کد خبر: ۶۰۲۲۳
تعداد نظرات: ۱۱ نظر
 

روانشناسی سگها

دکتر مرضیه سرگلزایی

دامپزشک عمومی

سگ به عنوان اولین حیوان اهلی شده به دست انسان، هزاران سال است که در کنار وی زندگی می کند، با انسان مانوس شده و حضورش در کنار انسان به گونه­ای با تاریخ بشر درآمیخته که تفکیک این دو از یکدیگر دشوار به نظر می رسد. وجود صفات نیکویی هم­چون وفاداری، زیبایی، نجابت و فداکاری در این موجود دوست­داشتنی همواره مورد ستایش و قدردانی آدمیان قرار گرفته است و از او به عنوان دوست باوفا و کم توقع انسان یاد شده است.

مطالعات دیرین­شناسی انجام شده در مورد منشا پیدایش سگها، اطلاعات جالب و شگفت­انگیزی در اختیار انسان قرار داده است.

بر پایه این مطالعات در حدود 63 تا 70 میلیون سال قبل از از بین رفتن دایناسورها، موجوداتی در زمین ظاهر شدند که آنها را کرئودونت[1] نامیده­اند. این موجودات، پستاندارانی زشت و آرام بودند که از ماهیها تغذیه می­کردند و در انجام امور شخصی خود بسیار بی کفایت بودند. این جانوران در دوره زمین­شناسی پلئوسن به تدریج از بین رفتند و از حدود 35 میلیون سال قبل(دروه الیگوسن) جانورانی به نام میاسید[2] جایگزین شدند. ظهور این موجودات بر روی زمین در منطقه آمریکای شمالی امروزی بوده است. میاسیدها دارای پمج انگشت بوده­اند و از لحاظ شکل ظاهری شبیه به راسوهای امروزی بوده­اند. از لحاظ ساختار دندانها، پنجه­ها و توسعه مغز، بر کرئودونتها برتری قابل توجهی داشتند و همین برتری را علت ماندگاری آنها می­دانند. با تکامل تدریجی میاسیدها، از حدودد 35 میلیون سال قبل، دو گونه کنی­فورمیا[3] و فلی­فورمیا[4] به وجود آمده­اند. گونه کنی­فورمیا، اجداد اصلی سگها، راکون­ها، خرس­ها، شیرهای دریایی، خوک­ها، والروس­ها و راسوها محسوب می­شدند. با تغییر تدریجی زمین و تکامل کنی­فورمیا، خانواده کنیده[5] ایجاد شد.از تکامل این خانواده، سه گونه جدید حاصل شد که همشون شباهت­هایی با سگ­های امروزی داشتند. گونه­ی کنینه[6]، گونه سوم این خانواده بود که در واقع جد اصلی سگ­ها محسوب می­شدند.

با گذشت زمان و تغییرات تدریجی محیطی، لپتوسیون­ها[7] و سپس کنیس­ها[8] پا به عرصه وجودی نهادند که جد مشترک گرگ­ها، سگ­ها، شغال­ها و کایوت­ها محسوب می­شوند. سپس گرگ­های خاکستری[9] در شمال اوراسیا تکامل پیدا کردند و در سراسر اروپا و شمال آسیا پراکنده شدند. در واقع تمامی نژادهای سگ و گرگ­های امروزی از نسل گرگ­های خاکستری می­باشند که به تدریج از حدود 1 تا 2 میلیون سال قبل از هم تفکیک شدند.

اکثر محققان بر این باورند که سگ، اولین حیوان اهلی شده به دست انسان است. هیچ­کس نمی­داند که چه کسی و در چه زمانی برای اولین بار سگ را اهلی نمود، ولی محققان با بررسی آثار و شواهد موجود و تحقیق در روند زندگی اجداد نخستین انسان، بر این باورند که اهلی کردن سگ ابتدا توسط انسان­هایی ساکن ایران، آمریکای شمالی و احتمالا آفریقای شمالیصورت گرفته است. در ارتباط با اهلی کردن سگ در ایران مطالعات انجام شده توسط فرانک هول[10] برپایه استخوان­های به دست آمده در حفاری­ها نشان­دهنده آن است که اهلی کردن این حیوان حدود 5500 سال پیش از میلاد در حوالی خوزستان صورت گرفته است. البته بقایای استخوان­های سگ­های اهلی در ناحیه "حاجی فیروز" در استان آذربایجان نیز حاکی از اهلی کردن این حیوان در منطقه مذکور است. به هر حال این­طور به نظر می­رسد که بنای ارتباط بین انسان­ها و سگ­ها حداقل از 12000 سال قبل پایه­ریزی شده باشد.

