گروهی از پژوهشگران دانشگاه تهران، دانشگاه مازندران و دانشگاه فردوسی مشهد با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور (بنیاد ملی علم ایران) به بررسی راهکارهای تغذیه‌ای بهبود بازده تولید مثل گاوهای شیرده هلشتاین ایران پرداختند.
به گزارش خبرگزاری کشاورزی ایران، گاو هلشتاین بزرگ ترین و پراکنده‌ترین نژاد در بین نژادهای گاوهای شیری است. رنگ آن سیاه - سفید و یا قرمز - سفید است. خاستگاه آن هلند بوده، ولی در اکثر نقاط پراکنده شده است، قابلیت سازگاری بیشتری دارد، مقاومت آن در برابر سرما بیشتر است و استعداد چریدن آن ضعیف است. به علت رشد سریع و کیفیت بهتر گوشت، برای تولید گوشت نیز مناسب است.
دکتر آرمین توحیدی
پژوهشگر برتر داخلی چهاردهمین جشنواره بین المللی رویان
دکتر آرمین توحیدی، مجری اصلی طرح درباره این طرح گفت: هدف از این پژوهش بررسی اثرات جیره‌های غنی از آلفا-لینولنیک (امگا-3) یا لینولئیک اسید (امگا-6) بر تولید و ترکیب شیر، وضعیت متابولیکی و شاخص‌های تولید مثلی در گاوهای شیری بود. برای انجام این پژوهش دو مرحله آزمایش شامل بررسی سازوکارها (بیان ژن، ارزیابی متابولیت پروستاگلندین اف-2 آلفا، فراسنجه های خونی و هورمون های تولیدمثلی) با 36 رأس گاو و بررسی عملکرد (شیردهی و تولیدمثلی) با 90 رأس گاو انجام شد. تیمارهای آزمایشی بر اساس نوع چربی جیره و زمانبندی استفاده از آنها عبارت بودند از جیره حاوی اسیدهای چرب امگا-3 (12 n=؛ دانه کتان)، یا امگا-6 (12 n=؛ دانه سویا) و جیره شاهد (12 =n) که حاوی پودر چربی اشباع (پالم) بود. هر جیره از زمان زایش تا بروز دومین فحلی بعد از روز 40 به گاوهای تازه زا داده شد. سپس نیمی از گاوهای هر گروه جیره حاوی پودر چربی اشباع و نیمی دیگر جیره حاوی اسیدهای چرب امگا-3 را تا روز تشخیص آبستنی مصرف کردند.
وی افزود: در گاوهای گروه امگا-3 غلظت و درصد چربی شیر کاهش داشت. بازگشت شاخ‌های رحم در گروه امگا-6 زودتر اتفاق افتاد. اندازه فولیکول تخمک ریزی در گروه امگا-3 و امگا-6 به طور معنی داری بزرگ‌تر بود. جیره ها همچنین بر فاصله زایش تا اولین فحلی و فاصله زایش تا اولین تلقیح تأثیر معنی دار داشت. درصد تشخیص فحلی، درصد گیرایی در نوبت اول تلقیح و کل تلقیحات در گاوهایی که در دوره اول امگا-6 و در دوره دوم امگا-3 مصرف کردند، بالاتر از سایر گروه‌ها بود. مرگ و میر رویانی در گروهی که در دو مرحله اسیدهای چرب اشباع مصرف کردند، بالاتر بود.
توحیدی خاطرنشان کرد: سطح mRNA گیرنده انسولین و گیرنده هورمون رشد در گاوهای گروه امگا-3 در مقایسه با گروه شاهد و امگا-6 به طور معنی‌داری بالاتر بود. بیان ژن رحمی PPAR δ در گاوهای گروه امگا-3 بالاتر بود (05/0>P). بنابراین استفاده از جیره‌های دارای نسبت بالای اسیدهای چرب امگا-6 در اوایل دوره پس از زایش (تا روز 40 پس از زایش) و سپس اسیدهای چرب امگا- 3 (تا 20 روز پس از تلقیح) می‌تواند یک راهکار مناسب برای بهبود باروری در گاوهای شیری مطرح شود.
این طرح برگزیده بیست و سومین جشنواره پژوهش و فناوری دانشگاه تهران در سال 1393 خورشیدی به عنوان طرح کاربردی نمونه شناخته شد و تا به حال چندین مقاله بین‌المللی و همایش از این طرح ارائه شده است.
