به گزارش دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران، از مردادماه سال جاری گزارشاتی مبنی بر حملات پلنگ به دامهای روستای تازه قلعه در منطقه راز و جرگلان به اداره کل حفاظت محیط زیست استان خراسان شمالی منعکس می گردید.
از مهرماه که با سرد شدن هوا و کاهش پوشش گیاهی مراتع، دامها از کوهستان و مراتع خارج شده و درون آغل ها در روستا و اطراف آن نگهداری می شوند پلنگ مهاجم نیز به حاشیه روستا نزدیک و حملات پلنگ به درون محیط روستا کشیده شد.
حملات متعدد این پلنگ طی سه ماه گذشته تقریبا هفته ای یکبار رخ داده و بر اثر آن تعداد زیادی سگ و دام اهلی تلف شده است.
این پلنگ علاقه زیادی به شکار سگ ها داشته است و با نزدیک شدن به روستا سگ ها را تحریک کرده، به سمت خود می کشانده و سپس آنها شکار میکرده است.
…………………..تصویر: ردپای پلنگ مهاجم به روستای تازه قلعه که در خاک نرم کاملا مشخص است
طی این مدت حدود ۵ راس دام اهلی (گوسفند) و حدود ۱۴ قلاده سگ توسط این پلنگ تلف شده است.
به دنبال حملات متعدد پلنگ ترس بسیار زیادی در دل مردم روستای تازه قلعه به وجود می آید به نحوی که اهالی روستا پس از تاریک شدن هوا به هیچ عنوان جرات خارج شدن از منزل را نداشته اند.
پلنگ شب ها کاملا وارد روستا می شده و در کوچه ها به دنبال طعمه بوده است. این پلنگ بر روی سقف خانه ها تردد داشته و برای شکار سگ ها از دیوار منازل روستا بالا میرفته.
حتی در یک مورد این پلنگ در بالای پشت بام یکی از خانه های روستا اقدام به علامت گذاری و تعیین قلمرو نموده است.
………………………………….تصویر پلنگ پس از گرفتار شدن در تله و اصابت دارت بیهوشی
نیروهای یگان محیط زیست خراسان شمالی طی این مدت بسیار فعال بوده و شبها به روستای تازه قلعه اعزام می شدند تا ضمن ایجاد آرامش در اهالی، بتوانند پلنگ را از حاشیه روستا دور کرده و از تقابل بیشتر پلنگ با مردم محلی جلوگیری کنند.
محمد تقدیسی فرمانده یگان محیط زیست استان خراسان شمالی در این مورد به خبرنگار دیده بان گفت: پس از دریافت گزارش حمله پلنگ به روستا به بررسی صحت گزارش پرداختیم و با نصب دوربین تله ای موفق شدیم تصاویری از یک پلنگ درحالیکه سگی را شکار کرده و مشغول خوردن آن بود ثبت کنیم.
تقدیسی اظهار داشت: محیط بانان و کارشناسان دائما شبها در روستا به گشت زنی پرداخته و اقدامات متعددی برای ایجاد ترس در جانور و هدایت پلنگ به سمت زیستگاه اصلی در کوه انجام دادیم.
مامورین سعی نمودند با روشن کردن آتش دورتادور روستا، سوزاندن باروت، ایجاد سروصدا و شلیک تیرهوایی موجب واهمه پلنگ شده و جانور را به سمت کوه هدایت کنند اما هیچ یک از روش ها جواب نداد و همچنان حملات پلنگ به روستا ادامه داشت.
فرمانده یگان محیط زیست استان خراسان شمالی گفت: حدود یک ماه قبل پلنگ به یکی از اهالی روستا حمله کرد و وی را مجروح نمود.
پس از مدتی یکی دیگر از اهالی روستا مورد حمله پلنگ قرار گرفته و وی نیز دچار جراحت شده و به بیمارستان منتقل گردید.
البته انسان ها هدف حملات پلنگ نبودند و در دو مورد حمله به اهالی روستا کنجکاوی اشخاص برای مشاهده پلنگ درحال خوردن لاشه سگ، منجر به حمله حیوان شده بود.
