نگاه به دامپزشکی با لیاقت دامپزشک قابل مقایسه نیست

حکیم مهر - نقشی که دامپزشک در سلامت جامعه بازی می‌کند کمتر از یک پزشک نیست و به گفته یکی از دامپزشکان ایرانی، «در واقع این دامپزشکانند که پایه بهداشت را در جوامع انسانی برنامه‌ریزی می‌کنند».

به گزارش حکیم مهر به نقل از گفتارنو، به نظر می‌رسد یکی از مشاغلی که در کشورمان نسبت به کشورهای دیگر ناشناخته مانده است دامپزشکی است؛ بیشتر مردم حتی نمی‌دانند مدرک تحصیلی دامپزشک چیست و گستره فعالیت وی در چه زمینه‌هایی می باشد.

افراد جوامع شهری و روستایی به طور مستقیم از دانش و فعالیت‌های دامپزشکان در زندگی‌شان سود می‌برند ولی به دلیل اینکه شاهد این تلاش‌ها نیستند، تصوری از گستردگی فعالیت‌های آنان در عرصه سلامت و بهداشت، محیط زیست و حتی اقتصاد ندارند.

سؤالی که خیلی از مردم در ذهن دارند این است «دامپزشکان کجای زندگی‌مان قرار گرفته‌اند و برای سلامت و بهداشت ما چه کار می‌کنند؟»

برای درک تأثیرگذاربودن فعالیت‌های مستقیم و غیر مستقیم دامپزشکان در سلامت و حتی توسعه صنعت و اقتصاد با «دکتر امید آذری» رئیس بیمارستان دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان و استاد بخش جراحی این دانشکده گفت و گو کردیم که در ادامه می خوانید:

علاقه مندان چگونه وارد عرصه دامپزشکی می شوند و در خصوص ورود یک دانشجو تا پایان اخذ مدرک توضیح فرمایید.

نمونه پزشکی است، دانشجویان باید با گذراندن دوره 6 تا 7 ساله مدرک دکترای حرفه خود را اخذ نمایند و بعد آن می توانند با آزمون و ورود در رشته های مختلف تخصص مورد نظر را در دامپزشکی دریافت کنند.

عرصه دامپزشکی را حوزه وسیعی از تخصص ها و گونه های مختلف بیمار است، دامپزشکی همچون پزشک انسانی نیست، زیرا بیمار دامپزشک توان گویای بیماری خود ندارد، گرچه ممکن است صاحب حیوان تاریخچه ای از بیماری را بیان کند.

عمده بیماران شما از چه گونه هایی هستند و برخورد شما برای پذیرش و تشخیص بیماری و در نهایت درمان آن چگونه است؟

انواع گونه های حیوانی به این بیمارستان مراجعه می کنند و تنوع بسیاری در حوزه دام بزرگ و کوچک وجود دارد که یک دامپزشک باید به همه نیازهای بیمار خود پاسخ دهد و این نیازمند گستره وسیعی از اطلاعات و دیتایی است که در دامپزشکی مورد استفاده قرار گیرد.

در اینجا تقریبا مشابه با پزشک انسانی و بیمارستان ها بیمار پذیرش بعد بر اساس اطلاعات دریافتی و تشخیص ما بیماری تشخیص داده می شود و در نهایت راه درمان ارائه می گردد و اگر نیازبه دارو و مراحل درمان خاصی بود توضیحات و اقدامات لازم صورت می گیرد.

آیا امکانات این بیمارستان پاسخگوی نیاز بیماران است؟

دامپزشکی دانشگاه باهنر کرمان تنها بیمارستان فعال در جنوب شرق است و خوشبختانه به امکانات مناسبی هم تجهیز و پاسخگوی بسیاری از نیازها می باشد، همچنین بیمارستان دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان تنها بیمارستان دانشگاهی است که دستگاه دیجیتال رادیوگرافی دارد.

از طرفی رشد حیوانات خانگی در بین مردم را شاهد هستیم، با توجه به اینکه صنعت اسب داری و حیوانات خانگی در جامعه در حال رشد است، بنابراین تقاضا برای کار دامپزشکی زیاد شده و ما در برابر این تقاضا عقب هستیم و نیاز است خود را در تجهیزات نرم افزارای و سخت افزاری بروز نماییم، باید گفت تنها برای بعضی موارد خاص حیوان به تهران انتقال داده می شود.

در بسیاری کشورهای خارجی با توجه به اینکه میزان برخوردشان با حیوانات خانگی زیاد است و تعداد حیوانات بیشتری دارند طبیعتا از پیشرفت خوبی در حوزه دامپزشکی برخوردار شدند و علم پزشکی تا حدی خود را به نیاز نزدیک کرده است. به عنوان مثال در برخی کشورها کلینیک دندانپزشکی مخصوص حیوانات وجود دارد، باید دوباره تاکید کنم به علت اینکه تقاضا وجود دارد امکانات آن هم می آید.