تخستین مدارک در ارتباط با وجود سگ­ها به عنوان حیوان اهلی در اسکاتلند، دانمارک و آلمان با شناسایی استخوان­ها و جمجمه­های پیدا شده در حفاری­های مربوط به عصر حجر در اروپا به دست آمده است. در بقایای نقاشی­های ماقبل تاریخ و مربوط به 15 هزار سال قبل بر دیواره غارهای واقع در اسپانیا تصاویری از همراهی حیوانی شبیه به سگ با انسان در صحنه شکار به چشم می­خورد. با بررسی بقایای فسیل­های به دست آمده از 12 هزار سال قبل از میلاد در عراق، شواهدی از حضور سگ در کنار انسان به دست آمده است.

سگها به طور فراوان در آثار مجسمه­سازان و سفالگران آشور، مصر و یونان باستان به چشم می­خورند. مصریان باستان از بزرگترین دوست­داران سگها به حساب می­آمدند و نقش مهمی در ایجاد و توسعه نژادهای سگ و آمیزش آنها با گرگ و شغال و روباه داشته­اند. یونانیان قدیم اعتقاد داشته­اند که دروازه­های عالم ارواح توسط یک سگ وحشی سه سر به نام سربروس[11] محافظت می­شود. شکل­گیری و گسترش این اعتقاد در یونان باستان باعث استفاده فراگیر از سگها به عنوان نگهبان خانه­ها و معابد شد. در مصر اعتقاد بر این بود که بتی با سر سگ و یا گرگ به نام آنوبیس[12] خدای مرگ بوده و روح انسان را به ابدیت می­رساند. رومیان به سگ نگهبان اعتقاد داشتند و از این رو نگهداری سگها در خانه­ها و معابد برای اعلام خطر در اکثر شهرهای روم باستان، و هم­چنین در مقاصد نظامی به عنوان مبارز یا حامل، رواج داشت.

سگ­ها موجوداتی باهوش، مهربان و باوفا بوده و بسیاری از نیروها و تشعشعات انرژی­های محیط را که ما قادر به درک آنها نیستیم، دریافت کرده و نسبت به آن عکس­العمل نشان می­دهند. پارس کردن سگها قبل از وقوع زلزله و طوفان و رفتن آنها در زیر جاهای مسقف قبل از بارش باران، از جمله رفتارهایی است که سالهاست انسان را مجذوب و متحیر ساخته است. به تازگی دریافته­اند که سگها قادرند برخی از تشعشعات و امواج ناشی از انفجارهای کیهانی را نیز دریافت کنند و نسبت به آنها واکنش دهند. برخی از محققان بر این باورند که سگها توانایی درک حضور ارواح در محیط زندگی خود را دارند و پارس می­کنند، احساس بی­قراری و ترس را نشان می­دهند و یا زوزه می­کشند. از آنجا که گفته می­شود روح هم جزئی از امواج انرژی ماورائی است که انسان قادر به درک آن نیست، این گفته نمی­تواند خیلی دور از ذهن باشد.

در مقایسه معیارهای هوشی، سگها از IQ بالاتری نسبت به گربه­ها، پونی­ها و اغلب پرندگان برخوردار هستند. دکتر باک، بر اساس تحقیقات خود در زمینه تشخیص سطح آگاهی و شعور در جانوران، سگ را به همراه اسب، دلفین، کلاغ و میمون در دسته موجوداتی قرار می­دهند که از سطح شعور و آگاهی بالاتری نسبت به سایر حیوانات برخوردار است. زندگی سگها به چند دوره تقسیم می­شود. کمتر از یک سالگی، توله سگهایی هستند پرشور، بازیگوش، پرانرژی با چهره­ای زیرک و نگاه درخشان و دوست­داشتنی که رفتارهای ناشیانه­ای نشان می­دهند که ناشی از بی­تجربگی آنهاست. سن بین 2 تا 5 سالگی، حالت وقار و توازن در رفتار به وجود می­آید ولی هنوز هم هوشیار و سرزنده است. ولی سگهای مسن بالاتر از 10 سال، آرام و کم تحرک می­شوند.

