بسم الله الرحمن الرحیم
با اهداء سلام و احترام به بینندگان عزیز و ارجمند
به تازگی مسابقهای با عنوان (تشریح حیوانات) به میزبانی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد و انتقاداتی در سطح جامعه برانگیخت. پس از آن رادیو ایران گزارشی درباره ی این مسابقه پخش کرد که خوب است به چند نکته در این زمینه متکی به گزارشی که پخش شد اشاره شود :
1 - هدف از برگزاری این مسابقه چه بوده است؟
آقای نادی (از برگزارکنندگان مسابقه) به رادیو ایران می گوید : (نقل به مضمون) هدف این بود که اولاً رشته دامپزشکی معرفی شود و ثانیاً دانشآموزانی که موشها را در مدرسه میکشتند و تشریح میکردند و نادرست هم این کار را انجام میدادند با تشریح صحیح آشنا شوند چرا که ما اینجا موش را بیهوش میکردیم و با افزایش دوز داروی بیهوشی حیوان جان میداد و سپس تشریح میشد.
الف : باید به این دوست محترم عرض کنیم خوب است مثلاً پزشکان هم برای معرفی رشته پزشکی، سالن تشریح را به سطح مدارس بیاورند و دل و روده مردم را درآورند و بعد بگویند میخواستیم پزشکی را به مردم معرفی کنیم. دوست عزیز مگر شعار دامپزشکی در سطح جهان این نبوده است که (دامپزشکی و تنوع حرفهای)
آیا برای معرفی رشته دامپزشکی باید تشریح را به مردم آموزش داد؟ آیا نمیشود زوایای بسیار متعدد دیگر از این حرفهی ارزشمند را به مردم معرفی کرد؟ از علوم پایه و ساخت واکسنها تا درمانهای مختلف و مهربانی و اصول رفتار با حیوانات و نگهداری از آنها و نقش دامپزشکی در بهداشت مواد غذایی و بهداشت عمومی جامعه زوایای مناسبی برای معرفی این حرفه نیستند؟!
ب : آیا مطمئن هستید که دانشآموزان در مدارس و بطور کلی آموزش و پرورش کار درستی انجام میدهند که حیوان را تشریح میکنند؟ به چه دلیلی باید دانشآموز در سن نوجوانی چاقو به دست بگیرد و کشتن و درآوردن دل و روده را تمرین کند؟ این با اصول روانشناسی نوین و تربیت اسلامی سازگار است؟ حالا با این مسابقه کار آنان را تحسین نکردهاید؟ بهتر بود بجای این کار اتفاقاً جلوی تشریح در مدارس را میگرفتید نه اینکه بگویید ما خودمان هم برای شما مسابقه برگزار میکنیم که یاد بگیرید بهتر این کار را انجام دهید. موش یا هر حیوان دیگر اسباب بازی انسان نیست که به هر دلیلی آن را مثله کند! تشریح حیوانات آزمایشگاهی به ضرورت و با رعایت جوانب شرعی و اخلاقی و قوانین علمی آنهم در جریان تحقیقات بصورت محدود باید انجام شود و حتی برای آموزش دانشجویان هم نیازی به این کار نیست و می توان از روش های دیگر آموزش (شبیهسازی) استفاده کرد چه برسد به دانشآموزان مدارس!
2 - احترام امامزاده را متولی نگه می دارد
معاون محترم آموزشی دانشکده دامپزشکی فردوسی به رادیو ایران می گوید : قبلاً در آموزش و پرورش این کار سابقه داشته و حالا فقط تفاوت این بود که دانشکده دامپزشکی میزبانی را بعهده گرفته است.
برادر ارجمند! اگر شما کار قبلی در آموزش و پرورش را قبول دارید که به دلایل بالا تفکر اشتباهی دارید و عجیب است که چطور دامپزشک هستید؟ اگر هم قبول ندارید که نباید این کار اصلاً انجام می شد و حالا که در دانشکده دامپزشکی انجام شده دوچندان بدتر است. شما چگونه از موازین حرفه دامپزشکی صیانت می کنید که اجازه می دهید اینگونه آموزش ها که ضرورتی ندارد در دانشکده دامپزشکی که باید پاسبان و محافظ جان حیوانات باشد انجام شود؟ در هر دو صورت کار اشتباهی انجام شده است و شایسته ترین کار در این موارد تصمیم جدی برای جلوگیری از تکرار چنین اشتباهاتی است هر چند که عذرخواهی از جامعه بزرگ دامپزشکی کشورمان خواسته نامعقولی نیست.
