کلینیک‌ها در حال حذف شدن از چرخه درمان دامپزشکی هستند

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: رئیس انجمن صنفی درمانگاه‌های دامپزشکی استان کرمانشاه از فراز و نشیب‌های مختلف درمانگاه‌های دامپزشکی کشور در سال ۹۶ می‌گوید و امیدوار است که با همدلی ایجاد شده بین سازمان دامپزشکی و سازمان نظام دامپزشکی در سال گذشته، بارقه‌های امید بیشتری در سال جدید و در این زمینه پدیدار شود.

«دکتر کامیار محمدزاده» مصاحبه‌های همکاران داروخانه‌دار در پایگاه خبری حکیم مهر در روزهای پایانی سال گذشته را خارج از اصول می‌داند و حرف‌هایی در این زمینه برای گفتن دارد.

حکیم مهر: آقای دکتر، مهمترین معضلات درمانگاه‌های دامپزشکی کشور در سال گذشته چه بود؟

معضل اصلی درمانگاه‌های دامپزشکی کشور، بحث تعرفه، تاخیر در ارسال تعرفه، نحوه ابلاغ و اجرای آن بود. متاسفانه تعرفه صادر شده جدید هم با واقعیت‌های جامعه دامپزشکی ما همخوانی ندارد.

از سوی دیگر مساله نسخه‌پیچی نیز یک بحث قدیمی و کهنه در دامپزشکی کشور است که منشاء آن تولید چند برابری دارو نسبت به نیاز کشور، کاهش جمعیت دامی و تمایل شرکت‌های دارویی به قیمت‌گذاری‌های نامتعارف با هدف فروش داروست. خیلی از این شکل قیمت‌گذاری‌هایی که با واقعیت همخوانی ندارد، با تخفیف‌های آن چنانی نیز همراه است که داروخانه‌ها را ترغیب به خرید دارو بیش از اندازه می‌کند. با توجه به کاهش جمعیت دامی، قطعا نسخه‌های همکاران کلینیسین ما، کفاف فروش دارو را نمی‌دهد. بنابراین بزرگترین معضلی که کلینیسین‌ها دارند، بحث فروش بدون نسخه داروست که شدیداً روی بحث فراورده‌های دامی تاثیر گذار است و بهداشت جامعه را به خطر می‌اندازد و از مواردی است که باید در سال جدید، به بهبود آن امیدوار باشیم.

حکیم مهر: ‌تعرفه‌های بخش خصوصی دامپزشکی چقدر با واقعیت سنخیت دارد؟

در بحث طرح‌های ملی، تعرفه‌های ما باید واقعی‌تر شود. چون بیشترین تعداد اعضای خانواده سازمان نظام دامپزشکی کشور همکاران سایر رده هستند که تنها منبع درآمد آنها دریافت کارت واکسیناسیون و فعالیت‌ در همین طرح‌های ملی است. امروز به دلیل کاهش جمعیت دامی، تعرفه نامناسب، عملاً کفاف زندگی آنها را نمی‌دهد و این قشر بزرگ همکاران تحت تاثیر مستقیم این مساله هستند. متاسفانه درد بزرگ کلینیسین‌های ما این است که در فروش اکثر داروهای دامی و طیور دخالت نداریم، در حالی که کشور ما درگیر بحث آنفلوانزا است و خیلی از کشورها روی بحث باقی مانده آنتی بیوتیک تلاش می‌کنند. متاسفانه از آنجا که ما در این روند حذف شدیم و تولید کننده عملاً به وسیله داروخانه یا شاید خود شرکت‌های دارویی به مصرف کننده دسترسی دارد، هیچ کنترل و نظارتی روی این قضیه وجود ندارد. امیدوارم سال ۹۷ بارقه امیدی برای فعالان کلینیک باشد، کمااینکه کلینیک در حال حذف شدن است.

حکیم مهر:‌ این بارقه امید که می‌فرمایید در چه شرایطی ایجاد می‌شود؟

خیلی ساده است. ما درمانگران غیرمجاز زیادی داریم که شامل ماموران طرحی، برخی همکاران سایر رده دامپزشکی و ... هستند. دسترسی این افراد به دارو باید کم یا اصلا قطع شود که این مهم توسط ارگان‌های حاکمیتی قابل انجام است. تمام این افراد از طریق داروخانه به دارو دسترسی پیدا می‌کنند، چرا که در کلینیک دارویی وجود ندارد. اگر میزان ورود و خروج داروها مشخص شود، به راحتی این معضل قابل حل است.

حکیم مهر:‌ چطور امکان دارد که میزان ورودی و خروجی داروها را مشخص کنیم؟

سازمان دامپزشکی و سازمان نظام می‌توانند فقط به مدت یک ماه میزان نسخ داروخانه‌ها را جمع‌آوری کنند و آنها را با میزان خرید و توزیع دارو در سراسر کشور بسنجند. این کار بسیار ساده است. از این طریق مشخص می‌شود که این مقدار نسخ چه درصدی از فروش و توزیع دارو در سراسر کشور را شامل می‌شود.

حکیم مهر:‌ پیش بینی شما از این رقم چیست؟

من احساس می‌کنم که این رقم خیلی ناچیز است و امیدوارم برای اینکه خود مسئولین در جریان ناچیزی آن قرار بگیرند، حتما این کار را انجام دهند.

حکیم مهر:‌ جایگاه قانون در ایجاد توازن میان ورودی و خروجی داروخانه‌های دامپزشکی کجاست؟

مشکل بعدی ما این است که قوانین اجرا نمی‌شوند. خیلی از قوانین و دستور العمل‌های خوب از سوی سازمان دامپزشکی ابلاغ می‌شود اما هیچ اراده‌ای در سطح استان‌ها برای انجام آن وجود ندارد.