سگها قادرند بسیاری از اتفاقات اطراف خود را درک کنند، دارای احساس و عاطفه هستند و به­همین دلیل به افراد و اشیا پیرامون خود دل بسته و انها را دوست دارند. گاهی دیده شده سگی در غیاب صاحبش یا یکی از افراد منزل به شدت دچار افسردگی شده و تا مدت زیادی دلتنگی کرده و غذا نمی­خورند.

حس وفاداری آنها هم که بسیار مشهود و مثال­زدنی است و تقریبا در مقابل هر خوبی و محبتی که از جانب صاحب خود دریافت می­کنند، سعی می­کنند قدردانی کرده و تشکر نمایند. منتها از آنجا که انسان از درک زبان حیوانات ناتوان است، شاید نتواند متوجه این نوع تشکر شود. شدت و میزان بروز این رفتار در سگ­ها در مقایسه با سایر حیوانات بسیار بیشتر و بارزتر است و از همین رو است که انسان از قدیم مجذوب خلق و خوی خاص و وفاداری فوق­العاده این زیبای دوست­داشتنی شده است. سگها تا سالها بعد از جدایی، صاحب قبلی خود را فراموش نکرده، و در صورت دیدار مجدد، حتی پس از زمان طولانی، ابراز احساسات کرده و به این راه وفاداری خود را بیان می­کند. پارس کردن یک رفتار غریزی و بیان­کننده برخی از احساسات، افکار و خواسته­های درونی سگها می­باشد و می­تواند معانی بسیار متفاوتی داشته باشد. اگرانسان به صدای پارس کردن سگها در هنگام ترس، عصبانیت، اعتراض، خوشحالی و گرسنگی دقت کند، متوجه خواهد شد که لحن آنها در هر یک از حالات فوق متفاوت است.

سگها حیواناتی حساس هستند و در صورتی که با آنها بد رفتاری شود و از سمت صاحب خود یا انسان دیگری کتک بخورند، اعتماد به نفس خود را از دست داده و به موجودی ترسو و نگران تبدیل خواهند شد. این­گونه سگها دیگر توانایی نگهبانی دادن ندارند و با کوچکترین صدایی می­ترسند و به لانه خود یا هر محل امن دیگری پناه می­برند. از بین بردن این حس ناخوشایند در این­گونه موارد، به مدت زمان زیادی صرف وقت، محبت کردن بیش از حد و آموزش­های لازم را نیاز دارد. سگها به خوبی متوجه احساسات درونی انسان می­شوند، به طوری که می­فهمند که صاحبشان آنها را دوست دارند یا خیر. حس دوست داشته شدن از جانب صاحب خود به آنها قدرت و اعتماد به نفس زیادی می­دهد. انسان باید درمقابل سگ از وجهه قدرت استفاده کند تا سگ بداند انسان قوی­تر است، ولی اگر سگ متوجه صاحب بی­اراده و ضعیف خود شود، از وضعیت سو استفاده کرده و قدرت را خود به دست می­گیرند و شرایط را مطابق خواست خودشان پیش می­برند. رفتار تند و ناگهانی صاجب سگ با سگ، ممکن است حس لجبازی را در سگ تحریک کرده و باعث انجام کار خطرناک توسط سگ شود، مانند خوردن غذای خطرناک.

یکی از خصوصیات جالب سگ­ها آن است که حس ترس را به خوبی درک می­کنند. اگر انسان از سگی بترسد، سگ برایش پارس می­کندو انسان را گاز خواهد گرفت. دویدن در برابر سگی که برای انسان پارس می­کند، فقط عامل تحریکی برای سگ دارد و باعث می­شود که دنبال انسان بدود و انگیزه بیشتری برای گاز گرفتن انسان کسب کند. این رفتار سگ، باقیمانده رفتارهای غریزی شکار بوده و مربوط به مکانیسم بینایی سگ می­شود. سگها اجسام ساکن را در هاله­ای از شبه و سایه می­بینند و فقط ابعاد تقریبی آن را تشخیص می­دهند، ولی اجسام متحرک، هدفی برای تعقیب کردن به شمار آمده و سگ را به هیجان می­آورد. چشم­های سگ حرف­های زیادی برای گفتن دارد و می­تواند به راحتی حالات روحی زیادی از سگ را به نمایش بگذارد تا انسان بتواند تشخیص دهد مثل ترس، بازیگوشی، هیجان، نگرانی، بیماری، ناراحتی و خوشحالی.

