انتقاد یک استاد دانشگاه از غذارسانی به سگ‌های بلاصاحب؛ رد پای سگ‌ها در تلفات یوزهای آسیایی

استاد دانشکده زیست شناسی دانشگاه تهران گفت: باید مانند تمام کشورهای پیشرفته دنیا هرگونه غذارسانی به حیوانات چه اهلی و چه آزاد ممنوع شود.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، «دکتر حسین آخانی» گفت: متاسفانه مدتی است که موضوع غذادهی به حیوانات ولگرد در ایران رواج پیدا کرده است. بخشی از این موضوع به دلایل اجتماعی و بخشی دلایل اقتصادی دارد که افرادی با جمع آوری پول و برای منافع مالی این کار را انجام می‌دهند. البته بخشی هم به عنوان امداد اقدام به جمع آوری پول می‌کنند که مشخص نیست این پول‌ها به چه شکلی هزینه می‌شود و آیا از مراجع قانونی مجوز دارند یا خیر.

وی با اشاره به اینکه افزایش جمعیت این حیوانات از لحاظ بهداشتی و محیط زیستی می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری به همراه داشته باشد، تصریح کرد: سگ و گربه ولگرد به دلیل تولید مثل بالا از طرف سازمان‌های بین المللی حفاظت به عنوان حیوانات مهاجم شناخته شده‌اند. حیوانات مهاجم گونه‌هایی هستند که معمولا در محیط‌های زندگی انسانی زیاد می‌شوند و از نظر غذایی به غذاهای انسانی و پسماند وابسته هستند.

وی ادامه داد: این حیوانات چه در اکوسیستم‌های شهری و چه پیرامون شهری محیط زندگی باقی موجودات را اشغال می‌کنند و به دلیل اینکه سگ و گربه هر دو شکارچی هستند به خصوص زمانی که به صورت جمعی و گله‌ای در می‌آیند به سایر حیوانات حمله می‌کنند و حیوانات وحشی بزرگ جثه و توله‌های آنها را در محیط‌های طبیعی از بین می‌برند.

به گفته این استاد دانشگاه مستندات کافی در این زمینه در سراسر دنیا وجود دارد و در مطالعات نشان داده شده که برای نمونه تا به حال نیمی از یوزهای آسیایی تلف شده، توسط سگ‌های ولگرد و گله کشته شده‌اند. سگ‌ها با جفت گیری با گرگ موجودی به نام گرگاس به‌وجود می‌آورند که خطر جدی برای انسان و دام دارد.

این استاد دانشگاه تهران همچنین به مشکلاتی که سگ‌ها و گربه‌های خیابانی از لحاظ بهداشتی ایجاد می‌کنند، اشاره کرد و گفت: گسترش بیماری از جمله این مشکلات است به گونه‌ای که بیماری را هم به انسان و هم به سایر گونه‌های حیات وحش انتقال می‌دهند. به طور مشخص در مورد سگ‌ها بیماری هاری و در مورد گربه‌ها بیماری توکسوپلاسما به عنوان بیماری بسیار خطرناک به انسان انتقال می‌یابد. این دو حیوان میزبان اصلی این بیماری‌ها هستند و مشکلات و هزینه‌های زیادی را برای سیستم بهداشتی ایجاد می‌کنند.

آخانی اضافه کرد: تحقیقات نشان داده که بیماری توکسوپلاسما می‌تواند آسیب‌های جدی به انسان وارد کند؛ به خصوص اگر فردی مشکلات نقص ایمنی داشته باشد با مشکلات جدی مواجه می شود. با توجه به آسیب‌هایی که انگل مزمن شده توکسوپلاسما به مغز وارد می‌کند، حتی مقالاتی در خصوص رابطه معنی دار بین تعداد تصادفات و تعداد رانندگان آلوده به انگل توکسوپلاسما منتشر شده است. مهمترین خطر این انگل در خانم‌های بارداری است که در دوران بارداری به انگل حاد توکسوپلاسما آلوده می‌شوند؛ وجود خطر سقط جنین و یا جنین ناقص الخلقه با این انگل در علم پزشکی ثابت شده است.