فعالیت دامپزشک و درآمد یک دامپزشک در جامعه ما با توجه به نگاهی که به این حرفه وجود دارد چگونه است؟

دانشجویان ترم آخر دکترای حرفه ای و یا متخصصینی که در دانشکده مشغول به تحصیل هستند هم در این بیمارستان درس های مربوط را می گذرانند و فعالیت می کنند اما متاسفانه میزان خروجی دامپزشک از دانشگاه ها زیاد شده و این نگران کننده است، ولی در حال حاضر نسبت به بقیه رشته ها شرایط شغلی بسیار مناسبی وجود دارد؛ زمانی اگر مدرک داشتیم شغل آماده بود اما امروز علاوه بر مدرک بایستی کار بلد باشیم که در این صورت کار فراوان است.

اگر دانشجو توانایی خود را بدست آورده باشد قطعا کار هم وجود دارد که داشتن توانایی در رشته دامپزشکی برای ادامه فعالیت سودمند است، یک نا امیدی تا حدی بین دانشجویان وجود دارد که خیلی به آینده امیدوار نیستند، در این شرایط بحرانی رشته هایی همچون دامپزشکی آینده شغلی خوبی دارند.

نگاه به دامپزشک در جامعه ما با لیاقت دامپزشک برابر است؟

نگاه به دامپزشکی با لیاقت دامپزشک قابل مقایسه نیست، بسیاری افراد دامپزشک را نمی شناسند و از فعالیت او آگاه نیستند، دامپزشک همچون پزشک انسانی درس می خواند اما آن نگاهی که لیاقتشان باشد موجود نیست، باید بدانیم تمامی فرآورده های گوشتی و لبنی و موارد دیگر از نظر دامپزشکان می گذرد و سربازان گمنام بهداشت کشور دامپزشکان هستند.

یک دامپزشک باید زحمت بسیار زیادی بکشد و برای کار خود که در برخی مواقع بیمار در شهرستان ها و روستا ها است به مناطق مختلف سفر کند و لوازم دامپزشکی همیشه همراه پزشک است. در دامپزشکی زحمت بسیار زیاد است اما در برابر آن درآمد کم می باشد و مردم برای سلامتی حیوان خود هزینه زیادی نمی کنند.

همه کار دامپزشکی عاطفی نیست، اصولا حیوان خانگی از نظر عاطفی، اسب از بعد ورزشی و عمده دام های اهلی برای اقتصاد خانوار در بین انسان ها نگهداری می شوند و صاحب حیوان بر اساس موارد ذکر شده نسبت به درمان دام خود یا ذبح آن تصمیم گیری می کند.

نگهداری حیوانات را در محیط های بسته و کوچک امروزی خانه های ایرانی تایید می کنید؟

متاسفانه اطلاعات نادرست باعث شده مردم نسبت به نگهداری حیوانات دچار ابهام شوند و بپرسند آیا از نظر بهداشت و سلامتی خوب است یا بد؟ اما باید بدانیم اگر روش صحیح نگهداری رعایت شود هیچ مشکلی برای نگهداری حیوانات وجود نخواهد داشت.

شیوه مرگ آسان و بدون درد (یوتانایز) برای راحتی حیواناتی که ادامه زندگی آنان میسر نیست نیازمند یک مجوز از مرجع خاصی است یا بر عهده تشخیص و تصمیم دامپزشک است؟

استفاده از این نوع روش برای پایان دادن به زندگی یک موجود در برخی کشورها در حوزه انسانی هم وجود دارد، در دامپزشکی زمانی حیوان درد شدیدی تحمل می کند و امکان نگهداری حیوان برای صاحب آن و یا افراد دیگر وجود ندارد استفاده می شود. در واقع حیوانی که در حال تحمل درد و زجر حاصل از آن است و درمانی که امکان ادامه حیات و نگهداری آن را ممکن کند وجود ندارد، آنوقت مرگ آسان انجام می شود.

درخصوص عقیم سازی و مزایای حاصل از آن هم توضیح دهید.

اصلی ترین دلیل عقیم سازی حیوانات بلاصاحب برای کنترل جمعیت آنان است، متوسط روزی 4 تا 5 سگ در بیمارستان دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان عقیم سازی می شود و در این خصوص تفاهم نامه ای با شهرداری منعقد شده که بر اساس آن شهرداری موظف به پرداخت هزینه هر سه ماه یک بار است، گرچه در پرداخت ها اشکالاتی به وجود دارد اما خوشبختانه پرداخت ها انجام و کار عقیم سازی ادامه دارد.

