انتصاب در انتخاب!
نگاهی به اپیزود پنجم انتخابات شوراهای نظام دامپزشکی کشور
دکتر حسین یاوری
دامپزشک، متخصص بهداشت و بیماریهای آبزیان
اخیرا یکی از کنش های مدنی گسترده و دموکراتیک صنف دامپزشکی را در کشور شاهد بودیم که نماد مشارکت فعالان این عرصه در پیشبرد اهداف حرفه ای هم قملداد می شود، اما با نوعی بدسلیقگی یا بدعت گذاری به ظاهر موجه و قانونی (!) همراه شده است که اگر تدبیر بایسته و شایسته ای برای آن اندیشیده نشود، این شالوده انتخاباتی را از اساس تهی و از جهت انتفاع خارج می کند.
انتخابات اخیر نظام دامپزشکی کشور پس از کش و قوسی چند ماهه سرانجام با شور و شوق وصف ناپذیری برگزار شد و با ابلاغ حکم انتصاب روسای نظام دامپزشکی استان ها به آخرین مرحله یا خان آخر رسید؛ با این حال به نظر می رسد اگر قرار باشد فرایند یا روال منظم و منطقی برای گزارش ترتیب و توالی سیستم انتخابات را به صورت خلاصه در چند اپیزود نمایش یا گزارش دهیم، احتمالا با احتساب دستورالعمل ابلاغی وزیر محترم جهاد کشاورزی دولت نهم، و بر اساس ماده 16 قانون سازمان نظام، در شورای مرکزی نظام دامپزشکی مستقر در تهران خلاف همه انتخابات معمول که ما می شناسیم، این فرایند با اضافه شدن یک اپیزود دیگر که می توان آن را اپیزود پنجم در این نوشتار بنامیم، به پایان رسیده است. در حالی که ممکن است به این نتیجه برسیم اگر پاسخی مستدل برای این فعل شبهه ناک و شائبه برانگیز داده نشود، دیگر بایستی آن را بی توجیه یا غیر مترقی ترین روش انتصاب در انتخابات نامید! چرا که در گفت و گوهای چهره به چهره یا شبکه های مجازی تاکنون توجیهی برای این اپیزود که در ادامه شرح آن خواهد آمد، به لحاظ منطقی مشاهده نشده است و جالب تر این که پایگاه های خبری تحلیلی وابسته به صنف دامپزشکی نیز حداقل تا لحظه نگارش این مطلب، به این مهم واکنشی نشان نداده اند. امید است برای این که این اپیزود به عنوان بی توجیه ترین اپیزود انتخاباتی صنفی در کتاب ثبت رکوردهای گینس ثبت نشود، مخاطبان این یادداشت برای روشن شدن اذهان یا اصلاح این مرحله از انتخابات پاسخی منطقی یا محکمه پسند ارایه نمایند.
قبل از شرح خلاصه این طبقه بندی لازم است گفته شود که در این انتخابات به دلیل به تعویق افتادن انتخابات با دستور محترم قضایی، لاجرم کاندیداها دو بار کل فرایند ثبت نام را گذراندند که در نوع خود به نظر جالب و حتی استثنا بود که به تبع این تاخیر، شاید طولانی ترین دوره شوراها یعنی هشت ساله شدن را هم در دوره سوم شاهد بودیم که امید است این موضوع دیگر تکرار نشود.
اما به طور خلاصه باید یادآور شد انتخابات معمولا در چهار اپیزود یا چهره کلی به نمایش یا اجرا در می آید که اگر رونمایی از اپیزود پنجم و بسیار اثرگذار در این انتخابات انجام نمی گرفت، مطمئنا این قلم جایی از اعراب نمی دانست که به این نوشته دست بزند.
پس اجازه دهید بدون هیچ حرف اضافی به شرح هرکدام از این اپیزودها بپردازیم که این کمینه انتظار دارد مثل همیشه صاحب نظران و دلسوزان حرفه ی دامپزشکی نقایص و ایرادات نوشتار را ضمن گوشزد کردن، اصلاح و بهبود بخشند.
اپیزود اول:
فرایندی طبیعی بود که شبیه تمام انتخابات تجربه شده بعد از اعلام اسامی کاندیداهای تایید صلاحیت شده انجام گرفت؛ یعنی با ارایه رزومه و برنامه کاری هر کاندیدا رای دهندگان اقدام به انتخاب فرد مورد نظر بر اساس شایستگی می کنند که این طبیعی ترین فرایند است.
