گفت‎وگوی مکتوب حکیم مهر با مدیرکل دامپزشکی استان تهران + عکس/گزارش به مردم در پایان دولت دهم

حکیم مهر - با توجه به پایان دولت دهم، حکیم مهر فرصتی برای مدیران کل محترم دامپزشکی استانها فراهم نموده تا به بیان دیدگاهها و عملکرد خود بخصوص در دولت دهم بپردازند و گزارشی به مخاطبین خود ارائه نمایند.

دکتر محمدرضا حزبئی مدیرکل دامپزشکی استان تهران نخستین فردی است که خود را پاسخگو دانسته و به سوالات حکیم مهر در اسرع وقت پاسخ گفته است.

در آینده گفتگوهایی با سایر مدیران کل دامپزشکی استانها منتشر خواهد شد.

متن گفت‎وگو با مدیرکل دامپزشکی استان تهران بدین شرح است :

بسمه تعالی

با سلام و احترام و تشکر از وقتی که در اختیار حکیم مهر قرار دادید.

1- لطفاً به اختصار خودتان را معرفی بفرمایید. (متولد چه سالی هستید؟ -چه سالی وارد دانشگاه شدید؟ - در چه مقطعی تحصیل کرده اید؟ - از کدام دانشگاه و چه سالی فارغ التحصیل شده اید؟)

محمد رضا حزبئی متولد سال 1342 و ورودی سال 67 دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران هستم و در سال 73 از دانشگاه فارغ التحصیل شدم.

2- از چه زمانی تاکنون این مسئولیت را به عهده دارید؟ و پیش از این کجا و در چه مسئولیتی مشغول خدمت بودید؟

از ابتدای سال 90 به سمت مدیر کل دامپزشکی استان تهران منصوب شدم قبل از آن به مدت 5/9 سال مدیر کل دامپزشکی خوزستان و 5/4سال مدیر کل دامپزشکی استان گیلان بودم و بیش ازیک سال مسئول امور استان ها و جانشین حوزه ریاست سازمان دامپزشکی را نیز عهده دار بودم.

3- با توجه به تغییر دولت، خواهشمند است چکیده اقدامات مهمی که در زمان مدیریت شما در دولت دهم انجام شده بفرمایید.

از ابتدای سال 90 که مسئولیت این اداره کل را عهده دار شدم مطالبه مردمی و همینطور مطالبه همه دستگاههای بالا دستی، اجرای طرح بسته بندی مرغ بود که برای مدت 9 سال به دلایل مختلف اجرایی نشده بود که به حمد ا... با کمک دست اندرکاران بخش تولید موفق شدیم در مدتی کمتر از 4 ماه با اجرای یک مدیریت موفق به مرحله اجرا در آوریم و هیچگونه مشکلی در سطح بازار بوجود نیامد.

در حال حاضر نیز در حال اجرای نظامنامه های مدیریت کیفیت،آموزش مسئولین فنی و دست اندرکاران و کارگران شاغل در بخش های مختلف تولید،فرآوری،کشتار گاهی،بسته بندی و عرضه هستیم تا انشاءا... سطح بهداشت مواد غذایی را ارتقاء ببخشیم.چرا که آموزش عوامل دست اندر کار همراه با کنترل های مورد نیاز عامل اساسی در بهبود وضعیت بهداشتی مواد غذایی عرضه شده در بازار خواهد بود.

4- به نظر شما بزرگترین چالش در استانی که مسئولیت دامپزشکی آن را بعهده دارید چیست؟ و چه برنامه ای برای رفع آن دارید؟

ما یک دستگاه نظارتی هستیم که می بایستی تمام مواد غذایی تولید شده در مزرعه و فرآوری شده در واحد های واسط مثل کشتار گاهها و نیز بسته بندی و عرضه را کنترل کنیم همینطور در همه جاهایی که مقادیر مصرف مواد خام دامی(شامل گوشت قرمز،گوشت مرغ،ماهی،تخم مرغ،عسل)قابل توجه می باشد مثل رستوران ها،چلوکبابی ها، هتل ها ،کترینگ ها و طباخی ها را کنترل کنیم و در این راستا بزرگترین مشکل ما کمبود نیروی انسانی است که در بسیاری از موارد فعالیت های ما را تحت الشعاع قرار می دهد.