چندین واقعیت مهم درباره عملکرد ذهن سگ وجود دارد که کمتر انسانی آنها را می­دانند که عبارتند از:

1. سگها می­توانند رویا ببینند. بسیاری از دارندگان سگ ها احتمالاً متوجه شده اند که سگهایشان گاهی دچار پیچ خوردگی، تحرک پنجه­ها،آرام پارس کردن یا گریه و سر و صدا در خواب می­شوند. امروزه چندین مطالعه در مورد روانشناسی سگ با اطمینان می گویند که سگ­ها در واقع رویاها را تجربه می­کنند. سگها الگوهای خواب مشابه انسان دارند و فعالیت مغز آنها هنگام خواب، نیز شبیه به مغز انسان هنگام خواب است. با توجه به چنین شباهت­هایی ، شدیدااعتقاد بر این است که سگ­ها واقعاً می­توانند رویا ببینند. در واقع، آنها به احتمال زیاد به اندازه هر انسان عادی، این موضوع را تجربه می­کنند. مطالعات هم­چنین نشان می­دهد كه نژادهای كوچك بیشتر از نژادهای بزرگ خواب می­بینند و وقایع اخیر مانند بازی كردن، دیدن یك دوست قدیمی یا رفتن به جایی جدید، را می­توانند در رویا ببینند.

2. سگها قدرت پارس کردن و فریاد را درک می­کنند. بسیاری از اشکال روانشناسی سگ­ها می­توانند با دنیای روانشناسی انسان مرتبط باشند. به عنوان مثال، در قلمرو کودک انسان که درک می کند فریاد وی توجه والدین خود را به سوی خود جلب می کند و می­تواند از آن استفاده کند، یک سگ نیز می­فهمد که پارس کردنباعث نشان دادن واکنش صاحبانشان می­شود و از آن استفاده می­کند. علاوه بر این، اگر در زمان پارس کردن تشویقی دریافت کنند، مانند کودک انسان که اگر در زمان کار بد پاداش دریافت کند، به کار بد تشویق می­شود و آن را انجام می­دهد، سگ نیز مدام انگیزه می­یابد که این کار را تکرار کنند و برای رفع این حالت، به آموزش و برخورد مناسب نیاز دارد.

3. سگها به شدت هوشمند هستند. آنها ممکن است معادلات ریاضی پیچیده را نتوانند حل کنند، اما معمولاً به­راحتی فریب داده نمی­شوند و خیلی سریع یاد می­گیرند. دقیقاً در مقایسه با انسانها چقدر باهوش هستند؟ تحقیقات نشان می­دهد که بسیاری از سگها نسبت به یک کودک نوپا حدود دو ساله دارای هوش و درک هستند. آنها توانایی یادگیری نحوه شمارش و درک حدود 150 کلمه را دارند و می­توانند مشکلات و هم­چنین ترفندهایی را برای بازی با افراد و حیوانات دیگر حل کنند.

4. سگها لحن صدا را درک می کنند. در حالی­کهواژگان سگها ممکن است هرگز به پیچیدگی کودک خردسال نرسد، اما درک محققان از روانشناسی سگ نشان می­دهد که آنها به راحتی می­توانند طیف گسترده­ای از لحن صداها را درک کنند. به عنوان مثال، سگ نام خود را می­فهمد و هنگام صدا زدن صاحبش واکنش نشان می­دهد، اما لحن صدایی که هنگام صدا زدنسگ استفاده می­شود، می­تواند رفتار آنها را هنگام واکنش به انسان تغییر دهد.  لحن صدای شاد باعث می­شود سگ هیجان زده و بازیگوش شود، در حالی که لحن عصبانی باعث می شود سگها غمگین یا وحشت­زده شوند. اگر ترس در صدای انسان وجود داشته باشد، ممکن است سگ باور کند که انسان(صاحبش) مورد تهدید قرار گرفته و برای محافظت از صاحبش عجله کند.

