دستورالعمل اجرایی صدور مجوزهای آزمایشگاه تجزیه خوراک دام، آزمایشگاه تجزیه شیر خام، میادین دام، مراکز جمع‌آوری شیر و مراکز تولید مواد ژنتیکی اخیراً از سوی وزیر جهاد کشاورزی ابلاغ شده است ...
حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: جنجالی تازه در حوزه دامپزشکی با یک عنوان طولانی؛ «دستورالعمل اجرایی صدور مجوزهای آزمایشگاه تجزیه خوراک دام، آزمایشگاه تجزیه شیر خام، میادین دام، مراکز جمع‌آوری شیر و مراکز تولید مواد ژنتیکی» که اخیرا از سوی دفتر بهبود تغذیه و جایگاه دام وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ شده و به گفته منتقدان، کیان دامپزشکی را نشانه رفته است. نکته جالب توجه اینجاست که امضای نمایندگان دو سازمان دامپزشکی کشور و نظام دامپزشکی در پای کارگروه تدوین این دستورالعمل به چشم می‌خورد!
به اعتقاد منتقدین، با اجرای این دستورالعمل، به تدریج تمام وظایف دامپزشکی به ورطه واگذاری می‌افتد، چرا که فعالیت‌هایی که در دستورالعمل ذکر شده، در حوزه فعالیت آزمایشگاههای دامپزشکی بوده و نباید به آزمایشگاههای زیر نظر مهندسین کشاورزی واگذار شود. همانگونه که پیش از این همه این آزمایش‌ها در آزمایشگاههای دامپزشکی انجام می‌گرفته است. حتی قانون هم، صدور پروانه بهداشتی این مراکز را به دامپزشکی واگذار کرده است.
سؤال اینجاست که با اجرای این دستورالعمل، نقش فارغ‌التحصیلان دامپزشکی کجاست و چه کسانی میتوانند متقاضی آن باشند؟ یا اینکه تکلیف ده‌ها آزمایشگاه دامپزشکی که آنالیز خوراک و فلزات سنگین را انجام می‌دادند، چه میشود؟ به طور خلاصه، معنای این دستورالعمل این است که در آینده، آزمایشگاههای دامپزشکی موجود باید زیر دست مهندسین علوم دامی کار کنند!
چشم باز کردیم و دیدیم این ابلاغیه آمده
رئيس انجمن صنفی آزمایشگاهیان دامپزشکی کشور به حکیم مهر میگوید: «همه اعضای انجمن صنفی از آزمایشگاههای دامپزشکی تشکیل شده‌اند که حداقل مدرک مسئولین آنها، یا دکترای عمومی دامپزشکی یا متخصصین در رشته‌های مختلف هستند و نظر هیات مدیره این انجمن، مخالفت تام با چنین دستورالعملی است. در قانون آمده که پروانه بهداشتی را باید سازمان دامپزشکی بدهد اما در این دستورالعمل گفتند اگر سازمان دامپزشکی نداد هم مهم نیست؛ وزارت جهاد یا سازمان نظام مهندسی یک پروانه بدهند تا بروند و کار کنند.»
«دکتر بیژن امیدی» می‌افزاید: «ما بالای ۳۰۰ آزمایشگاه دامپزشکی در سراسر کشور داریم؛ یک روز چشم باز کردیم و دیدیم همچنین ابلاغیه‌ای آمده است و خود اعضای سازمان دامپزشکی هم آن را امضا کرده‌اند. وقتی هم از آنها سؤال میکنیم که چرا امضا کردید، می‌گویند چاره‌ای نداریم و زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی هستیم.»
وی به خطر افتادن امنیت شغلی دامپزشکان را یکی از مهمترین آسیب‌های این دستورالعمل برمی‌شمرد و خاطرنشان میکند: «ما توسط خود سازمان دامپزشکی و سازمان نظام، آموزش‌های بسیار زیادی به صنف خودمان دادیم و همکاران ما در برخی مسائل از جمله روش کار و SOP مسلط شدند. این آزمایشگاهها چطور میخواهند از صفر شروع کنند و آزمایشگاه راه بیندازند، در حالی که اصلا در مسائل آموزشی شرکت نکردند. ما برای اعطای پروانه آزمایشگاه دامپزشکی میگوییم که طرف باید یک سال در آزمایشگاه کار کند.»
دستاویزی به نام ماده ۱۶
در صفحه نخست دستورالعمل، با خط خوانا ذکر شده که این دستورالعمل در راستای اجرای ماده ۱۶ قانون نظام جامع دامپروری کشور است در حالی که به گفته منتقدان، قانون صدور پروانه بهداشتی این مراکز را به دامپزشکی واگذار کرده است.
این جزو شرح وظایف آزمایشگاههای دامپزشکی است
رئيس انجمن صنفی آزمایشگاهیان دامپزشکی کشور در این زمینه توضیح میدهد: «از همان روز اول و ۱۲ سال پیش که کلید این دستورالعمل خورد، ما اعلام کردیم که این کار درست نیست و این جزء شرح وظایف آزمایشگاههای دامپزشکی است. آن زمان سازمان نظام دامپزشکی کمیته‌ای تحت عنوان آزمایشگاهیان داشت که من بر حسب اتفاق عضو آن بودم. آنها قانون نظام بهره‌وری دامپروری را مطرح می‌کردند و می‌گفتند چنین مساله‌ای هم در آن هست.»