اپیزود دوم:
این مدل یا چهره از فرایند انتخابات گرچه بهتر است کمتر رخ دهد یا به حداقل برسد اما با وجود غیر طبیعی بودن از بعضی جنبه های منطقی اما چهره ای طبیعی به خود می گیرد، یعنی برخی از شرکت کنندگان هم و غم بر این دارند که به هر طریق ممکن یک فرد انتخاب نشود یا به جمع منتخبین راه نیابد و به عبارتی درصدد جلب آرای سلبی بر می آیند که به زبان خودمانی راه نیافتن شخص یا گروهی را نشان پیروزی خود بدانند که این امر نیز با وجود غیرطبیعی بودن، اما در زمره فرایند های رایج یک انتخابات قرار دارد. مصداق این موضوع را می توان به گروه بندی خصوصی دولتی انتخابات اخیر در نظر گرفت که به نوبه خود جای بحث و تامل دارد، اما فرایندی قانونی و عادی هست.
اپیزود سوم:
نوعی روند انتخاب یا راهکار ورود یک فرد در سیستم بدین ترتیب است گاهی با ابزار شانس یا قرعه یا پرتاب سکه انجام می پذیرد که این چهره هنگامی حادث می شود که دو نفر در شمارش آرا یکسان شوند و قانونگذار فقط یک ظرفیت خالی برای ورود فرد به گروه را اعلام کرده باشد و برای آن هم سازو کار قرعه کشی در حضور اعضا قرار داده است که این مهم هم طبیعی و توجیهی تکرار پذیر دارد و برای تمام فرایندهای انتخابات کاملا پذیرفتنی است. این مورد هم در این انتخابات اخیر به نظر در برخی استان ها اجرایی شد.
اپیزود چهارم:
آخرین خان ورود افراد به شورای منتخب و به دنبال آن انتخاب اعضای هیئت رئیسه است و در همه ی انتخابات ها فرایندی مرسوم و قانونی است که مرکزی در رد و تایید یک انتخابات با ادله قانع کننده اقدام به تایید یا رد نتایج یک انتخاب می کند که این مهم نه تنها طبیعی بلکه لازم و ضروری است.
اپیزود پنجم:
اما انگار در انتخابات اخیر اپیزود جدیدی از فرایند انتخابات در شورای نظام دامپزشکی کشور رونمایی شده است که به نظر چهره ی حداقل محمکه پسند یا قانع کننده برای آن یافت نمی شود که آن هم چنان چه حذف یا اصلاح نشود اپیزود پنجمی به خود خواهد گرفت که ممکن است تمام فرایند یک انتخابات را در سال های آتی به خود مشغول کند یا تاثیر ناخشنود بر تمام اپیزودهای معمول بگذارد.
در این مرحله گویا دستورالعملی برای فرایند انتصاب رییس شورای نظام دامپزشکی وجود دارد که شورای مرکزی مستقر در تهران می تواند حتی فرد پیشنهاد شده با بالاترین رای از طریق منتخبین شورای استانی را کنار بگذارد و فرد دیگری را انتخاب کند. گویا در پی این انتخابات، این خرق عادت برای دو، سه استان پیش آمده است که اگر این موضوع و آیین نامه مربوط به آن اصلاح نشود یا صرفاً در موردی مشابه اپیزود سوم به جای سکه از نظر ستاد مرکزی بهره برداری شود و خلاصه به درستی انجام نگیرد، بدعت خطرناکی سازمان دهی خواهد شد که به عنوان خطرناکترین یا غیر مترقی ترین آیین نامه اجرایی انتخابات صنفی از آن همواره یاد خواهند کرد و تاثیری جز دلسردی و غیر پویا شدن مشارکت همه اعضا به ویژه درانتخابات بعدی چیزی در بر نخواهد داشت.
اما در پایان و برای جمع بندی، جای بسی خرسندی است که یکی از شاخص های دموکراسی از نظر کارل پوپر در فرایند های انتخاباتی گنجانده شده است؛ بدین مفهوم که می توان بدون هیچ نگرانی فرد منتخب یا منتصب را با سازوکار رای گیری مجدد، عزل نمود که خوشبختانه انگار قانون سازمان نظام دامپزشکی از این شاخص نوین و مترقی برخوردار است و اعضا شورای استان ها در هر زمان می توانند با ابزار استیضاح، برای غیرفعال کردن اپیزود پنجم اقدام نمایند.
مستدام و پایدار باشید