارند. دانشگاه آزاد سعی کرده که در این خصوص نوعی تعادل ایجاد کند اما این فرایند هم برای خود دانشکده و هم برای دانشجویان اذیت‌کننده است.»

وی ادامه می‌دهد: «اگر بتوان ساختاری را ایجاد کرد که متناسب با درخواست و نیاز دانشجویان باشد، بهتر است. من اصلا قبول ندارم اما متاسفانه این مساله وجود دارد که اکثر دانشجویان می‌خواهند به بخش دام کوچک یا دام بزرگ یا جراحی بروند. وقتی این تمایلات هست و دانشجویان می‌خواهند برای فیلد و تخصص فعالیت کنند، نیاز دارند که پایان‌نامه آنها مرتبط باشد. لذا اگر بتوان ساختاری را ایجاد کرد که ظرفیت رشته‌های پر تقاضا و اساتید پرتقاضا بالاتر رود، بهتر است.»

معمولا دانشجویان را به واحدهای پرورش طیور راه نمی‌دهند

این دانشجوی مقطع دکترای عمومی دانشکده دامپزشکی واحد علوم تحقیقات درخصوص میزان امکانات دانشکده دامپزشکی، با بیان اینکه سعی شده آزمایشگاه‌های ما تجهیز شود و البته تجهیز هم شده، تصریح می‌کند: «متاسفانه فرایند اداری دانشگاه‌های آزاد و بوروکراسی اداری دانشگاه آزاد مقداری سخت و سنگین است. مثلا دانشکده درخواست تاسیس آزمایشگاه‌هایی را داده بود که اصلا این اتفاق نیفتاده است و گفتند ما فاقد جا هستیم و حجم زیادی اتاق نداریم که در اختیار قرار دهیم. به طور کلی ریاست دانشگاه در تلاش هستند که تا آنجا که بتوانند شرایطی را ایجاد کنند که دانشجویان بتوانند کار آموزشی و پژوهشی خود را انجام دهند و در این مسیر کارهای خوبی هم انجام داده‌اند. به طور مثال راه‌اندازی واحد پرورش طیور با همکاری تشکل‌های دانشجویی در شهریار واقعا یک اتفاق خوب بود؛ چون پرورش طیور خیلی سخت است و معمولا دانشجویان را برای بازدید راه نمی‌دهند. خود دانشجویان یک دوره ۴۳ روزه را ران کرده و پرورش را انجام دادند که هم تجربه آموزشی خوبی بود و هم خیلی‌ها را به حوزه طیور علاقه‌مند کرد.»

اشتغال اساتید در کلینیک‌های اطراف دانشگاه، تعداد کیس را کم کرده است

وی درخصوص تعداد کیس‌های دانشگاه، خاطرنشان می‌کند: «دانشکده دامپزشکی علوم تحقیقات یک بیمارستان دام کوچک در سعادت‌آباد، یک بیمارستان دام بزرگ در شهریار و یک فارم در ملارد دارد. خوشبختانه واحد سعادت‌آباد وضعیت بهتری پیدا کرده است، کمااینکه قبلا ساعت ۱۴ تعطیل می‌شد و کلینیک دام کوچکی که در آن ساعت تعطیل شود، اتفاق مبارکی نیست و کیس‌ها را خیلی کم می‌کند. در حال حاضر کلینیک تا ساعت ۲۱ باز است و میزان زیادی کیس به آن اضافه شده است. اما مقداری تجهیزات آن قدیمی است و سرویس کردن تجهیزات نیز به خاطر بوروکراسی کمی سخت است. البته نمی‌توان به دانشکده خرده گرفت چون دیدم که تمایل داشتند این اتفاق بیفتد اما نشده است.»

این دانشجوی مقطع دکترای عمومی دانشکده دامپزشکی واحد علوم تحقیقات می‌افزاید: «نمی‌توان گفت که تعداد کیس‌های کلینیک سعادت‌آباد واحد علوم تحقیقات به اندازه بیمارستان دام کوچک دانشگاه تهران است؛ قطعا کمتر و متناسب با شرایط اساتید است. کمااینکه دریافتی پایین اساتید، آنها را مجبور کرده که برای گذران زندگی، خارج از دانشگاه هم فعالیت کنند. به این ترتیب که گاهی اوقات اساتید بالینی در کلینیک‌های دیگری هم فعالیت می‌کنند که این قضیه باعث کاهش کیس‌ها می‌شود، چرا که روبروی بیمارستان دانشکده چند کلینیک فعالیت می‌کنند و این حجم بالای کلینیک در آنجا قاعدتا کیس را کم می‌کند. به هر حال تمایل صاحبین کیس برای اینکه حیوانات خود را به دست دانشجویان بسپارند، کمتر و به همین خاطر میزان کیس پایین است.»