 5. سگها حسادت را تجربه می کنند. یکی دیگر از واقعیتهای شناخته شده در مورد روانشناسی سگ این است که سگها همانندانسان­ها، احساسات دارند. آنها آشکارا احساسات اساسی مانند شادی ، ترس و غم را تجربه می­کنند ، اما احساسات پیچیده­تر مانند حسادت چیست؟مطالعات نشان می دهد که سگها علائم تجربه حسادت را نشان می دهند.محققان سگها را در كنار هم قرار دادند و دستورات لازم را به آنها دادند. هر دو سگ یک نوع فرمان را انجام می­دادند ولی فقط یکی از آن دو، تشویقی دریافت می­کرد.سگی که پاداش دریافت نکرده بود، علائم آشفتگی را نشان می­داد، از برخورد با سگ پاداش گرفته، خودداری می­کرد و بیشتر اوقات سگ دیگر را خراش می­داد. این امر بیشتر به حسادت نسبت داده شد زیرا این علائم اضطراب، بیشتر در آزمایش با دو تا سگ ظاهر می­شد تا زمانی که یک سگ تنها بود و از انسان پاداشی دریافت نمی­کرد.جنبه جالب احساس حسادت، در عدم اهمیت آنچه که به عنوان پاداش ارائه می­شود، وجود دارد. اگر به یک سگ به عنوان پاداش یک تکه استیک عالی داده شود و به دیگری به عنوان پاداش، بیسکویت کوچک مخصوص سگ داده شود، علائم حسادت وجود ندارد. سگها فقط اهمیت می­دهند که پاداش می­گیرند، نه این که پاداش چیست.

 6. در چشمان سگ گناهی نیست.صحنه­ای آشنا برای هر صاحب حیوان خانگی است که می­تواند وارد یک اتاق شود و چیزی را ببیند که به عنوان دستشویی از بین رفته یا از آن استفاده شده است،سگ در نزدیکی ناحیه نشسته است و چهره­ای غمناک را نشان می­دهند. به راحتی می­توان فهمید که این سگی است که نسبت به اقدامات خود ابراز پشیمانی می­کند، اما از نظر تکنیکی این­گونه نیست. وقتی یک سگ نگاه عدم رضایت را در چهره صاحب خود می­بیند یا عصبانیت و ناامیدی را در صدای صاحبش می­شنود ، با ابراز غم و اندوه واکنش نشان می­دهند. هم­چنین ممکن است که آنها درک کنند که عواقب منفی­ای برای اعمال آنها به همراه خواهد داشت و به همین دلیل ناراحت می­شوند. این بیشتر وضعیت پشیمان شدن از آن است که مورد سرزنش واقع شوند تا اینکه احساس گناه کنند. دیدن یا شنیدن واکنش منفی از سمت صاحبان خود یا پیش­بینی مجازات، کافی است تا چهره سگ یا توله سگ،عمگین شود و آثار ناراحتی را نشان دهند.

 7. سگها از سگهای بزرگتر می­آموزند. افرادزیادی به کتابهای روانشناسی سگها مراجعه می­کنند و یاد می­گیرند تا در آموزش سگ خود به آنها کمک کنند. همان­طور که در مورد کودکان انسانها این قانون وجود دارد که بزرگترها را می­بینند و یاد می­گیرند، حضور یک سگ بزرگتر آموزش دیده ممکن است ساده ترین و بهترین راه برای آموزش نحوه رفتار و واکنش در برابر دستورات برای سگها باشد. توله سگها معمولاً رفتار خود را از سگهای بزرگتر در خانواده، الگوبرداری می­کنند. اگر سگ بزرگتر به خوبی آموزش داده شده باشد و رفتار کند، توله سگ می تواند رفتار سگ را خیلی سریع یاد بگیرد. هنگامی که به سگ بزرگتر دستور داده می­شود ، آن را انجام می­دهد و پاداش دریافت می­کند، توله سگ شاید بتواند راحت­تر بفهمد که این دستور به چه معناست و چه کاری باید انجام شود.

 8. عشق و انضباط در سگها بسیار اهمیت دارد. عشق و توجه کافی به سگ، یک جنبه مهم در پرورش یک سگ شاد است، مطالعات انجام شده در روانشناسی سگ بیان می­کند که این تنها به اندازه کافی برای پرورش یک سگ سالم از نظر عاطفی و روحی، مناسب نیست. سگها برای اینکه احساس امنیت و خوشحالی داشته باشند و مانند یک عضو واقعی خانواده باشد، به تعادل صحیح محبت، توجه و نظم نیاز دارند .اگر آنها از طریق آموزش­های مؤثر و مداوم نوعی نظم و انضباط را دریافت نکنند و صاحبان آنها موضع تسلط نداشته باشند، می­توانند به راحتی ناراضی و سردرگم شوند و رفتار قابل قبولی از خود نشان ندهند، که نشان­دهنده حالت عاطفی ناپایدار و ناامن در سگهاست.

رفرنسها:

- http://www.theeverythingdogsite.com/

- https://www.petcarerx.com/

- https://www.cesarsway.com/dog-psychology/

 - راهنمای جامع حیوانات اهلی- سگ: دکتر علی نصیریان، دکتر هستی آذرآباد.


