حکیم مهر: رئیس سازمان نظام دامپزشکی در سمینار راهکارهای برونرفت از مشکلات فعلی مجموعه دامپزشکی کشور که در فرهنگستان علوم برگزار شد، گفت: سازمان نظام دامپزشکی تا امروز ساعت 8 صبح، 38944 نفر عضو دارد؛ سازمانی که 22 سال است شکل گرفته و در ابتدای شکل گیری، حدود 10 هزار نفر عضو داشته است.
به گزارش حکیم مهر، «دکتر محمدرضا صفری» افزود: در سال های اخیر، سالانه 1500 تا 2000 عضو جدید در سازمان نظام دامپزشکی داشته ایم؛ فارغ التحصیلان زیادی نیز هستند که به علت اعزام به خدمت سربازی و موقعیت شغلی متفاوت مثل حضور در بخش دولتی یا دانشگاه عضو سازمان نشده اند.
رئیس سازمان نظام دامپزشکی تصریح کرد: از این ترکیب، 17435 نفر دکترای عمومی دامپزشکی هستند، 968 نفر دکترای تخصصی و 20541 نفر سایر رده های حرفه ای دامپزشکی هستند.
وی افزود: در بین سایر رده های دامپزشکی، جمعیت فعالی که سالانه عضویتشان را تمدید می کنند، هیچوقت بیشتر از 2000 نفر نبوده است و در واقع فقط این تعداد، عضویت فعال دارند. ممکن است چون تمدید عضویت دو سال یکبار است، تعدادی از افراد در راه هستند، و اعضای فعال سایر رده ها، حداکثر به 4 تا 5 هزار نفر می رسد. در واقع یک جمعیت زیاد 70 درصدی در سایر رده های دامپزشکی فاقد شغل هستند؛ آنهایی هم که شغل دارند، حقوق و درآمد بسیار ناکافی دارند.
دکتر صفری در ادامه گفت: متاسفانه در دامپزشکی تحلیل آماری درستی نداریم ولی بررسی های ضمنی، مذاکرات، گفتگوها و سفرهای ما نشان می دهد که با کمال تاسف، میانگین حقوق همکاران سایر رده های دامپزشکی بالای یک میلیون تومان نیست! و با کمال تاسف میانگین درآمد همکاران دامپزشک ما هم بیشتر از 2 تا 2.5 میلیون تومان نیست! مسائل حرفه دامپزشکی را از همین عدد و رقم ها می توان تحلیل کرد.
فرصت سوزی دامپزشکی در استفاده از قوانین
رئیس سازمان نظام دامپزشکی تصریح کرد: قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و قانون جامع نظام دامپروری می توانند به بهبود وضعیت ما کمک کنند.
دکتر صفری افزود: این دو قانون در دامپزشکی به خوبی اجرا نشد و ما تصور می کردیم این قوانین به ما لطمه وارد می کنند. به عنوان کسی که چندین حوزه بخش دولتی، جهاد کشاورزی و نظام دامپزشکی را تجربه کردم، معتقدم در دامپزشکی فرصت سوزی زیاد داریم؛ از فرصت های قانونی می توانیم استفاده کنیم.
وی خاطرنشان کرد: در زمان مدیریت پیشین سازمان دامپزشکی با نگاه و باوری که وجود داشت، به شدت در مقابل ماده 2 قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی مقاومت شد و اعلام شد که صدور پروانه مراکز دامپزشکی جزو ناموس سازمان دامپزشکی است و آن را واگذار نمی کنیم!
رئیس سازمان نظام دامپزشکی افزود: این قانون در سال 1389 مصوب شد و الان 10 سال از تصویب آن گذشته است. در بررسی که سه سال پیش انجام شد، سازمان نظام مهندسی کشاورزی برای 3500 شرکت و سازمان در حوزه فنی، بازرگانی، اقتصادی و حرفه ای پرونده صادر کرد، در حالیکه ما در دامپزشکی تنها به 19 شرکت در یک سال اخیر پروانه داده ایم.
دکتر صفری تصریح کرد: معنای آن این است که وقتی ما به بسیاری از زمینه های فعالیت حرفه ای ورود پیدا نکرده ایم، دیگران آن را اشغال خواهند کرد.
