تغذیه گوسالهها با شیر دارای باقیمانده آنتیبیوتیک، اگرچه در برخی از کشورها مرسوم است، اما تحقیقات جدید نشان میدهد که این عمل در بلندمدت میتواند برای سلامت دام و انسان، خطرآفرین باشد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایانا، وقتی دامهای شیرده توسط آنتیبیوتیک تحت درمان قرار میگیرند، در یک دوره معین نمیتوان شیر آنها را به بازار عرضه کرد. اگر فرض را بر این بگیریم که چنین دستورالعملی در کل دنیا به عنوان یک اصل پذیرفته شده است، حال این پرسش مطرح میشود که باید با شیری که در آن، باقیمانده دارویی وجود دارد، چه کرد؟
در گذشته این یک انتخاب بدیهی بود که شیر دارای باقیمانده دارویی را به مصرف گوسالهها میرساندند؛ هرچند این عمل، امروز به دلیل ایمن نبودن، منسوخ شده است. تحقیقات اخیر EFSA نشان داده که گوسالههای تغذیه شده با شیر دارای باقیمانده آنتیبیوتیک، نسبت به آنهایی که شیر سالم میخورند، باکتریهای مقاوم بیشتری از طریق مدفوع خود دفع میکنند. این موضوع میتواند برای سلامت انسانها تهدید محسوب شود. زیرا بالا رفتن تعداد باکتریهای مقاوم، میتواند به این معنا باشد که در آینده آنتیبیوتیکهای بیشتری در حیطه داروهای بیاثر قرار گرفته و در درمان عفونتهای انسانی نیز ناتوان خواهد شد.
فرانسه و اسلونی ۲ کشوری بودند که به طور معمول از شیر دارای باقیمانده دارویی برای تغذیه گوسالههای نر و ماده استفاده میکردند.در حالی که بلغارستان از این کار امتناع کرده و دامداران این کشور به گوسالههای خود شیر سالم دادند. قبرس، اسپانیا و مجارستان نیز شیر حاصل از گاوهای تحتدرمان را در تمام واحدها فقط به گوسالههای نر دادند.در دانمارک، کرواسی، ایتالیا، لوکزامبورگ، مالتا، هلند، اسلواکی و انگلستان هم به تناسب بین ۴ تا ۱۰۰ درصد تغذیه گوسالههای نر و ماده را با شیر دارای باقیمانده آنتیبیوتیک تغذیه کردند.
خلاصه نتایج تحقیقات EFSA به دست آمده از این کشورها نشان میدهد که استفاده از شیر آلوده به آنتیبیوتیک با توجه به روند پرورش گوساله، ایده خوبی نیست.استفاده از این شیر میتواند به مرور زمان باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیک را در روده گوسالهها افزایش دهد.البته این موضوع برای گوسالههای ماده که به نوعی سرمایه آینده یک مزرعه محسوب میشوند، حیاتیتر است. آن ها ضمن اینکه باید از بیشترین توجه برخوردار باشند و جایگاه ویژهای برایشان فراهم شود، باید تغذیه مناسب با شیر سالم داشته باشند. به سادگی میتوان با استفاده نکردن از شیر دارای باقیمانده دارویی برای گوسالهها در دراز مدت از هزینههای دامپزشکی کاسته و دامهای تنومند با عملکردی بهتر داشت.
البته برخی مواقع این شیر به گوسالههای نر داده میشود و دامداران تصور میکنند که این تغذیه تنها برای گوسالههای ماده مضر است، اما باید گفت که این شیر، وقتی به تغذیه گوساله نر برسد، برای تولید گوشت مصرف شده و در نهایت باز هم منجر به افزایش تعداد باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیک خواهد شد.بنابراین استفاده از شیر دارای باقیمانده دارویی در هیچ زنجیرهای از تولید، توجیهپذیر نیست.
خوشبختانه بیشتر دامداران به این موضوع پی بردهاند که استفاده از شیر آلوده گزینه مناسبی نیست و باید از شیر سالم در تمام زمانها بهره برد. زیرا این موضوع به نفع سیستم باکتری روده گوسالهها است.
وضعیت ایران در تغذیه گوسالهها
در همین ارتباط، رئیس هیات مدیره اتحادیه سراسری دامداران ایران گفت: متاسفانه با وجود هشدارهای کارشناسان و دامپزشکان مبنی بر استفاده نکردن از شیر آلوده به آنتیبیوتیک، باز هم بین ۸ تا ۱۰ درصد دامداریهای صنعتی کشور از این شیر در تغذیه گوسالهها استفاده میکنند.
به گفته حسین نعمتی، در روستاها این امر کمتر اتفاق میافتد. زیرا دامدار کمتر به دنبال درمانهای این چنینی رفته و از طرفی معمولا گوسالهها هم به طور مستقیم از پستان گاو شیر میخورند.
این در حالی است که رئیس انجمن صنفی گاوداران ایران نظر دیگری در این زمینه دارد و گفت: استفاده از شیرهای دارای آنتیبیوتیک در دامداریهای ایران به هیچ عنوان استفاده نمیشود.
احمد مقدسی تاکید کرد: تغذیه گوسالهها با این شیر، میتواند به مرور زمان، باکتریها را نسبت به این دارو مقاوم کرده و دیگر هنگام انتشار عفونت در بدن حیوان، اثری از درمان دیده نمیشود.