3 - بچه ها به یکباره جراح شدهاند؟!
دکتر جوالچی دبیر انجمن حمایت از حیوانات به رادیو ایران می گوید که گزارشاتی از خرید موش قبل از مسابقه توسط دانش آموزان دریافت کرده ایم.
طبیعی است که دانش آموزان برای برنده شدن در مسابقه و کسب جایزه نقدی چند صدهزار تومانی باید تمرین کنند و یکباره که کسی جراح و متخصص تشریح نمی شود! اگر اینگونه بود نیازی به آموزش اصول کالبدگشایی و اصول جراحی و واحدهای گوناگون درسی در این زمینه به دانشجویان نبود. آیا دانش آموزان برای تمرین هم با اصول بیهوش کردن و چگونه کار کردن با حیوانات آشنا بوده اند و موش های تمرینی را با رعایت جوانب شرعی و اخلاقی و قوانین علمی کشتهاند و تشریح نمودهاند؟ هر چند که اگر این هم محقق می شد باز هم شرع و اخلاق به ما اجازه نمی دهد بدون دلیل حیوانی را بکشیم و دل و روده را با سرعت و دقت (از فاکتورهای برنده شدن در مسابقه) بیرون بیاوریم!
4 - یک سوزن به خود، یک جوالدوز به دیگران!
معاون محترم آموزشی دانشکده دامپزشکی فردوسی مشهد به رادیو ایران می گوید : کار خبرگزاری ایسنا در دستکاری پوستر مسابقه و ریختن قطرات خون روی پوستر غیراخلاقی بود.
خوب است در این گونه موارد اول یک سوزن به خود بزنیم و بعد به فکر جوالدوز زدن به دیگران باشیم. کار آن خبرگزاری هرچند درست نبوده اما آیا این مسابقه یک آزمون اخلاقی است و می توان با افتخار تصاویر آن را در شبکههای تلویزیونی به نمایش گذاشت؟
5 - عذر بدتر از گناه
یک عضو هیأت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران به رادیو ایران می گوید در تماسی که با رئیس دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد داشته وی اعلام نموده که هیچ اطلاعی از این برنامه نداشته است!
این که حتماً عذر بدتر از گناه است. مگر می شود رئیس یک دانشکده دامپزشکی از وقایعی که در دانشکده تحت مدیریت وی می گذرد آنهم مسابقه ای که جوایز مالی دارد و در سطح وسیع و در تعامل با آموزش و پرورش (نهاد برون دانشگاهی) برگزار می شود بی خبر باشد؟
سخن پایانی :
یکی از دوستان ظاهراً دارای نقش در برگزاری این مراسم از حقیر در یک ایمیل پرسیده بودند که چرا گفتهام این مسابقه غیرشرعی هم بوده است که توضیحاتی عرض کردم. اینجا هم مجدداً عرض میکنم مبانی شرعی و اخلاقی و حرفهای (دامپزشکی) چنین مسابقهای را نه تنها نمیپسندد بلکه تقبیح می‌کند و امیدوارم دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.
از مسئولین برگزارکننده مسابقه و دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد در هر سطح که هستند هم انتظار میرود تصمیمی جدی برای عدم تکرار این اشتباه و نظایر آن بگیرند و البته عذرخواهی از جامعه دامپزشکی کشورمان و پرهیز از توجیه نمودن اشتباه شجاعتی است که نه خواستهای غیرمعقول است و نه نشانه عجز و ناتوانی خواهد بود بلکه اهتمام دوستانمان را در جبران اشتباه نشان می دهد.
ان شاء الله خداوند متعال بیش از دیگران این حقیر و همه ما را به راه راست هدایت فرماید.