فعالیت 65 دامپزشک و چندین برابر آن سایر رده های دامپزشکی زیر نظر مهندس دامپروری
وی در ادامه گفت: در همین بررسی سه سال پیش، مشخص شد متاسفانه در همین شرکت ها که بخشی از آن شرکت های دامپروری است، 65 نفر دامپزشک و چندین برابر آن سایر رده های دامپزشکی زیر نظر مهندس دامپروری و با پروانه مهندسی کشاورزی فعالیت می کنند، در حالیکه ما می توانستیم و می توانیم از این ظرفیت، بسترهای بسیار فراوان شغلی فراهم کنیم؛ وقتی ما این کار را نکنیم، دیگران در حرفه خودشان دنبال فرصت می گردند.
رئیس سازمان نظام دامپزشکی اظهار داشت: تعرفه های دامپزشکی بخش خصوصی را به وزارت جهاد کشاورزی برده ایم؛ ابلاغ تعرفه های ما به دلایلی کمی به تاخیر افتاده و چالشی تر است ولی نظام مهندسی کشاورزی جلوتر رفته است؛ دیدیم آنها پشت پرده تعرفه های آزمایشگاهی تجزیه های خوراک دام را در تعرفه هایشان آورده اند و اجرایش خواهد کرد.
دکتر صفری افزود: وقتی در ماده 16 همین قانون نظام جامع دامپروری که قید شده است میدان دام، مراکز جمع آوری شیر، آزمایشگاه های تجزیه خوراک دام و طیور را دو سازمان نظام دامپزشکی و مهندسی کشاورزی پروانه بدهند و ما در دامپزشکی موافق آن نیستیم، نظام مهندسی کشاوری پروانه خودش را می دهد؛ آنها پروانه آزمایشگاه خوراک دام را خودشان می دهند، تعرفه اش را هم گرفته اند و کارشان را پیش می برند و فردا کار ما به مشکل می خورد.
وی تصریح کرد: الان در وزارت جهاد کشاورزی حتی گفته اند عنوان تعرفه هایتان را ننویسید «آزمایشگاه دامپزشکی»، چون تجزیه خوراک دام و طیور با ماست! ما می گوییم، تجزیه خوراک دام را از بعد سلامت انجام می دهیم؛ ما حدود 400 آزمایشگاه داریم که 50 سال است دارند کار می کنند؛ نمی توانیم که کارشان را متوقف کنیم. پس اگر ما از ظرفیت های قانونی استفاده نکنیم، دیگران قطعاً استفاده خواهند کرد.
مسائل و مشکلاتی که دامپزشکی کشور با آن مواجه است، باید در یک ساختار کلانتر نگاه شود
رئيس سازمان نظام دامپزشکی کشور در بخش دیگری از سخنان خود، با بیان اینکه ما در مواجهه با هر مسالهای با یک ساختار مواجه هستیم، گفت: مسائل و مشکلاتی که دامپزشکی کشور با آن مواجه است، باید در یک ساختار کلانتر نگاه شود که این ساختار درون حرفه دامپزشکی تلفیقی است از سازمان دامپزشکی، نظام دامپزشکی، موسسه رازی، دامپزشک محیط زیست، مجموعه وزارتخانههای دفاع، علوم و بهداشت، تشکلها بخش خصوصی و همه نهادها. اگر بخواهیم به دامپزشکی بپردازیم باید همه این جمع را با هم ببینیم. ساختار دامپزشکی جزئی از ساختار عمومی کشور است و ما در زمینه مسائل کشور، تاثیرگذار و تاثیرپذیر هستیم. لذا آنچه تدوین میکنیم باید این ملاحظات را داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه راه حلهای ما اساساً مدیریتی است، تصریح کرد: بسیاری از کارهایی که امروز باید انجام دهیم و میتوانیم انجام دهیم از دل مدیریت میگذرد. باید بپذریم که مدیریت یک دانش و یک ابزار است. مشکلات ساختاری راهحلهای مدیریتی میخواهد که ما در طول سالها از آن غفلت کردهایم.
مشکل ما در وزارت جهاد نیست بلکه درون خودمان است
صفری با یادآوری اینکه در طول یک صد سال گذشته هر جا چند گام به جلو بردیم، انسجام مدیریتی در ساختار جامعتر دامپزشکی وجود داشته است، خاطرنشان کرد: بنده ۸ سال در وزارت جهاد کشاورزی مدیر بودم و میگویم که مشکل ما در معاونت امور دام و وزارت جهاد نیست، بلکه مشکل ما درون خودمان است.