پس از دومین حمله پلنگ به انسان، موضوع از طریق فرمانداری و دادستان شهرستان پیگیری شده و مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی طی نامه ای به سازمان محیط زیست موضوع را منعکس نموده و درخواست راهکار نمود.
……………………..سائیدگی و از بین رفتن دندان های پلنگ به دلیل سن بالا کاملا مشخص است
بلافاصله با هماهنگی سازمان محیط زیست اکیپ امداد و نجات به سرپرستی آقای محمدصادق فرهادی نیا به همراه دکتر ایمان معماریان (دامپزشک) و علیرضا شهرداری (دستیار دامپزشک) از تهران عازم خراسان شمالی شدند تا پلنگ را زنده گیری نموده و پس از نصب گردنبند ردیاب به زیستگاه امن دیگری منتقل کنند.
محمدصادق فرهادی نیا سرپرست گروه در این باره گفت: پس از اطلاع از موضوع عازم خراسان شمالی شدیم تا پلنگ را زنده گیری کنیم و در صورت امکان پس از نصب گردنبند ردیاب در زیستگاه های مناسب استان رهاسازی شود.
محمدصادق فرهادی نیا اظهار داشت: پس از اعزام به روستا ابتدا به بررسی شرایط موجود و آموزش مردم محلی پرداختیم.
به تمامی خانه های روستا مراجعه کردیم و ضمن ارائه آموزش های لازم از مردم خواستیم تا سگ های خود را از محیط روستا جمع آوری کنند.
فرهادی نیا گفت: در بررسی فیلم های ثبت شده از پلنگ، بقایای لاشه سگ ها و گوسفندان تلف شده و آثار جراحات ناشی از حمله پلنگ بر روی بدن دو نفر از اهالی به این فرضیه دست یافتیم که پلنگ مذکور احتمالا به دلیل وجود نوعی مشکل جسمی قادر به شکار کردن در طبیعت نیست بنابراین برای تغذیه به روستا نزدیک شده و تحت هیچ شرایط نیز از روستا دور نمی شود.
پس از آن به مکان یابی به نصب تله مشغول شدیم. ابتدا در نظر داشتیم تله ها را در کوه مجاور به روستا که زیستگاه اصلی پلنگ بود فعال کنیم اما پس از مدتی متوجه شدیم پلنگ وارد روستا می شود بنابراین سه عدد تله درون کوچه های روستا کار گذاشته و برای جذب پلنگ از لاشه نیمه خورده یکی از سگها استفاده نمودیم.
فرهادی نیا افزود: اولین شبی که پلنگ بر روی لاشه حاضر شد درست ۴ شب پس از آخرین ورود حیوان به روستا و شکار یک سگ بود. پلنگ پس از ۴ روز از آخرین سگی که شکار کرده بود مجددا گرسنه شده و وارد روستا شد.
اولین شب تله عمل کرد اما پلنگ در تله گرفتار نشده و فرار کرد. بلافاصله شب بعد مجددا پلنگ بر روی تله حاضر شده و این بار در تله گرفتار شد.
همکاری اهالی روستا طی چندماه گذشته و همچنین حین عملیات زنده گیری پلنگ فوق العاده خوب بوده است
متاسفانه پس از گرفتار شدن پلنگ در تله ازدحام عجیبی در اطراف تله ایجاد شده و تمام مردم منطقه برای مشاهده پلنگ از منازل خود خارج شدند.
خوشبختانه اهالی این روستا بسیار مردم بافرهنگی بودند و نه تنها در تمام مدت حمله پلنگ هرگز به فکر کشتن حیوان نبودند بلکه در شب گرفتار شدن پلنگ در تله هم هیچکس قصد آسیب رساندن به حیوان، پرتاب سنگ و چوب و غیره را نداشت و مردم فقط نظاره گر بودند و حتی از ایجاد سروصدا خودداری کردند.