امیدی میگوید: «آن موقع قرار بود سازمان دامپزشکی هم در ارائه پروانه به این افراد دخالت داشته باشد اما در این دستورالعمل، هیچ نقشی برای سازمان دامپزشکی و سازمان نظام دامپزشکی دیده نشده است. انگار میخواهند به همین شکل و با تعجیل یک پروانه کار را به عده‌ای بدهند و بگویند ما این کار را کردیم. ۱۲ سال پیش از ما نظر خواستند و ما هم اعلام مخالفت کردیم و عمده دلیل ما هم نابودی بهداشت، تداخل وظایف و از بین رفتن امنیت شغلی دامپزشکان بود.»
خطری به نام تداخل کاری
منتقدان می‌گویند یکی از خطرات بالقوه و مهم این دستورالعمل، ورود غیر دامپزشکان به حیطه وظایف دامپزشکی است، همانگونه که این اتفاق در حوزه درمان‌های غیرمجاز نیز افتاد.
رئيس انجمن صنفی آزمایشگاهیان دامپزشکی کشور اما معتقد است: «هرچقدر هم سفت و سخت گرفته شود، اما وقتی به یک نفر که تحصیلات او در زمینه دامپزشکی نیست، پروانه داده شود، او بعدا وارد کارهای دامپزشکی میشود. طبیعتا مرغدار یا دامداری که صرفا برای آنالیز شیر یا جیره غذایی به آزمایشگاه شما مراجعه میکند، وقتی ببیند میتواند تستهای سرولوژی، خون و... هم انجام دهد، به تدریج آنها را هم راه‌اندازی میکنند و طوری تداخل کاری پیش می‌آید که در آینده عوارض و مسائل بسیار زیادی به دنبال خواهد داشت. خود ما از ۲۰ سال پیش در این زمینه کار میکنیم و هزار مساله جانبی داریم. این همه انرژی صرف کرده و به اعضا آموزش دادیم که وارد چه مباحثی نشوند. خصوصا در حوزه بیماریهای مشترک که اهمیت بسیار زیادی دارد و دقیقا با این دستورالعمل، این افراد قرار است شیر خام دریافت کنند.»
دکتر امیدی تصریح میکند: «فراورده‌های خام دامی و شیر خام یا هر نوع فراورده بیولوژیک دیگری که قرار است این افراد مثلا در آزمایشگاه خود دریافت کنند، میتواند منشاء بیماریهای مشترک بین انسان و دام باشد. این یک مساله مهم است. مساله دوم نحوه جواب‌دهی است. نحوه این که مثلا اگر یک دام آلوده را شناسایی کردند، چطور میخواهند جواب دهند؟ در حال حاضر ما به سازمان دامپزشکی آمار می‌دهیم و در خصوص ذرت، سویا، دان مرغ، علوفه، خون گاو، خون طیور و ... که می‌آید، تیترهای بیماری را گزارش می‌دهیم، اما آنها این کار را نمیکنند. سازمان دامپزشکی از این گزارش‌های ما بهره‌برداری و در حوزه بهداشت دام، طیور و آبزیان سیاست‌گذاری میکند.»
در نهایت چه میشود؟
سوال دیگری که در این میان مطرح میشود این است که حالا که کار از کار گذشته و چنین دستورالعملی از سوی وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ شده، تکلیف آیندگان چیست و آیا راهی برای اصلاح چنین دستورالعملی وجود دارد؟
رئيس انجمن صنفی آزمایشگاهیان دامپزشکی کشور در این خصوص از تنظیم یک نامه خبر میدهد و به حکیم مهر میگوید: «در همین راستا وقت برقراری یک جلسه با رئیس مرکز تشخیص سازمان دامپزشکی کشور را گرفتیم و با رئیس سازمان نظام دامپزشکی هم صحبت کردیم که در این جلسه نظرات ایشان را هم بگیریم و یک برنامه مدون بنویسیم.»
امیدی ادامه میدهد: «دل ما برای صنف خود می‌تپد. اگر هم حرفی داریم برای این است که امنیت شغلی صنف به خطر افتاده است. ما قطعا این مساله را پیگیری میکنیم تا اگر بتوانیم آن را محدود کرده و اجرای آن را به تعویق بیندازیم. حداقل کارها را محدود کرده یا از آنها بخواهیم که شرح خدمات خود را شفاف کنند.»
پی‌نوشت:
توضیحات ریاست محترم مرکز ملی تشخیص، آزمایشگاههای مرجع و مطالعات کاربردی سازمان دامپزشکی درباره دستورالعمل مذکور که در گفت‌وگو با حکیم مهر انجام شده است، به زودی منتشر خواهد شد.
هیچ صنفی از ما ساکت تر نیست ،پرستار ها و معلم ها بلدن از چهار سال تحصیلشون دفاع کنن،یعنی ما نمیتوانیم جلو سازمان دامپزشکی کل جمع بشیم به نشانه اعتراض ،حقمون نیست از حق حقوقمان دفاع کنیم ،اگر امید مسئول فنی و آزمایشگاه هم از ما بگیرن یعنی همین حقوق2500که دوستان حقیر مسئول فنی میگیرن هم ازشون سلب میکنن
نظام که مشخصه دنبال پول و ساختمان و...
سازمان هم که فقط................
اآقای رئیس ......................