_________________________________________________________________________________________________
ضمناً دکتر لطفی زاده طی نظری در ذیل خبر برگزاری مسابقات وت کاپ، دلایل غیر شرعی بودن برگزاری این مسابقات را تشریح کرد:
با سلام و احترام به همگان. دوست عزیزی که احتمالاً از دست اندرکاران برگزاری این مسابقه بوده اند از اینجانب پرسیدند دلیلی که عرض کردم این کار غیرشرعی است چیست؟ بد نیست بخشی از جوابی که به ایشان تقدیم شده بود در اینجا هم ذکر کنم:
وقتی در سیره بزرگان ما این است که مورچه روی عبای خود را پس از طی مسیری به جای اولیه برمی گرداندند آنوقت چگونه می شود گفت اخلاق اسلامی حکم می کند مسابقه تشریح برگزار کنیم.
البته مراجع تقلید هم نظری بر جایز بودن مطلق این کار ندارند. جهت استحضار پاسخی که از دفاتر حضرت آیت الله خامنه ای و حضرت آیت الله مکارم شیرازی دریافت نمودم این بود که اگر اینکار برای پیشرفت علم لازم باشد (یعنی چاره ای نیست) اشکالی ندارد وگرنه چنین کاری به صرف برگزاری مسابقه جایز نیست.
درباره روایات چند نمونه (که مفصل است) عرض می کنم :
1- پزشکی در محضر رسول اکرم صلی الله علیه و آله از قورباغه و استفاده دارویی از آن سخن گفت. آن حضرت بی درنگ آن پزشک را از کشتن قورباغه نهی فرمود.
2- رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: هیچ پرنده ای یا غیرپرنده ای به ناحق کشته نمی شود، مگر اینکه در روز قیامت به دشمنی قاتل خویش برمی خیزد.
3- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که گنجشک یا پرنده ای دیگر را به ناحق بکشد، در روز قیامت مورد بازخواست واقع می شود. پرسیدند حق آن چیست؟ فرمود: (به گونه ی صحیح و شرعی) ذبح شود و مورد استفاده قرار گیرد (خوراکی) نه اینکه سرش را ببرد و آن را دور افکند.
4- رسول خدا صلی الله علیه و آله از کشتن هر موجود صاحب روح نهی فرموده جز حیوان موذی (برای دفع ضرر آن)
5- رسول خدا صلی الله علیه و آله به کشتن پنج گروه از حیوانات اجازه داده است: کلاغ ، لاشخور، مار، عقرب و سگ گزنده (هار) و این جواز برای پیشگیری از آسیب و دفع ضرر است فقط.
6- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: چون پاسی از شب بگذرد کمتر بیرون بروید، زیرا برای خدا چرندگانی است که در آن هنگام آنها را در زمین می پراکند. (لزوم رعایت حال موجودات ریز جثه)
7- رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که گنجشکی را بیهوده بکشد روز قیامت آن پرنده با ناله از او به خدای سبحان شکایت می کند و می گوید پروردگارا بنده تو بیهوده و نه برای استفاده (حلال و عقلانی) مرا کشت.
8- امام صادق علیه السلام می فرماید: پلیدترین گناهان سه چیز است: کشتن (بی جهت) حیوان، نپرداختن مهریه همسر و نپرداختن دستمزد کارگر.
9- جدا کردن پوست حیوان یا قطع عضوی از اعضای حیوان بی درنگ پس از ذبح (شرعی) به فتوای برخی فقها مکروه و به فتوای برخی حرام است.
یادمان باشد که حیوانات تسبیح خداوند متعال می کنند و این بیان صریح قرآن کریم است و کشتن بی دلیل و بی هدف آنها (جز در موارد ضروری) صحیح نیست و با روایات فوق (که از کتاب مفاتیح الحیات آیت الله جوادی آملی به اسنادی که ذکر نموده اند نقل شده) و نظایر آن مشخص است از نظر اخلاق اسلامی کاری اشتباه است و چنین مسابقه ای جایز نیست.
