حکیم مهر - اول ژوئن برابر با یازدهم خرداد ماه ، روز جهانی شیر نامگذاری شده است.
ضمن گرامیداشت این روز و به این بهانه ، 9 باور اشتباه درباره شیر به نقل از سایت رسمی روز جهانی شیر را با هم مرور می‌کنیم :
باور اشتباه 1 : مصرف لبنیات و بخصوص شیر سبب افزایش وزن و ابتلاء به چاقی میشود.
واقعیت : افزایش وزن وقتی رخ میدهد که کالری دریافتی بیش از میزان انرژی‌ای باشد که بدن می‌سوزاند. برخلاف باور اشتباهی که وجود دارد، تحقیقات در حیوانات و انسان اتفاقاً نشان میدهد که مصرف سه وعده لبنیات کم چرب در یک رژیم کنترل شده از نظر کالری به کاهش وزن کمک شایانی میکند! (Zemel , 2005)
پژوهشهای بالینی نشان داده است که ارتباط مؤثری بین افزایش جذب کلسیم و کاهش وزن و درصد چربی بدن و اندازه دور کمر وجود دارد.
باور اشتباه 2 : اسفناج و شیر از نظر منبع تأمین کلسیم یکسان هستند.
واقعیت : میزان کلسیم موجود در یک فنجان شیر بیش از میزان آن در 16 فنجان اسفناج است. لذا یک فرد برای تأمین کلسیم روزانه بدن خود نیازمند مصرف بیش از 48 فنجان اسفناج است! (USDA , 2010)
علاوه بر این، شیر حاوی ویتامین D است که جذب کلسیم را افزایش میدهد. (Wasserman , 2004)
باور اشتباه 3 : افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند باید از مصرف لبنیات پرهیز کنند.
واقعیت : عدم تحمل لاکتوز اغلب با آلرژی به شیر اشتباه گرفته میشود. این در حالی است که عدم تحمل لاکتوز واکنش آلرژیک به محصولات لبنی نیست، بلکه حاکی از عدم توانایی بدن در هضم قند لاکتوز شیر است. برای افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند شیر و ماست بدون لاکتوز (Lactose-free) جایگزین مناسبی هستند. البته برخی انواع پنیر نظیر سوئیسی هم لاکتوز کمی دارند. بسیاری از افراد دچار عدم تحمل لاکتوز قادر به مصرف نیم تا یک فنجان شیر در روز بدون هرگونه مشکل هستند. (miller et al. , 2000)
باور اشتباه 4 : شیر سبب آسم میشود.
واقعیت : هر چند کودکان دچار آلرژی به شیر از شانس بیشتری برای ابتلاء به آسم در طول زندگی برخوردارند اما پژوهش علمی معتبری برای اثبات این مسئله که شیر سبب بروز آسم میشود وجود ندارد.
باور اشتباه 5 : مصرف روزانه شیر سبب افزایش شانس بروز بیماریهای قلبی میشود.
واقعیت : رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب اشباع صرفنظر از منبع آن که شیر باشد یا خیر میتواند سبب بروز بیماریهای قلبی شود اما اخیراً تحقیقات در اثبات ارتباط مصرف اسیدهای چرب اشباع و بیماریهای قلبی با ابهاماتی همراه بوده است. (Siri-Tarino et al. , 2010)
باور اشتباه 6 : اگر مکمل کلسیم مصرف کنید نیازی به نوشیدن شیر ندارید.
واقعیت : شیر فقط منبع خوب تأمین کلسیم نیست بلکه منبع تأمین پروتئین با کیفیت، ویتامین A ، D ، B12 ، ریبوفلاوین و روی و پتاسیم و منیزیم هم هست. ماست پروبیوتیک هم قادر است میکروارگانیسم‌های مفید برای تأمین سلامت معده و روده را تأمین نماید.
از نظر لذت و طعم نیز مصرف مکمل نمیتواند لذت نوشیدن یک لیوان شیر خنک همراه با یک وعده لذیذ صبحانه و یا مصرف یک بستنی در هوای گرم تابستان را فراهم نماید.
باور اشتباه 7 : انسان با خوردن شیر گاو سازگار نیست.
واقعیت : انسان همانقدر که با خوردن محصولات گیاهی سازگار است با خوردن محصولات دامی نظیر گوشت و فرآوردههای لبنی هم سازگاری دارد. به نظر میرسد بر اساس شواهد تاریخی مصرف شیر و لبنیات حاصل از گاو به 6000 سال قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) برمیگردد.
باور اشتباه 8 : نوشیدن شیر سبب بروز سنگ کلیه میشود.
واقعیت : شیر برخلاف این باور اشتباه ممکن است در برابر تشکیل سنگ کلیه اثر پیشگیرانه هم داشته باشد. (NHS , 1990) این اثر به نظر میرسد از طریق پیوند کلسیم شیر با اکسالات غذاها صورت پذیرد.
باور اشتباه 9 : مصرف پنیر و لبنیات پرچرب سبب بروز جوش و آکنه میشود.
واقعیت : تحقیقات علمی موفق به یافتن رابطهای بین بروز آکنه و مصرف لبنیات نشده است و از سویی دیگر اهمیت ویتامین A و D در تأمین سلامت پوست به اثبات رسیده است. این در حالی است که شیر منبع مناسبی برای تأمین این دو ویتامین محسوب میشود.
خبر مرتبط :
روز جهانی شیر عنوانی پر طمصراق و گمراه کننده: با تشكر از دكتر آذر ....
مورد 7 این مطلب با اشتباه از قلم افتاده است.در وب سایت روز جهانی شیر 10 مورد از باورهای غلط در باره ی شیر ذکر شده است.
مورد 7 با عنوان خلط آور بودن شیر به شرح ذیل توضیح داده شده است:
بعد از نوشیدن شیر یا خوردن بستنی برخی لایه ی نازک ته نشین شده در دهان و گلویشان را با خلط اشتباه می گیرند.این یک بافت کِرمی طبیعی از چربی شیر می باشد که در دمای نزدیک به دمای بدن ذوب شده و خلط اضافی نمی باشد.مطالعه ای که توسط پینوک و همکارانش در سال 1990 انجام شد نشان می دهد که ارتباطی بین مصرف شیر و تولیدات لبنی و تولید خلط در افراد سالم ویا آلوده به ویروس عامل سرما خوردگی وجود ندارد .
متن اصلی:
Milk causes mucus.
Fact: After drinking whole milk or eating ice cream some people mistake the thin coat or residue in their mouth and throat for mucus.
This is the normal creamy texture of milk fat which melts near body temperature and not excess mucus. A study conducted by Pinnock and co-workers (1990) reported that there is no association between milk and dairy products intake and mucus production in healthy as well as rhinovirus infected individuals..