وی با بیان اینکه سازمان نظام از نظر مالی و حقوقی یک سازمان غیردولتی و مستقل است، گفت: ما تحت فشار بودیم که باید مشابه یک نهاد دولتی یا عمومی تحت نظارت و بازرسی نهادهای حاکمیتی باشیم. طی چند سال دعوا حکمی را گرفتیم که سازمان مستقل غیردولتی هستیم و نمیتوانیم در حوزه اجرای قوانین سازمان، تحت نظارت حاکمیتی قرار بیگریم و به این شکل توانستیم که ماهیت غیر دولتی سازمان را حفظ کنیم.
رئیس سازمان نظام دامپزشکی کشور با اشاره به اینکه نباید گمان شود که سازمان نظام فقط در خدمت اعضا است، افزود: این سازمان درخدمت کسانی هم هست که خدمتی از اعضا اخذ میکنند. یکی از نکات کلیدی که در قانون سازمان به آن اشاره شده و ما به دلیل عدم اجرای صحیح قوانین تنظیم روابط حرفهای در دامپزشکی خیلی در آن موفق نبودیم این بوده که در بسیاری از مواد قانونی، وظیفه همکاری با دیگر نهادها داریم اما در تنظیم روابط حرفهای وظیفه ما اجرایی است. این نکتهای است که ما در آن موفق نشدیم.
نیازمند تنظیم روابط حرفهای دامپزشکی هستیم
وی ادامه داد: نکته دیگری که درون حرفه باید به آن بپردازیم، تعریف جدیدی از دامپزشکی در بخش خصوصی است. هنوز بخش عمدهای از فعالیتهای ما کلینیسینها، داروخانهها، آزمایشگاهها و ... است. در صورتی که ظرفیت اشتغال ما بسیار گسترده است و قوانین به ما اجازه ورود داده است. اینکه نقش داروخانه و کلینیک چیست در روابط حرفهای تنظیم نشده است. پس وظیفه قانونی که باید به آن بپردازیم و خیلی موفق نبودیم همین تنظیم روابط حرفهای است.
صفری گفت: استانداردسازی فعالیتهای حرفهای دامپزشکی نکته بعدی است؛ در مقطعی کمک شد استانداردهای حرفه دامپزشکی نوشته شود، چندین استاندارد تدوین شد اما باز هم عقیم ماند.
ضرورت تشکیل شورایعالی هماهنگی دامپزشکی
وی در پایان با تاکید بر اینکه نیاز داریم تا یک شورای هماهنگی دامپزشکی داشته باشیم، گفت: تاکنون به شکلهای مختلف دور هم نشستیم اما شورای مشورتی نتیجه نمیدهد، چون همه راه خود را میروند. ما شورایعالی استاندارد، جنگل، نباتات و ... داریم اما شورایعالی دامپزشکی نداریم. در صورتی که اگر داشتیم امروز انسجام بیشتری دیده میشد.
و این که آن زمان سازمان دامپزشکی و موسسه رازی و امور دام تحت یک واحد منسجم بودند .
ظاهرا" همه متوجه ناکارآمدی نهادهای موازی و چندگانه هستند و همه متوجه مشکل مدیریت هستند که البته و طبعا" چند مدیر برای یک موضوع دیگر بدتر !! و اتفاقا" اکثر سخنرانان به بی نتیجه بودن شوراهای مشورتی و موقتی بودن جلسات این گونه شوراها اذعان داشتند !!
بنظر می آید همه می دانند مشکل در مدیریت و مشکل مدیریت در تعدد نهادها و مراکز تصمیم گیری است که مانع انسجام و وحدت عمل و عدم مسئولیت پذیری و پاسخگویی و ناکارآمدی میشود . و ظاهرا کسی هم حاضر نیست دست از سر مقام و پست اختراعی و تصنعی خود بر دارد و همه پیشنهاد میکنند شورایی بوجود آید که همه اعتراف میکنند نتیجه بخش نبوده و باز هم نخواهد بود، چون تربیت و اخلاق اجتماعی و فردی ایرانی و دیگر واقعیتهای عینی و ضمنی ، نمیگذارند کاری گروهی و منسجم انجام شود و به سرانجام برسد .