ما سعی داریم با استقرار نظامنامه های مدیریت کیفیت و همینطورHACCP و کنترل واحدها بر اساس این نظامنامه ها از طریق عقد تفاهم نامه با انجمن ها و اتحادیه ها و استفاده وسیع از نیرو های بخش خصوصی تا آنجا که ممکن است این وضعیت را بهبود بخشیم.ولی در هر حال برای سطوح بالای ممیزی، نیروی بیشتری احتیاج داریم که میبایستی توسط دولت آتی انشاءا... به آن توجه شود.

5- به نظر شما چگونه می توان مشکل اشتغال دامپزشکان و سایر رده های دامپزشکی را حل نمود؟

حقیقت امر این است که تعداد فارغ التحصیلان این بخش بسیار بیش از نیاز بازار می باشد در حالی که ارائه خدمات در بخش های دور افتاده برای بخش های خصوصی جذبه اقتصادی نداشته و باید بخش های دولتی ارائه خدمات نمایند. این امر نیز مستلزم افزایش کمی و کیفی نیرو های دولتی و یا افزایش اعتبار کافی برای عقد قرارداد با بخش  های خصوصی است تا بتوان به مناطق دور افتاده خدمات بیشتری ارائه نمود ولی در هر حال تعداد فارغ‎التحصیلان رشته های مختلف دامپزشکی زیادتر از حد نیاز در بخش خدمات است اما اگر عزیزان فارغ التحصیل بتوانند در جنبه های تجاری بخش وارد شوند هنوز فضای کار وجود دارد که عمدتاً توسط نیرو های غیر متخصص پر شده است.

6- آیا با بسته بندی شیر خام موافق هستید؟

شیر خام هم اکنون نیز توسط برخی افراد به صورت سنتی عرضه می شود و هیچگونه ممانعت عملی با آن انجام نمی شود.از طرفی در تمام کشورها اصرار بر مصرف شیر به صورت پاستوریزه و استریلیزه هست که عمدتاً به صورت تبلیغی و ترویجی شهروندان ترغیب به استفاده از شیرهای پاستوریزه و استریلیزه می شوند.لیکن تایید دستگاههای بهداشتی مبنی بر مصرف شیر خام به صورت گسترده آنهم به صورت بسته بندی شده منطقی نیست. بسیاری از کشور ها از نظر میزان آلودگی به بیماری های دامی تقریباً پاک هستند ولی باز هم پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون توصیه می شود .تولید زیاد این ماده حیاتی در کشور و لزوم استفاده از راههای نگهداری و ماندگاری به صورت پاستوریزه و استریلیزه می طلبد که به صورت رسمی نهادهای بهداشتی و تولیدی بر عرضه این فرآورده به صورت ذکر شده اهتمام ورزند و در دراز مدت مصرف شیر خام کاهش بیشتری یابد این امر عامل مهم در جلوگیری از انتقال بیماری هایی مثل بروسلوز و سل و ... می باشد و از نظر اقتصادی نیز فرآوری این ماده دارای ارزش افزوده است.

به نظر می رسد این موضوع قبل از آنکه دلیل بهداشتی داشته باشد بیشتر جنبه اقتصادی داشته که در کشاکش بحث های قیمت شیر بین تولید کننده و کارخانجات و قیمت تمام شده بوجود آمده است برای این موضوع هم در جاهای مختلف دنیا راههای دیگری وجود دارد. مثل ایجاد کارخانجات شیر توسط اتحادیه های دامداران و یا ایجاد واحد های کوچک پاستوریزاسیون در دامداریها ولی در هیچ جای دنیا مصرف شیر خام به صورت آنهم بسته بندی شده به عنوان یک روند تجاری مطرح نمی شود.چه از نظر بهداشتی و چه از نظر اقتصادی عرضه شیر خام(بدون پاستوریزاسیون) با برنامه های ریشه کنی بیماری های مثل سل و بروسلوز منافات دارد و باعث عقیم ماندن این طرح ها می شود.