به گفته این استاد دانشکده زیست شناسی دانشگاه تهران با توجه به اینکه مدفوع گربه آلوده به انگل توکسوپلاما است می‌تواند در یک یا دو هفته آلودگی یک میلیارد اووسیت این انگل را وارد خاک و منابع آبی کند که معمولا تا دو سال در خاک زنده می‌ماند و به راحتی به بدن پرندگان و سایر حیوانات و انسان منتقل می‌شود. در بسیاری از افراد این بیماری علائم مشخصی ندارد و اغلب به صورت صورت کیست‌هایی در مغز و سلول‌های عصبی به صورت مزمن باقی می‌مانند. متاسفانه ایران با ۴۰ درصد جمعیت آلوده در بین کشورهای به شدت آلوده به این انگل قرار دارد.

به گفته  آخانی سالیانه حدود ۲۳۰ هزار حیوان گزیدگی در ایران وجود دارد که ۲۰۰ هزار مورد مربوط به سگ‌هاست.

وی ادامه داد: وقتی گزیدگی ایجاد می‌شود باید سه دوره واکسن هاری تزریق شود. بنایراین باید سالیانه حدود ۷۰۰ هزار دوز واکسن هاری وارد شود که میلیون‌ها دلار بودجه برای این موضوع هزینه می‌شود. در خصوص گسترش دیگر بیماری‌ها نیز پزشکان و دامپزشکان آگاهی کامل دارند.

آخانی افزود: مجلس باید بداند که خطرات گربه و سگ ولگرد ده‌ها برابر از سگ و گربه‌های خانگی بیشتر است. گربه خانگی اگرغذایش از بیرون تامین نشود شانس آلوده شدنش به انگل کم است البته به شرط اینکه بیرون نیایند و پرنده یا موش شکار نکنند و در منزل تغذیه شوند.

وی تاکید کرد: باید مانند تمام کشورهای پیشرفته دنیا هرگونه غذارسانی به حیوانات چه اهلی و چه آزاد ممنوع شود. بعضی به روباه و گراز هم غذا می‌دهند. حتی غذا دادن به پرندگان اشتباه است، چون باعث اختلال در رفتارهای طبیعی آنها شده و به نفع پرندگان فرصت طلب (مانند کبوترهای خانگی)، زیستگاه‌های پرندگان نادر به خطر می‌افتد. این موضوعات باید با جریمه‌های سنگین مواجه شود تا جمعیت حیوانات مهاجم کنترل شود.  از طرفی صدا و سیما هم باید به این مسائل ورود کند و به مردم آموزش دهد ولی متاسفانه از ترس ناسزاهای حامیان هم متخصصان و هم رسانه‌ها جرات ورود به این مباحث ندارند.

آخانی ادامه داد: متاسفانه طرح صیانت از حقوق عامه در برابر حیوانات خطرناک، مشکل حیوانات ولگرد که برای امنیت، بهداشت و محیط زیست را نادیده گرفته است. این در حالی است که اگر به مردم اجازه داده شود با رعایت شرایط و پرداخت عوارض و بیمه حیوان خانگی داشته باشند و مانند کشورهای مترقی حیوانات ولگرد جمع آوری و کنترل شوند به نفع جامعه و محیط زیست است. در این خصوص شهرداری‌ها و سازمان حفاظت محیط زیست باید ضمن رعایت وظایف خود، در قبال کنترل پسماند و جلوگیری از پخش زباله حتی به بهانه غذا برای حیوانات و مذاکره با مجلس جهت تصویب قوانین کارآمد تلاش کنند. توجه داشته باشید اگر قانونی پشتیبانی نخبگان جامعه را به همراه نداشته باشد، ضمانت اجرایی هم نخواهد داشت.

وی در پایان تاکید کرد: اگر می‌خواهیم لطفی به محیط زیست انجام دهیم باید تا جایی که ممکن است محیط‌های امن طبیعی برای حیوانات ایجاد کنیم تا بتوانند زندگیشان را با شرایط امن زیستگاهی تطبیق دهند.