همزمان با روز ملی پرنده نگری نخستین سایت مرجع پراکنش پرندگان در ایران، به عنوان بانک اطلاعات چگونگی پراکنش پرندگان در ایران راه اندازی گردید.
به گزارش خبرگزاری کشاورزی ایران(ایانا)، پرندهنگری در نقاط مختلف دنیا هواداران و متقاضیان بی شماری دارد و صدها هزار پرندهنگر حرفهای درآمدهای کلانی را از رهگذر این نوع گردشگری عاید کشورهایی می کنند که با اقلیم متنوع خود میزبان پرندگان از سراسر جهان هستند. اقلیم متنوع ایران نیز در فصلهای بهار و پاییز، کشورمان را به مقصد انواع فراوانی از پرندگان کوچنده مبدل کرده است و شاید از همین رو روز ملی پرنده نگری تنها روزی برای نشان دادن ارزش پرندگانی که در آسمان های مرز و بوم ما پرواز می کنند نیست، بلکه روزی است برای یادآوری استفاده از ظرفیت های ارزشمند طبیعت بدون آسیب به آن.
حضور گردشگران حیات وحش در طبیعت با هدف تماشا و لذت بردن از زیباییهای طبیعت، موجب آرامش روانی جامعه و افزایش شناخت افراد نسبت به محیط پیرامونی، ایجاد رابطه دوستانه با حیات وحش و تلاش برای حفظ محیط و جلوگیری از تخریب آن میشود. در این نوع گردشگری به ارتباط میان افراد و گونههای موجود در طبیعت توجه بسیاری شده است و طیف فعالیتهای متنوعی را از بازدید حیات وحش گرفته تا لمس آنها، در بر میگیرد.
پرنده نگری در گردشگری حیات وحش از جمله فعالیتهای در حال رشد است و روزانه افراد بیشتری به این شاخه از گردشگری علاقهمند میشوند. این فعالیت در صورتی که با برنامهریزی صحیح انجام شود، نه تنها آسیبی به زیستگاه پرندگان نمیزند، بلکه موجب کاهش استرس پرندگان، بهبود زیستگاه، حمایت از تنوع زیستی، افزایش آگاهیهای عمومی نسبت به آنها، تأثیرات آرامش دهنده بر انسانها، بهبود وضعیت معیشتی جوامع محلی، درک جایگاه پرندگان برای برنامه ریزی بلند مدت و شناسایی گونههای آسیبپذیر است.
تقریبا همه پرندهنگرهای واقعی به حفاظت از طبیعت ایمان دارند و برای هرچه بهتر انجام شدن این فعالیت بر پایداری زیستگاهها و حفاظت از محیطزیست، پافشاری میکنند. یک زیستگاه تخریب شده ،جایگاه مناسبی برای تماشای پرندگان نخواهد بود. از این نظر اگر این فعالیت با مدیریت مناسبی انجام شود به عنوان بازوی حفاظتی پرتوانی در خدمت سازمانهای حفاظتی محیطزیست خواهد بود که میتواند بخش بزرگی از نظارت و پایش ارزیابی زیستگاهها و مناطق طبیعی را بهانجام رساند که خود مسأله بسیار مهمی است.
از آنجایی که این نوع توریسم در کشورمان چندان فراگیر نبوده و طیف خاصی از گردشگران با سلایق تقریبا خاص را به خود جذب کرده، در مقایسه با سایر انواع توریسم نسبتا ناشناخته باقی مانده و کمتر روی آن سرمایهگذاری شده است. این در حالیست که ایران در مسیر دو کریدور اصلی مهاجرت پرندگان کره زمین قرار گرفته است. بنابراین تالابهای ایران در پشتیبانی نظام طبیعی مهاجرت پرندگان پراهمیت تلقی میشوند. اگر چه در سال های اخیر با بروز خشکسالی ها به این ظرفیت لطماتی وارد آمده و به کاهش مهاجرت پرندگان منجر شده است. اما دلیل این کاهش فقط خشکسالی نبوده و عوامل دیگری نیز داشته که از آن جمله میتوان به فرهنگهای نادرست و عدم آشنایی با چگونگی برخورد با پرندگان مهاجر از سوی ساکنان مناطقی که این پرندگان را میپذیرند، اشاره کرد. اما حتی اگر پرندگان در مکان هایی غیر از مکان اصلی خود اسیر یا کشته شوند، هویت اصلی آنها تغییر نمی کند. چرا که غریزه و رفتار پرنده ها بر اساس مکانی است که به آن تعلق دارند. حقیقت تلخ به دام انداختن پرندگانی است که رفتار و هویت طبیعی آنها مثل پرواز جمعی از آنها گرفته می شود.
به هر حال امروزه پرندهنگری به عنوان مشاهده و بررسی پرندگان در طبیعت بخشی از فعالیت بوم گردی یا اکوتوریسم به شمار میآید و هنگام کوچ بهاره و کوچ پائیزه پرندگان میتوان بیشترین گونههای پرنده را مشاهده کرد. از بهترین سامانهای پرندهنگری در ایران میتوان از مرداب انزلی، جزیره قشم، دریاچه ارومیه و شبه جزیره میانکاله نام برد.
اخیر سایت اینترنتی پرنده نگری در ایران نیز توسط گروهی از دوست داران طبیعت و پرندگان راه اندازی شده که می تواند راهنمای علاقمندان باشد. این سایت به نشانی http://www.iranbirdwatching.ir/ و با هدف گرد آوری اطلاعات دقیق از پراکنش پرندگان ایران، گردآوری مجموعه اطلاعات تصویری از پرندگان ایران به همراه موقعیت مکانی و زمانی رکورد تصاویر، ایجاد چگونگی مهاجرت پرندگان در ایران در فصول مختلف و ... راه اندازی شده است.
این سایت با هدف گرد آوری اطلاعات دقیق از پراکنش پرندگان ایران، گردآوری مجموعه اطلاعات تصویری از پرندگان ایران به همراه موقعیت مکانی و زمانی رکورد تصاویر، ایجاد چگونگی مهاجرت پرندگان در ایران در فصول مختلف و ... راه اندازی شده و امید است پس از چندی بتواند به عنوان یک منبع مناسب و معتبر در اختیار پرنده شناسان و علاقه مندان به پرنده نگری و طبیعت قرار گیرد.
نبود اطلاعات دقیق از پراکندگی پرندگان در ایران و استفاده تمام منابع موجود فعلی از اطلاعات مندرج در منابع قدیمی (که خود اکثرا به اقتباس از منابع خارجی بوده اند)، گذشت زمان و تغییرات محتمل در چگونگی پراکندگی و مهاجرت پرندگان در ایران، تغییرات زیست محیطی و اکوسیستمیک در ایران و به روز نشدن منابع پراکنش پرندگان در ایران ما را بر این داشت تا با علاقه و پشتکار اقدام به ایجاد سایتی علمی و تخصصی در مورد پراکنش پرندگان در ایران نماییم.
سایت پرنده نگری در ایران برای اولین بار برای تشکیل یک بانک اطلاعاتی از چگونگی پراکنش پرندگان در ایران راه اندازی گردیده است که در آن با ثبت تصاویر گرفته شده توسط پرنده شناسان، پرنده نگران و علاقه مندان به این رشته و نیز ثبت مکانی و زمانی هر تصویر امکان بررسی پراکنش پرندگان را برای متخصصان و علاقه مندان فراهم آورده است.