به دنبال شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور که تنها عامل افزایش قیمت تخم‌مرغ عنوان می‌شود، مسئولان نهادهای ذی‌ربط با بیان اینکه پرندگان مهاجر ناقل ویروس آنفلوانزای فوق حاد پرندگان هستند، بازارهای عرضه پرندگان مهاجر که مهم‌ترین آنها بازار پرنده‌فروشان فریدونکنار است را کانون شیوع این ویروس اعلام کرده و نسبت به لزوم جلوگیری از فعالیت این مراکز هشدار داده‌اند.
تاکید سازمان دامپزشکی بر نقش کلیدی بازار فریدونکنار در شیوع آنفلوانزای پرندگان
«دکتر علی‌صفر ماکنعلی»، متخصص اپیدمیولوژی و معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور با تاکید بر اینکه کشتار و عرضه پرندگان وحشی در همه‌گیری بیماری آنفلوآنزا و انتقال ویروس عامل این بیماری به طیور صنعتی نقشی کلیدی ایفا می‌کند می‌گوید: انتشار ویروس آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، توسط پرندگان وحشی به دو شیوه صورت می‌گیرد؛ یکی اینکه این پرندگان در مجاورت پرندگان اهلی قرار بگیرند و ویروس را به آنها منتقل کنند یا اینکه همین پرندگان که ظاهراً سالم اما ناقل ویروس هستند صید شوند، در این صورت چه زنده باشند و چه مرده بافت‌های حیاتی و مدفوعشان عاملی برای پخش ویروس خواهد بود. در این صورت انسان به‌عنوان ناقل این ویروس می‌تواند بیماری را انتشار داده و به پرندگان اهلی و مرغداری‌ها برساند و همین می‌شود که خسارات گسترده به صنعت مرغداری را شاهد هستیم.
وی همچنین یادآور می‌شود: همچنین صید و کشتار این پرندگان علاوه بر ایجاد بستری برای انتشار ویروس در منطقه و ابتلای طیور، سلامت انسان را هم تهدید می‌کند. زیرا این ویروس می‌تواند طی تغییراتی، جهش یافته و برای مبتلا کردن انسان هم سازگاری یابد چنانچه در جمهوری آذربایجان از 8 نفری که کارشان پرکنی قو بود 5 نفر به این بیماری مبتلا شدند.
هشدار وزارت بهداشت: مردم از بازار فروش پرندگان وحشی دوری کنند
«دکتر محمدمهدی گویا» رییس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت نیز در اظهاراتی مشابه می‌گوید: گسترش انفجاری ویروس آنفلوآنزای فوق‌حاد میان پرندگان، سبب شده دانشمندان احتمال دهند که این ویروس طی تغییراتی ساختاری، جهش یافته و علاوه بر طیور، برای انسان هم بیماری‌زا باشد، به همین دلیل وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی هر اقدامی به‌منظور جلوگیری از ابتلای انسان به این بیماری لازم باشد در دستور کار دارند.
او همچنین با تأکید بر اینکه بازارهای غیرقانونی فروش پرندگان مهاجر که تحت نظارت سازمان دامپزشکی قرار ندارند کانونی برای انتشار بیماری آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان هستند، می‌گوید: اگر مردم موردی را مشاهده کنند که پرندگان مهاجر به‌صورت غیرقانونی فروخته می‌شوند اکیداً از نزدیک شدن خودداری کنند و فوراً سازمان دامپزشکی را در جریان قرار دهند تا این سازمان وارد عمل شده و اقدامات لازم را برای برخورد انجام دهد.
وزارت جهاد کشاورزی: آنفلوآنزا تنها عامل گرانی تخم مرغ است و عمدتاً از طریق پرندگان مهاجر شیوع پیدا می‌کنند
از سوی دیگر، «علی‌اکبر مهرفرد» معاون بازرگانی و صنایع غذایی وزارت جهاد کشاورزی تنها علت گرانی تخم‌مرغ در بازار را بیماری آنفلوآنزا اعلام کرده و می‌گوید: موج اول بیماری آنفلوآنزا اوایل سال بود که با مدیریت اتحادیه میهن (مرغداری و مرغ‌گذاری‌های کشور) کنترل شد. ما در حال حاضر 25 درصد گله‌های تخمگذار را از دست داده‌ایم و به‌دلیل بیماری آنفلوآنزا با کاهش تولید مواجه شده‌ایم، صادرات را نیز به‌دلیل کاهش تولید قطع کرده‌ایم. بیماری آنفلوآنزا حادثه غیرمترقبه‌ای است و عمدتاً از طریق پرندگان مهاجر شیوع پیدا می‌کند.
کانون سراسری مرغ تخمگذار ایران: بازارهای فروش پرندگان مهاجر، عامل خسارت‌های جبران‌ناپذیر
«دکتر فرزاد طلاکش» دبیرکل کانون سراسری مرغ تخمگذار ایران هم ضمن انتقاد از تخلفات گسترده در زمینه صید، کشتار و عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر و توزیع و فروش افسار گسیخته پرندگان محلی و یا صید شده در بازارچه‌های محلی استانهای شمالی و بدنبال آن در استانهای دیگر می‌گوید: می‌بایست برای مهار این تخلفات تدبیری اساسی اتخاذ شده و اقداماتی قاطع صورت گیرد. در غیر این صورت، علاوه بر پیامدهای محیط زیستی در سطح بین‌المللی، شاهد خسارت‌های جبران‌ناپذیر به اقتصاد کشور خواهیم بود.