دکتر محمد لطفی زاده
توضیح مسئول بسیج‌دانشجویی دانشکده‌دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد درباره مسابقات «وت کاپ»
انتقاد عضو انجمن حمایت از حقوق حیوانات از برگزارکنندگان «اولین مسابقه تشریح مدارس مشهد»
دست مریزاد جناب دکتر لطفی زاده دکتر لطفی زاده تشکر آخه بایداز نقش دامپزشکی در مداوای حیوانات ،حفظ بهداشت جامعه ، حفظ محیط زیست ، تامین غذای سالن برای جامعه سخن گفت یا قساوت را به میان کودکان آورد. نه عزیزم این همان تفکر کهنه ای است که در جامعه ما وجود داشته و هست نگاه به دامپزشکی به چشم قصابی. نه عزیزم دامپزشکی قصابی نیست .اگر منظورتان از معرفی دامپزشکی انتقال افکار کهنه و پوسیده یکسری افراد بی سواد در جامعه به کودکان است راه را اشتباه رفته اید. ما را به خیر شما امید نیست شر مرسان. امیدوارم دوستان سیاه نمایی نکنند. بعنوان يك رزيدنت علوم تشريح اين حرفو ميزنم كه علاوه بر مسايل شرعي كه اينكار ايراد داره چه فكر سطحي و خامي بايد مسئولين يك دانشكده داشته باشند كه آشنايي با رشته دامپزشكي رو با كشتن و بازكردن موش اينكارو انجام بدن. چه ربطي....علاوه بر اين مگه علم تشريح يعني اين؟؟ ميتونن از رو اسلايد و تصاوير آناتومي چند تا حيوان رو به بچه ها آموزش بدن. از دانشگاه فردوسي بعيده اينكار شما عوامل اجرایی خجالت نمی کشید کامنت می گذارید؟ متن مصاحبه دکتر آل داوود با خبرگزاری مهر بسمه تعالی. با سلام و احترام. من به دوست عزیزی که درباره تهران فرموده اند به صراحت عرض میکنم که دوست گرانقدر اتفاقاً در تهران که هیچ هرجای دیگر هم چنین اتفاقی رخ دهد باید روشنگری کرد و در برابر آن موضع گیری نمود. بنده چند سال قبل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات افتخار داشتم جلسه ای خدمت دانشجویان و برخی اساتید محترم باشم که لینک آن در ذیل آمده است: من دانشجو هستم و دنبال حکم فقهی این مطلب رفتم و به این مطلب برخوردم: بسمه تعالی. با سلام و احترام به دوست دانشجو. احکام را نیاز نیست از حدیث درآورد و این کار در حیطه مراجع معظم تقلید است که من دو نمونه حکم را هم ذکر کرده ام لیکن اخلاق اسلامی را می شود از همین دست احادیث گوهربار استنباط نمود. با تشکر از توجه شما نظرتون در مورد حکمی که بنده آوردم رو نگفتید....؟؟!! من به عنوان یک موافق با برگزاری چنین مسابقاتی،خواهان اجرای آن در شهر تبریز هستم،دوستم چندین ترم به اصرار والدینش پزشکی خواند و وقتی وارد کارهای عملی شد،به دلیل حساسیت به گرمای و رنگ خون،ترک تحصیل کرد و امروز رشته اقتصاد می خونه! بسمه تعالی. با سلام و احترام مجدد به دوست دانشجو. بعید است که چنین حکمی خلاف باشد و ظاهراً درست است. بنده مشابه همین موضوع را قبلاً هم در یک سخنرانی در پاسخ به سؤال یکی از حضار عرض کرده بودم. ما بالاخره نفهمیدیم این موشها رو چطور کشته اند؟ پس به نظر شما هم بهتر است از کشتن آنها خودداری شود نه اینکه حرام است. درسته؟؟ سلام و عرض ادب خدمت دکتر لطفی زاده ی عزیز .با توجه به اینکه به احکام شرعی بسیار حساس هستم بعد از گذاشتن مطلب شما روی سایت نظرم جلب شد چون ما خیلی وقت ها در ازمایشگاه ها بی خود و بی جهت برای اینکه استاد راحت تر باشه موش اضافی میکشن ......به همین جهت پیگیری کردم و با خود پاسخگویی بیت رهبری تماس گرفتم ایشون گفتن موش جز حیوانات موذی هست اگر زجر کش نشود ایرادی ندارد....