علت ایجاد رگه‌های سبز رنگ در گوشت مرغ چیست؟

روزنامه «فرصت امروز» نوشت:

چند روز قبل در یکی از گروه‌های شبکه‌های اجتماعی، یکی از کاربران چند عکس فرستاد که سینه مرغ را به نمایش گذاشته بود و یک رگه سبز رنگ، در وسط قفسه سینه توجه مخاطب را به خود جلب می‌کرد. این کاربر، با اینکه به‌شدت عصبانی بود و چنین موضوعی را از ناکارآمدی دستگاه دامپزشکی کشور و پرورش‌دهندگان می‌دانست، در گروه عنوان کرد: «11عدد مرغ از فروشگاهی خریداری کردم که مدعی فروش مرغ سبز است اما متاسفانه لاشه یکی از این مرغ‌ها به صورتی است که در عکس می‌بینید.»

بلافاصله بعد از وی، کاربر دیگری با تایید این موضوع، عکس‌های جدیدی به گروه فرستاد که لاشه آنها نیز همین مشکل را داشت. از آنجا که بحث مورد نظر کمی مشکوک و سوال‌برانگیز بود، بیشتر کاربران نظرهای شخصی خود را اعمال کردند. یکی از آنها می‌گفت این از ضعف دستگاه‌های نظارتی است و دیگری با ابراز نگرانی از سلامت مردم، برای آنچه که می‌خوریم با نگاهی تردیدآمیز نگریست و معتقد بود که این مواد خوراکی آلوده است و باید چنین موضوعی رسانه‌ای شود.

باید قضیه روشن شود

ما هم وظیفه خود دانستیم در این ارتباط با شما صحبت کنیم. اگر قرار است رگه‌های سبز رنگ موجود در گوشت مرغ، یک عامل عفونی یا بیماری‌زا و خطرناک باشد، پس باید جلوی تولید و پخش چنین مرغ‌هایی را گرفت اما اگر مشکل از جای دیگری است، پس جای نگرانی وجود ندارد و موضوع قابل حل است. از همان روز انتشار عکس‌ها تحقیق خبرنگار ما هم آغاز شد. با کارشناسان و دامپزشکان متعددی در این ارتباط صحبت کردیم. یکی از متخصصان طیور به «فرصت امروز» گفت: «تغییر رنگ لاشه دلایل متعددی دارد و نمی‌توان به طور دقیق در این باره اظهار نظر کرد.»

علیرضا کسیانی معتقد است در یک دوره پرورشی 42 تا 48روزه، تنش‌های متعددی به طیور وارد می‌شود که ممکن است ویروسی، باکتریایی، انگلی یا موارد دیگری از این دست باشد. اما در این میان، بیماری‌های مـشـتـرک از اهـمـیت فوق‌العاده‌ای برخوردارند زیرا به طور مستقیم با سلامت انسان‌ها در ارتباط است. خوشبختانه بیماری‌های قابل انتقال به انسان از طریق لاشه طیور بسیار محدود و اندک است مگر اینکه عفونت ثانوی مانند سالمونلا باشد که آن هم سریعا توسط ناظران دامپزشکی در کشتارگاه‌ها تشخیص داده شده و مانع ورود آن به بازار خواهند شد.

از نظر این دامپزشک، مشاهده رگه سبزرنگ در سینه مرغ می‌تواند مربوط به عفونت محل واکسیناسیون باشد یا نشستن طولانی‌مدت مرغ روی زمین. به هر ترتیب، بهترین کار این است که چنین لاشه‌هایی در کشتارگاه حذف شوند.

نگران نباشید

یکی دیگر از دامپزشکان معتقد بود تا عکس مورد نظر مشاهده نشود، نمی‌توان درباره آن سخنی گفت. بنابراین عکس‌ها را برای وی ارسال کردیم و منتظر شدیم تا جواب قطعی را بشنویم. به گفته زلیخا تاتاری، این عارضه به نام عضله سبز یا DPM معروف است و هیچ مشکلی از نظر بهداشتی و سلامتی ندارد. تاتاری می‌گوید: «این وضعیت زمانی به وجود می‌آید که اکسیژن کافی به ماهیچه‌ها نرسد. به عبارتی بافت مورد نظر به دلیل کمبود اکسیژن نکروز شده و به اصطلاح می‌میرد. بنابراین مصرف‌کننده می‌تواند قسمت سبز شده را از لاشه جدا کرده و با خیال راحت گوشت را مصرف کند.»

این دامپزشک با اشاره به مشکلات مدیریتی که ممکن است در برخی واحدهای پرورشی وجود داشته باشد، عنوان می‌کند: «سنگین بودن مرغ هنگام کشتار، سرعت رشد بالا و در مواردی حمل نامناسب مرغ تا کشتارگاه، ممکن است باعث به وجود آمدن این عارضه شود و هیچ ارتباطی با عفونت، باکتری یا ویروس ندارد. به عبارتی وقتی حجم مرغ‌های فرستاده شده به کشتارگاه زیاد می‌شود، امکان فشار قفس به سینه مرغ وجود دارد که این عامل، کمبود خون‌رسانی و در نهایت افت اکسیژن در بافت را به همراه خواهد داشت. البته گفتنی است که خروس‌ها در ابتلا به عضله سبز، مستعدتر هستند. هرچند بازرسان کشتارگاه نباید اجازه ورود این لاشه‌ها به بازار را بدهند.»

یکی از مقامات بلندپایه سازمان دامپزشکی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» چگونگی بازرسی ناظران را این‌گونه تشریح می‌کند که تیم دو یا سه‌نفره بازرسان، ممکن است در هشت‌ساعت کاری در کشتارگاه بسته به حجم خط مورد نظر 2 تا 4هزار لاشه را در هر ساعت بازدید کنند؛ یعنی به عبارتی حداقل 16هزار لاشه در روز. بنابراین مواردی که از طریق حواس بازرس قابل مشاهده است امکان دارد یا دیده نشده یا به دلیل بی‌اهمیت بودن، قابل اغماض تلقی شود.

این مسئول که نخواست نامش منتشر شود، می‌گوید: «اگر تغییر رنگ ناشی از عوامل بیماری‌زا نباشد و لاشه بوی تعفن ندهد، مشکلی نخواهد داشت اما به هر ترتیب، وظیفه بازرسان این است که گوشت را از نظر زیبایی‌شناختی نیز بررسی کنند. البته عوامل متعددی مانع تشخیص موارد اینچنینی خواهد شد که از آن جمله می‌توان خستگی بازرس، کمبود نور و بالا بودن حجم کار را نام برد.»

با توجه به گفته‌های کارشناسان و دامپزشکان خبره، می‌توان به جرات ادعا کرد که وجود رگه سبز در گوشت سفید مشکلی از نظر سلامت لاشه نداشته و مصرف‌کننده با جدا کردن بافت نکروز شده می‌تواند از بقیه قسمت‌ها استفاده کند. البته ناگفته نماند که تقریبا تمامی کارشناسان بر این عقیده بودند که ناظران سازمان دامپزشکی در کشتارگاه‌ها نباید اجازه ورود این نوع گوشت‌ها را به بازار بدهند. این موضوع نه از منظر سلامتی، بلکه از لحاظ ظاهری مشکل دارد و مصرف‌کننده را نسبت به آن بدبین می‌کند. به این ترتیب لازم است دقت بیشتری در محصولات فرستاده شده به بازار صورت گیرد تا مصرف‌کننده‌ها که اغلب از این موضوع آگاهی چندانی ندارند، نسبت به این صنعت با نگاه تردید ننگرند.