نوار سواحلی و تالابهای حاشیه دریای خزر، مامن قابل اتکایی برای پرندگان مهاجر محسوب میشود اما متاسفانه گاهی بر اثر برخی فعالیتهای انسانی، این مناطق امن به قتلگاه پرندگان تبدیل میشود؛ نمونه آن چندی پیش تعداد زیادی مرغ ماهیخوار به علت گرفتار شدن در تور ماهیگیران در ساحل جفرود استان گیلان، تلف شدند و این نشانههایی از ناامن شدن زیستگاه پرندگان است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، هر ساله با شروع فصل مهاجرت شاهد حضور هزاران هزار پرنده از گونههای مختلف در کشور هستیم، در واقع ایران به علت موقعیت خاص جغرافیایی و تنوع اقلیمی مکان مناسبی برای زمستانگذرانی پرندگان مهاجر است اما برخی شواهد نشان میدهد که میزبان خوبی برای این پرندگان نیستیم، شکار بیرویه، پهن کردن انواع دامهای هوایی و زمینی و کشتار بیرحمانه پرندگان به ویژه در فریدونکنار دال بر این ادعاست.
در این میان تور ماهیگیری نیز مزید بر علت شده است به طوری که چندی پیش فیلمی در فضای مجازی منتشر که نشان میداد تعداد زیادی از پرندگان ماهیخوار معروف به پرندگان غواص در ساحل جفرود در بخش شرقی ساحل زیبا کنار نزدیک منطقه آزاد انزلی (استان گیلان) تلف و بر روی ماسههای نوار ساحلی رها شدهاند، ابتدا گمان میرفت که این پرندگان به علت بیماری آنفلوآنزا از بین رفتهاند و یا مسموم شدهاند اما بعد از بررسی مشخص شد که با گرفتار شدن در تور پره ماهیگیران از بین رفتند.
مرغان غواص، پرندگانی مهاجر هستند و در مناطق تالابی زندگی میکنند، در بررسیها مشخص شد آنها در حال پرواز از فریدونکنار به سمت ساحل جفرود بودند که در تور ماهیگیران گرفتار شدند، در واقع پرههای تورها به گونهای است که ماهیهای کوچک در آنها گیر میکنند و زمانی که ماهیگیران در حال بالا کشیدن پره از آب بودند این مرغها هم سر میرسند و برای صید ماهیهای کوچک در آب شیرجه میزنند که با این کار از سر تا بال در تورها گرفتار و در نهایت خفه میشوند.
در واقع مرغهای دریایی غواص یا همان مرغ دریایی ماهیخوار بدنشان طوری طراحی شده تا به راحتی داخل آب شیرجه بزنند که برای این پرندگان این آخرین شیرجه بود.
مدیرکل دفتر حفاظت و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: این اتفاق هفته گذشته رخ داد و از سوی اداره کل محیط زیست استان گیلان در حال بررسی است، البته کارشناسان محیط زیست یک تا دو ساعت بعد از این اتفاق در محل حاضر شدند و موضوع را پیگیری کردند و دنبال این هستند که اگر تعمد و تخلفی صورت گرفته با آن برخورد کنند.
«دکتر شهابالدین منتظمی» با تاکید بر اینکه سازمان حفاظت محیط زیست به صورت مکتوب از اداره کل محیط زیست استان گیلان خواسته تا موضوع را پیگیری کند، افزود: همچنین کارشناسان دامپزشکی نیز در منطقه حاضر شدند تا لاشهها را از لحاظ بیماری پایش کنند که خوشبختانه آثاری از بیماری در آنها مشاهده نشد و بعد از بررسی مشخص شد که در تورهای ماهیگیری گیر کردند و تلف شدند.
وی ادامه داد: این تخلف است و به محض شناسایی با مرتکبان برخورد خواهد شد، محیط زیست استان با جدیت پیگیر موضوع است اما هنوز متخلفان شناسایی نشدهاند زمانی که موضوع وارد حوزه شناسایی و قضایی شود دیگر از دست سازمان محیط زیست خارج میشود.
منتظمی درباره این روش صید ماهی در دریای خزر توضیح داد: پره، یک روش صید سنتی است و چنین خطاهایی نیز دارد مگر اینکه جمعیت ماهیگیران خودشان مراقب باشند و در صورت بروز چنین مشکلی سریع اقدام کنند و پرندگان گرفتار را نجات دهند و رها کنند، اینکه عملا بگوییم راهکاری فناورانه جایگزین شود، وجود ندارد، تنها راه تکرار نشدن چنین اتفاقی همان مراقبت از سوی ماهیگیران است و اینکه وقتی میبینند پرندگان در حال نزدیک شدن به تورها هستند با سر و صدا آنها را دور کنند تا چنین اتفاقاتی نیفتد و شاهد این حجم تلفات نباشیم.
مدیرکل دفتر حفاظت و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست با توضیح اینکه با شناسایی متخلفان، پرونده قضایی تشکیل میشود تاکید کرد: البته اعتقاد من این است که بیشتر از مباحث قضایی و برخوردی باید به بحث فرهنگی و اطلاع رسانی بپردازیم، وقتی که صیاد اهمیت و ارزش آن پرنده را در حوزه خودش بداند قطعا در مراقبت از آن مشارکت خواهد کرد چون معمولا از برخوردها، بازخورد مناسبی نمیبینیم.
وی درباره صدور پروانه شکار پرندگان گفت: پروانهها بر اساس اطلاعات ارسالی از استانها به سازمان حفاظت محیط زیست و طبق ضوابط، صادر میشود.
منتظمی درباره شیوع آنفلوآنزا و ربط آن با پرندگان اظهار داشت: بارها اعلام کردم که آنفلوآنزای اخیر ربطی به پرندگان ندارد، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آنفلوآنزا را در جمعیت انسان و سازمان دامپزشکی در پرندگان پایش میکند و تاکنون گزارشی دال بر وجود و احتمال انتقال بیماری از طریق پرندگان وحشی اعلام نکردند اگر چنین اتفاقی بیفتد قطعا محدودیتها و ممنوعیتها از سوی سازمان محیط زیست به صورت آنی انجام میگیرد، بنابراین الان پروانه صادر میشود.
وی تاکید کرد: سازمان محیط زیست، مرجع اعلام آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان را سازمان دامپزشکی میداند و اگر این سازمان سریع هشدارهای لازم را به ما بدهد در هر شرایطی فرایند شکار را پرندگان متوقف خواهیم کرد حتی اعلام کردیم مجوزی که صادر شده و شکارچی هنوز موفق به شکار نشده نیز در این شرایط ابطال و این موضوع در ابلاغیه پروانهها قید میشود.