7- هر آنچه که در نظر دارید و برای بینندگان حکیم مهر مفید می دانید مطرح بفرمایید(بخصوص اگر در سوالات بالا نبود و مایلید درباره آن توضیح دهید.)

همانطور که قبلاً گفتم مشکل اصلی تعداد زیاد فارغ التحصیلان و حضور این عزیزان در بخش خدمات دامپزشکی است. اکثراً وضعیت دامپزشکی را با آزمایشگاههای بهداشت و درمان مقایسه می کنند.

شما میدانید که در بهداشت و درمان آزمایشگاههای دولتی در کنار آزمایشگاههای خصوصی فعالیت میکنند و لذا درخواست برای تعطیلی آزمایشگاههای دولتی منطقی به نظر نمی‎رسد.(ضمناً دامپزشکی متولی صدور پروانه فعالیت آزمایشگاهها می باشد و برای این منظور داشتن دانش فنی برای کنترل فعالیت آنها ضروری است)

مطلب دیگر اینکه آزمایشگاهها به عنوان بخش های پاراکلینکی می بایستی در خدمت بخش های کلینیکی باشند و مورد استفاده قرار گیرند که این همکاری بین دو بخش کلینکی و پارا‎کلینکی که هر دو بخش خصوصی هستند کم هست.

مطلب دیگر اینکه تعرفه های بخش دامپزشکی رشد زیادی ندارد و از طرفی افزایش تعرفه ها از آنجایی که مستقیماً بر بخش تولید می تواند متاثر باشد می بایستی با دقت خاص صورت گیرد.

اما در نگاهی دیگر میتوان دید که وظائف سازمان دامپزشکی به مقادیر زیادی در حد 100% واگذارشده است. مثلاً درمان100%،مایه کوبی قریب به 80%،دارو100% و در بحث های آزمایشگاهی تقریباً 50%کار توسط بخش های خصوصی انجام می گیرد و فقط موضوعات حاکمیتی را آزمایشگاههای دولتی انجام می دهند.

ما 35 آزمایشگاه در سطح استان تهران داریم که از حیث تعداد نمونه های انجام شده دراین آزمایشگاه تقریباً 50% آزمایشگاههای دولتی فعالیت میکنند حال اگر بقیه موارد را از نظر ریالی به آزمایشگاههای موجود تقسیم کنیم نمی تواند حتی به مقدار کم وضعیت آزمایشگاهها را از نظر اقتصادی بهبود بخشد.برای آزمایش های حاکمیتی نمی توان به راحتی تعرفه هارا بالا برد.

با تشکر از پاسخگویی به سوالات حکیم مهر، سخن پایانی شما؟

در حال حاضر با توجه به گسترش بخش خصوصی و لزوم استفاده از همکاری عزیزان و نیز ایجاد یک اشتغال حداکثری ضرورت دارد ساختار دامپزشکی ایران(خصوص و دولتی و حتی آموزشی و تحقیقاتی)مورد یک بررسی علمی و همه جانبه قرار گیرد و با تعین اهداف جدید و تعیین استراتژیها مهندسی جدیدی برای این ساختار در کشور بوجود آورد. نه اینکه هر از چند گاهی بخشی از وظائف دامپزشکی دولتی را حذف و به بخش دیگری واگذار کرد. این بی برنامگی می تواند در نهایت برای همه بخش دامپزشکی وضعیت نامناسبی را فراهم آورد و موجبات نارضایتی بهره برداران و آحاد جامعه و نیز صدمات اقتصادی دیگری شود.