حضور سگ های بلاصاحب در جوامع انسانی با خطراتی همراه است و امکان دارد بیماری هایی از جمله بیماری هاری که درمانی ندارد منتقل گردد و پسندیده نیست و باید جمعیت آنان کم شود.

متاسفانه در سال های اخیر به علت مواردی تعداد سگ های بلاصاحب زیاد شد و در این رابطه شهرداری به دنبال راه چاره بود و متاسفانه روش های مختلف و غیر انسانی برای کنترل جمعیت حیوانات بلاصاحب مخصوصا سگ ها استفاده گردید. این حرکت شهرداری با واکنش های مختلف و تندی همراه شد و با پیگیری سازمان های مردم نهاد و حامیان حیوانات روش عقیم سازی جایگزین گردید تا به مرور زمان جمعیت سگ های بلاصاحب کم شود.

روش عقیم سازی شیوه ای ضربتی نیست و باید به مرور زمان شاهد کم شدن حیوانات بلاصاحب باشیم و در روش عقیم سازی ماده ها و نر ها عقیم می شوند. کار عقیم سازی نیازمند سرعت بیشتر است، البته باید به این روش به صورت بلند مدت نگاه کرد و مداوم باشد و همچنین شهرداری پای کار بماند و صبر کند. خوشبختانه شهرستان های دیگر هم نسبت به این موضوع توجه دارند.

آیا غذارسانی به سگ های بلاصاحب از سوی حامیان و حیوان دوستان کار صحیحی است یا خیر؟

سگ های بلاصاحب میانگین عمر 6 تا 7 ساله دارند و مثل حیوانات خانگی نیستند که به دلیل رسیدگی صاحبانشان عمر بالایی داشته باشند.

یکی از اشتباهات سازمان های مردم نهاد غذارسانی به حیوانات بلاصاحب به خصوص سگ ها است و متاسفانه با این کار کلونی بزرگی از سگ های عقیم شده را در خود جمع می کنیم. سگ ها بعد از عقیم سازی به سه روز آنتی بیوتیک نیاز دارند و بعد از آن باید رهاسازی شوند. حیوانی که غذارسانی می شود دیگر از ماشین نمی ترسد و به علت ترس نداشتن به سمت آدم ها حرکت می کند و در برخی مواقع باعث رعب و وحشت می شود و ... که این موضوعات نشان می دهد کار غذا رسانی برای سگ مشکل می آفریند. و یکی از دلایلی که امروز تعداد زیادی از سگ ها دچار بیماری های خطرناک همچون پاروا و دیسمپر شده اند نگرانی بی مورد حامیان است.

اما حامیان حیوانات در واقع جدای از غذا رسانی به حیوانات بلاصاحب نسبت به حیوانات آسیب دیده و درمان آنان نگران هستند، نظر شما در این خصوص چیست؟

برخی توجه بیش از حد و برخی اصلا توجه ای ندارند، با کارهایی که فکر می کنیم خداپسندانه است در واقع عمر این حیوانات را افزایش و بسیاری مواقع باعث نابودی سگ و سگ های های دیگر می شویم. البته باید اشاره کنم برای حیوانات بلاصاحب که مشکل غیرعفونی دارند به عنوان مثال شکستگی می توان اقدامات درمانی را انجام داد.

اکنون ماشین زنده گیر وجود دارد که هر روز تعدادی سگ را برای عقیم سازی به بیمارستان دامپزشکی منتقل می کند و دامپزشکی قبول کرده است با هزینه ناچیز کار عقیم سازی را پیگیری می کند.

وی در پایان به موارد مثبت عقیم سازی هم اشاره کرد و گفت: کنترل جمعیت، جلوگیری از بیماری آمیزشی، جلوگیری از تومور رحم و پستان و عفونت رحم، به حداقل رسیدن حالت تهاجمی حیوان و جلوگیری از علامت گذاری از محاسن عقیم سازی حیوانات می باشد و عقیم سازی گربه ها هم در این بیمارستان انجام می شود.

نکته‌ای را که نباید فراموش کرد اهمیت دادن به سلامت محیط زیست و حیوانات حیات وحش است. در کشورهای پیشرفته اهمیت ویژه‌ای برای سلامت محیط زیست قائل هستند و بخشی از بودجه در این حوزه حیاتی صرف می‌شود و این تصور وجود دارد که خدشه وارد شدن به محیط زیست برابر با لطمه وارد شدن به زندگی بشری است و باید برای حفظ محیط زیست از هیچ تلاشی کوتاهی نکرد.