و زجر کش ان چه موش باشد چه هر حیوان دیگری حرام است.این طور هم که دوستان گفتند موش ها همه علمی یوتنایز شده بودند.لطفا حکمو اصلاح کنید با تشمر از دقت و وقتی که برای دامپزشکی میزارید.دوستدار شما و طرفدار سایت خوبتون سلام بسمه تعالی. با سلام و احترام به بینندگان محترم. در پاسخ به دوست ارجمندی که درباره حکم فقهی کشتن موش آزمایشگاهی نکته ای مطرح فرموده بودند ضمن تآیید فرمایشات جناب دکتر میرزمانی عرض می کنم که درست سوال مطرح کردن در دریافت پاسخ از دفاتر مراجع معظم تقلید بسیار مهم است. بنده هم از دفتر رهبر معظم انقلاب و هم از دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی حفظهما الله تعالی استفتاء نمودم و هر دو کشتن بی خود بی جهت موش و هر حیوان دیگر را حتی موذی نهی نمودند. جواز کشتن حیوان موذی وابسته به ضرررساندن آن به انسان است و گرنه اینطور نیست که ما هر موقع دلمان خواست حیوانی را بکشیم. ثانیاً موش آزمایشگاهی حیوان موذی تلقی نمی شود و تازه من بعید نمی دانم که نفقه و حق نگهداری آن بر صاحبان آزمایشگاه و مالکان آن واجب باشد. چون یکی از حقوق مهم حیوان بر صاحبش نفقه (غذا و مسکن) است. با تشکر از توجه شما با سلام و عرض ادب خدمت دکتر میرزمانی با تشکر از نظر سرکار خانم آیدین مغتنم از تبریز آقای دکتر لطفی زاده بسمه تعالی. با سلام و احترام به بینندگان محترم. دوست ارجمندی که از اینجانب سوال پرسیده بودند توجه بفرمایند که موش آزمایشگاهی وقتی مزاحم و درخانه آمد می شود موذی و حالا دفع ضرر لازم است. موش آزمایشگاهی مگر مزاحم است که آن را بی دلیل بکشیم؟ ضمناً بنده هر موشی را هم لزوماً نمی گویم بکشیم. در مجموعه ای که اینجانب مدیریت آن را بعهده دارم چند سال است روش جدیدی امتحان کرده ایم و برای در امان ماندن غذا از موش بجای تله و کشتار موش از دستگاههای دورکننده موش استفاده کرده ایم! یا در همین مجموعه که عادت بود سگ ها را می کشتند خوشبختانه با پیگیری زیاد موفق شدیم طرح زنده گیری را با همکاری شهرداری در همین تهران اجرایی کنیم و در برخی شهرها هم انجام می شود . پس همیشه کشتن راه حل نیست. می توان به روشهای دیگر دفع ضرر هم فکر کرد. باسلام سلام دكتر معذرت ميخوام ولي هر جأ اين ذر خواستم مطرح شد جوابي نشنيدم اين ك حيوانات اينجنين حامياني دارن ك جلو مركشون رو براي يك سري اهذاف سطح بايين بكيرن خوبه.ولي كي مياد حامي سك و كربه هاي ولكرد تو كوجه و خيابون ميشه ك تو اين سرماي زمستون دارن جون ميدن؟؟؟ یک سوال:چرا مسابقه عجیب تشریح؟ بسمه تعالی. با سلام و احترام. دوستی که درباره گربه و سگهای خیابانی فرمودند حرف درستی مطرح کرده اند. البته هرچیز بجای خویش نیکوست. یعنی هم باید به حقوق حیوانات ریزجثه پرداخت و هم به دیگران. بنده در کامنت دیگری توضیح دادم که چطور می شود به فکر دیگر حیوانات هم بود. از جلوگیری از سیرک های غیراخلاقی تا زنده گیری سگ های بدون صاحب و غیره طیفی از این اقدامات هستند. من به عنوان یک دانشجوی زیست شناسی که اولین بار در دانشگاه با همچین پدیده ای رو برو شدم و بسیار جا خوردم لازم میدونم که دانش آموزان در دوره دبیرستان و قبل از انتخاب رشته دانشگاهی با تشریح حیوانات آشنا شوند تا اگر به رشته های دانشگاهی که چنین واحد های درسی را دارند علاقه ندارند وارد آن نشوند و عمر خود را تلف نکنند.
باسلام 