حکیم مهر:‌ برای عملیاتی کردن دستورالعمل‌ها چه کار باید کرد؟

اجرای قوانین نیازمند پیگیری است. مقامات استانی باید به شکل ماهیانه، بازخورد دستورالعملی را که سازمان دامپزشکی ابلاغ می‌کند، طلب کنند. وقتی این بازخورد طلب نمی‌شود، قطعا اجرا هم نمی‌شود. تاکید می‌کنم که بازگشت کلینیسین به عنوان خط مقدم درمان و تشخیص به چرخه دامپزشکی تضمین کننده تولیدات و بهداشت جامعه است. کلینیسین در قبال تجویز نسخه و دارو هیچ منفعت مالی ندارد و تمام منفعت او در گرو منفعت بهره‌بردار است. دارویی که از سوی کلینیسین برای بهره‌بردار تجویز می‌شود و روندی که او در پیش می‌گیرد و موفقیت و پیروزی بهره‌بردار در قبال بیماری، عملا تضمین کننده آینده کلینیسین‌هاست. ما تنها در قبال خدماتی که می‌دهیم، منفعت داریم و غیر از آن هیچ ارتباط مالی با بهره‌بردار نداریم. وقتی کلینیسین به چرخه برگردد، مطمئن باشید میزان مصرف داروی ما در سطح کشور، بسیار کمتر از این خواهد بود و میزان باقی مانده دارویی ما هم خیلی پایین‌تر می‌آید.

سازمان دامپزشکی باید راه حلی برای این تولید دو برابر یا سه برابری دارو داشته باشد. تا جایی که من اطلاع دارم این میزان دارو به جایی صادر نشده و به شکل مستقیم روانه بازار می‌شود. شرکت‌های دارویی هیج راهکاری به جز در نظرگرفتن تخفیفات و شرایط مالی ندارند. این شرایط آن قدر وسوسه انگیز است که با توجه به شرایط اقتصادی کشور، اکثر داروخانه‌ها به دام این تبلیغات می‌افتند. دارو خریداری می‌شود اما با تعداد نسخ و جمعیت دامی فروخته نمی‌شود. تنها راهکار آن این است که دارو به هرکسی تحویل داده نشود. 

حکیم مهر: به نظر شما نسبت میان کلینیک‌ها و داروخانه‌های دامپزشکی در سطح کشور استاندارد است؟

متاسفانه جذابیت کار داروخانه و عدم نظارتی که روی کار آنها بوده است، در سالیان گذشته باعث شده که جذب بیشتری به سمت داروخانه وجود داشته باشد. من نسبت نامتوازن کلینیک و داروخانه را در برخی مناطق تایید می‌کنم. در برخی مناطق تعداد داروخانه‌ها نسبت به ظرفیت فعلی، خوب نیست. شاید این نسبت زمانی با توجه به جمعیت دامی مناسب ظرفیت آن زمان بوده است اما در چند سال گذشته به علت سخت شدن شرایط، عملاً در خیلی از مناطق کشور نمی‌توانیم داروخانه بدهیم. اگرچه با کاهش جمعیت دامی، متقاضی برای داروخانه نیز کمتر شده اما نسبت پنج به یک اعلام شده در شرایط فعلی برای کلینیسین‌ها هم مناسب و قابل اجرا نیست. اگر شرایط نسخه پیچی رعایت شود، شاید نسبت یک داروخانه به ۳ درمانگاه مناسب باشد.

زمانی به علت عدم نظارت و جذابیت مالی داروخانه، متقاضی داروخانه زیاد بوده و پروانه زیادی ارائه شد. جمعیت دامی هم به شکلی بود که هیچ مشکلی در این زمینه ایجاد نمی‌کرد. اما الان با کاهش جمعیت دامی و بحث رقابتی خود داروخانه‌ها، این نسبت‌ها در بعضی جاها مشکل است.

حکیم مهر:‌ چرا تعداد درمانگاه‌ها را افزایش ندهیم که این نسبت متوازن شود؟

این هم نوعی خودکشی و باعث ایجاد رقابت منفی خواهد بود. به نظر من در شرایط فعلی در جاهایی که ظرفیت وجود دارد، رعایت نسبت یک به سه در صورت رعایت نسخه پیچی و کل داروهایی که وارد داروخانه می‌شود به شرط آنکه دارو با نسخه دکتر دامپزشک برود، یک نسبت متعادل است.

حکیم مهر:‌ به‌عنوان حرف آخر...

به عنوان یک همکار دامپزشک عرض می‌کنم که استان ما در سال ۹۶، خسارات زیادی از زلزله دید. من از صمیم قلب از تمام دوستانی که در تمام اصناف مختلف دامپزشکی اعم از درمانگاه‌ها، ‌داروخانه‌ها، شرکت‌های دارویی، همکاران بزرگوار بخش خصوصی و دولتی که با ما همکاری کردند و کنار ما بودند و باعث شدند که درد کمتری احساس کنیم، تشکر زیادی می‌کنم. همچنین از پایگاه خبری تحلیلی حکیم مهر هم که در پوشش خبری خدمات دامپزشکی در زلزله خیلی به ما کمک کرد، تشکر ویژه می‌کنم. آرزوی موفقیت برای جامعه دامپزشکی در سال ۹۷ دارم و امیدوارم که با اجرای قوانین، هر کس در جایگاه خود باشد تا بتوانیم آینده روشن‌تری را برای دامپزشکی متصور باشیم. 

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.