…………………تصویر: ورود خودروی حامل پلنگ به محوطه کلینیک حیات وحش پارک پردیسان تهران
فرهادی نیا گفت: اما ما بسیار نگران بودیم چراکه پلنگ که بر اثر ازدحام جمعیت و ایجاد استرس زیاد، بسیار عصبانی شده بود و اگر به نحوی خود را از تله رها می کرد فاجعه بزرگی رخ می داد که خوشبختانه بلافاصله دکتر معماریان پلنگ را بیهوش نمود.
پس از بیهوش سازی و انجام معاینات اولیه این پلنگ ظهر امروز (یکشنبه ۹۳/۹/۳۰) به کلینیک حیات وحش پردیسان در تهران منتقل شد.
…………………انتقال پلنگ از درون جعبه مخصوص به محل نگهداری در کلینیک حیات وحش پردیسان
دکتر ایمان معماریان دامپزشک کلینیک حیات وحش پردیسان در این مورد گفت: پس از به دام افتادن پلنگ در تله، از طریق پرتاب دارت حاوی پیشرفته ترین داروی بیهوشی پلنگ را بیهوش کردیم.
این پلنگ یک پلنگ نر و بسیار پیر بود که بر اثر افزایش سن دچار سائیدگی شدید دندانها، آبسه دهانی و عفونت فک و دهان شده بود.
……………………..نمای داخل محل مخصوص نگهداری / پلنگ دقایقی از جعبه خارج نمی شد
دکتر ایمان معماریان اظهار داشت: این موضوع کاملا نشان می داد که این پلنگ توانایی شکار کردن و زندگی در طبیعت را از دست داده و علت نزدیک شدن پلنگ به روستا و حمله به دامهای اهلی و سگ های گله نیز همین موضوع بوده است.
بررسی لاشه سگ های شکار شده توسط این پلنگ و فیلم تهیه شده از حیوان در حین خوردن لاشه یک سگ نشان می داد که به دلیل سائیدگی شدید دندانها این پلنگ حتی توان دریدن کامل لاشه را نداشته و فقط از جگر و قلب سگ های شکار شده تغذیه و مابقی لاشه را رها می کرده.
دکتر معماریان سن تقریبی این پلنگ را ۱۴ سال تخمین زد و اعتقاد داشت پلنگی با این سن تقریبا یک رکورد از لحاظ سن و سال پلنگ در کشور به شمار می رود.
دکتر ایمان معماریان گفت: این پلنگ به هیچ عنوان قادر به زندگی و شکار در طبیعت نیست و در صورت رهاسازی در طبیعت مجددا جهت تغذیه به سکونتگاه های انسانی نزدیک خواهد شد که خطراتی را برای خود حیوان و مردم به همراه خواهد داشت.
این پلنگ فعلا در کلینیک بازپروی حیات وحش پارک پردیسان نگهداری می شود تا نسبت به سرنوشت حیوان تصمیم گیری شود. البته در صورت تامین بودجه دندانهای حیوان نیز طی مراحل درمانی ترمیم خواهد شد.
تصویر لحظه خارج شدن پلنگ از درون جعبه مخصوص ورود به محل ویژه نگهداری در کلینیک حیات وحش پردیسان
محمدصادق فرهادی نیا در مورد سن این پلنگ گفت: تاکنون لاشه و جمجمه بیش از یکصد پلنگ را بررسی کرده ام اما به جرات می توان تاکنون پلنگی با این سن و سال در ایران مشاهده نشده است. فرهادی نیا سن این پلنگ را بین ۱۰ تا ۱۵ سال اعلام نمود.
فرهادی نیا نیز در مورد سرنوشت این پلنگ گفت: هرچند جابجایی پلنگ ها بین زیستگاه ها از لحاظ اصولی روشی کاملا تایید شده نیست ولی در ابتدای اعزام به خراسان شمالی هدف زنده گیری، نصب گردنبند ردیاب و رهاسازی پلنگ در زیستگاه مناسب دیگری بود اما بررسی شرایط جسمی، دندان ها و حملات متعدد حیوان به روستا گویای عدم توانایی زندگی در طبیعت بود، بنابراین تصمیم بر انتقال پلنگ به تهران گرفته شد.
تلاش محیط بانان و دامپزشکان شاغل در حیات وحش قابل احترام و شایسته تقدیر است. 