[1]Creodont

[2]Miacid

[3]Caniformia

[4]Feliformia

[5]Canidea

[6]Caninea

[7]Leptocyons

[8]Canis

[9]Canis lupus

[10]Frank Hole

[11]Cerebrus

[12]Anubis
 
انتشار یافته: ۱۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۱
ناشناس
|
Bulgaria
|
۲۳:۳۰ - ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
3
2
سگ ها حضور روح رو حس‌میکنن؟
.............................
............ هم حدی داره
با احترام بسیاااار
پاسخ ها
مصطفی قلاوند
| Netherlands (Kingdom of the) |
۰۸:۵۸ - ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
https://dogstodaymagazine.co.uk/2019/10/31/can-pets-see-ghosts-most-owners-believe-they-can/
کسی جواب براش ندارد، مثل موردی در انسان هست که اگر در جمعی باشید از پشت سر کسی خیره بهتون نگاه کنه شما متوجه می‌شوید، البته توضیح علمی برای این موارد نداریم
Nazi
| United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland |
۱۲:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
اینارو الکی ننوشتند که تحقیقاته واقعا هم راسته
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۸:۵۷ - ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
7
3
اکثر محققان؟!!!!!!!!!!!!!!!!
دست بردارید تو رو قرآن!
این همه قلمفرسایی برای هوشمندی سگ ها و درک روح و... که چی؟!
اگر یه محقق ایرانی مثلا بگه گل ختمی برای گوارش خوبه همه بهش می تازند که چه اهمیتی دارد و... برخی با تمسخر بهش نگاه می کنند و.... .
البته عوام که خیلی تمایل به تجمل و تفاخر با سگ گردانی دارند حتما مطالب شما را استقبال می کنند
من از دوستان علاقمند به مباحث مرتبط با سگ خواهش میکنم یه تحقیقی بکنند سگ چرا و از چه موقع وارد زندگی انسان ها شد و در کجا اول این کار شروع شد
با تشکر
پاسخ ها
مصطفی قلاوند
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۰۸ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۲
بحث خیلی گسترده ای رو مطرح نمودید دکتر، تصور میکنم این مقالات میتونه چراغ راهی برای شما و دوستان برای ادامه تحقیقاتشون در اینده باشه

https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0022821
https://www.nature.com/articles/ng2123
https://www.nature.com/articles/ncomms2814
https://www.nature.com/articles/276608a0
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0022821
https://evolution-outreach.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12052-019-0109-y
دکتر سرگلزایی
| Netherlands (Kingdom of the) |
۲۲:۰۹ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۲
با سلام و عرض ادب
اگر پاراگراف پنجم تا هفتم را مطالعه بفرمایید، مختصرا درباره حضور سگها در کنار انسانها بیان کرده‌ام. در ضمن بنده به هیچ‌وجه یک نفر محقق را بابت هر موضوع تحقیقی که کار کرده، مسخره نمیکنم، چون هر فرد برای تحقیقش ابتدا فکر میکند و موضوع چالش برانگیز را پیدا میکند و سعی میکند با تحقیقش، دردی از درد مردم را کاهش دهد.
دکتر سرگلزایی
| Netherlands (Kingdom of the) |
۲۲:۱۱ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۲
آقای قلاوند بابت ارائه لینکهای عالی بسیار سپاسگزارم.
فرشاد
|
Spain
|
۰۳:۱۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۱۵
3
5
خانم دکتر بسیار تشکر میکنم بابت این مقاله زیبا و سرشار از واقعیتتون پیرامون سگهای نازنین به عنوان کسی که سالهاست با سگها سرکار دارم بند بند این مقاله رو دیدم و حس کردم.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۱:۱۲ - ۱۴۰۰/۰۱/۱۹
3
4
ببخشید من یه سوال دارم آیا سگ نجس هست از نظر روانشناس ها نه مسائل دینی
ليلا رضايي
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۳:۳۸ - ۱۴۰۰/۰۱/۲۲
0
3
سلام خانم دكتر عزيز ممنون از مطالب خيلي خوبتون
من با سگم چند تا مشكل اساسي دارم كه ديگه داره صبرم و تموم ميكنه چطوري ميتونم مفصل براتون توضيح بدم
سما
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۱۹ - ۱۴۰۱/۰۳/۰۱
0
0
سلام
خانم دکتر میشه شماره واتساپتون رو بدین من با سگم یکم مشکل دارم براتون توضیح بدم مشکلمو حل کنین
نظر شما
ادامه