او ضمن ابراز تاسف از افزایش تعداد کانون‌های بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در سال جاری می‌گوید: از آغاز مهر تاکنون، بیش از 170 کانون آلوده به ویروس آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور شناسایی شده که تقریباً 90 درصد از آن مربوط به واحدهای صنعتی است و حذف حدود 9.5 میلیون قطعه مرغ طی این هشتاد روز، انجامیده. در حالی که سال گذشته در همین تاریخ، حدود 20 کانون بیماری در کشور شناسایی ودر پایان دوره 6 ماهه از بیماری به حذف حدود 12 میلیون قطعه مرغ منجر شد که عملیات معدوم‌سازی این 12 میلیون مرغ، ، 20 میلیارد تومان هزینه برای سازمان دامپزشکی کشور به همراه داشت و حذف این تعداد مرغ، هزار و پانصد میلیارد تومان خسارت به صنعت مرغداری کشور وارد کرد.
با وجود اظهارات این مسئولان و علی‌رغم هشدار رسمی سازمان دامپزشکی به سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر لزوم جلوگیری از صید و شکار پرندگان مهاجر در سال جاری، کشتار و عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر به ویژه در استان مازندران بیداد می‌کند و مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست برای مهار این تخلفات ویرانگر که علاوه بر نابودی سرمایه‌های بین‌المللی حیات وحش، تهدید بهداشت عمومی جامعه و تخریب وجهه کشورمان در مجامع بین‌المللی، اکنون با به جا گذاشتن خساراتی جبران‌ناپذیر، اقتصاد کشور را با چالشی بزرگ مواجه کرده، به جز وعده‌هایی که تا کنون محقق نشده تلاشی انجام نداده‌اند.
روز گذشته، «دکتر مجید خرازیان مقدم»، مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست که انتظار می‌رود به عنوان تنها متولی حفاظت از حیات وحش در کشور، نقشی به‌سزا در مبارزه با نسل‌کشی پرندگان وحشی توسط سودجودیان ایفا کند و اکنون انگشت اتهام مسئولان را متوجه خود می‌بیند، در گفت‌وگو با رسانه‌ها کوشید ارتباط پرندگان مهاجر با شیوع ویروس آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در سال جاری و گرانی تخم‌مرغ را نفی کند.
او تنها با این استدلال که در سال جاری تا به امروز هیچگونه تلفات مشکوکی از سوی محیط‌بانان در مراکز تجمع پرندگان آبزی در کشور گزارش نشده می‌گوید: امسال فصل مهاجرت پرندگان آبزی از آبان‌ماه و از عرض‌های شمالی بوده است که با شروع شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور همخوانی ندارد؛ چراکه شروع این بیماری از اسفند و اوایل فروردین در کشور گزارش شده است. اینکه قبل از فصل مهاجرت پرندگان آبزی این بیماری مشاهده می‌شود نشان دهنده این است که این ویروس در کشور وجود داشته است.
اما در پاسخ به تلاش ناموفق این مقام مسئول، برای بی‌تاثیر جلوه دادن کشتار پرندگان مهاجر در شیوع آنفلوانزا و افزایش قیمت تخم مرغ باید گفت بله، قطعا مشاهده کانون‌های ویروس آنفلوانزا در اسفند 95 را نمی‌توان به پای ورود پرندگان در زمستان 96 گذاشت چرا که شیوع این ویروس در اسفند 95، ناشی از کشتار و عرضه پرندگان مهاجر در زمستان 95 بوده است نه زمستان سال جاری. ویروسی که به گفته مقامات ذی‌صلاح، پس از انتشار انفجاری به راحتی با محیط سازگار شده و حتی می‌تواند بومی شود.
یعنی آنچه اکنون شاهد هستیم: کشتار و عرضه سالانه میلیون‌ها پرنده مهاجر که ناقل این ویروس هستند، سبب انتشار این ویروس در جامعه و انتقال آن به مرغداری‌ها شده و در نهایت به دنبال ضعف سیستم‌های امنیت زیستی در مرغداری‌های صنعتی به بومی شدن ویروس در کشور انجامیده و این بدان معناست که کشتار و عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر هر سال، بستری برای گسترش بیشتر این ویروس در سطح کشور فراهم می‌کند که خسارت به صنعت مرغداری، تنها یکی از محسوس‌‌ترین پیامدهای شوم آن است.
ضرب‌الاجل یک‌هفته‌‌ای ابلاغ شده به 140 صیاد و دامگاهدار متخلف مازندران برای جمع‌آوری ابزار غیرقانونی صید پرندگان مهاجر از قبیل کرس و تورهای هوایی هفته گذشته به پایان رسید اما هر چند طبق مصوبه شورای تامین استانداری مازندران، بنا بود پس از پایان ضرب‌الاجل مذکور، برخورد قانونی با متخلفان در دستور کار فرماندهی نیروی انتظامی و یگان حفاظت محیط زیست استان مازندران قرار گیرد، تا به امروز اقدامی در این زمینه معمول نشده است.
