حکیم مهر - سالها موضوع نجاست سگ محل بحث بین صاحبان حیوانات خانگی ، دامپزشکان ، اساتید دانشکدههای دامپزشکی ، فقها و غیره و با سؤالات و ابهامات زیادی همراه بوده است. دی ماه سال 86 بحث مفصلی در این باب از سوی مدیر مسئول حکیممهر در سایت تالارهای گفتگوی اردلان شروع شد و مبنای آن تهیه و توزیع بروشوری بود که از سوی انجمن حمایت از حیوانات و به پشتوانه پایاننامه مورد ادعای رئیس محترم آن انجمن ، جناب آقای دکتر آل داوود (عضو محترم هیأت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران) در نفی نجاست سگ انتشار یافته بود.
قویاً لازم است مخاطبین محترم توجه نمایند که اثبات یا عدم اثبات نجاست سگ ارتباطی با نگهداری آن ندارد و این دو موضوع را باید جداگانه بررسی نمود و رسیدگی بهداشتی و کاستن از آلام این حیوان و یا محبت به آن هم منافاتی با موضوع نجاست سگ (در صورت اعتقاد) ندارد!
اینک در آغاز سومین سال فعالیت نشریه حکیم مهر و در سالروز فعالیت این نشریه و آن مناظره و به دلیل مشاهده برخی مباحث در این زمینه در پایگاههای مختلف اطلاع رسانی و گفتگو که اخیراً ابهاماتی ایجاد کرده است ، گزیده مباحث مطرح شده در سایت اردلان بازخوانی و به مخاطبین ارجمند تقدیم می گردد. به امید آنکه در افزایش آگاهی جامعه مؤثر باشد و سبب تحریک انجام تحقیقات بهتر در این زمینه از سوی کارشناسان علم و دین گردد.
لازم به ذکر است آنچه در پی می آید به ترتیب شروع مناظره و با استناد به نام کاربری افرادی است که در این بحث شرکت کرده بودند.
ضمناً نشریه حکیم مهر آمادگی دارد یادداشتها و دیدگاههای اساتید ، کارشناسان و مخاطبین محترم را در این خصوص دریافت و جهت تضارب آراء و تنویر افکار عمومی منتشر نماید.
-----------------------------------------
دکتر محمد لطفیزاده :
چندی است مسائلی در بعضی محافل علمی و غیرعلمی پیرامون سگ و نجاست آن مطرح شده است. اینجانب ضمن مطالعه بروشوری که توسط انجمن حمایت از حیوانات به ریاست جناب آقای دکتر سید جاوید آل داوود تهیه و منتشر شده است و دیگر منابع و سوال از برخی عالمان دینی نتیجه مطالعه مقدماتی را به این شرح تقدیم میدارم. ضمناْ مصرانه خواستار مشارکت همه دوستان در این زمینه هستم تا به یک نتیجه منطقی و با استدلال در مورد این موضوع برسیم. ضمناْ لازم است اشاره کنم که نجاست سگ یک مسئله است و نگهداری آن در منزل یک مسئله دیگر و کاملاْ مجزا و نباید این دو را با هم مخلوط نمود!!!
صمیمانه منتظر ارائه نظرات اساتید و همکاران و دانشجویان و کلیه علاقه مندان این موضوع هستم.
۱ - در خصوص بروشور تهیه شده توسط انجمن حمایت از حیوانات ، ضمن احترام به این انجمن و تشکر و تقدیر از زحمات و حسن نیت استاد ارجمندم جناب آقای دکتر آل داوود، متاسفانه باید بگویم که مطالب با هم خلط شده و موضوع نجاست سگ و نگهداری آن در منزل که باید بطور مجزا بررسی شود بهم ربط داده شده‌اند که قیاس مع‌الفارق است. ضمن آنکه در هر یک از موضوعات نیز متأسفانه استدلالهای مورد اشاره ضعیف و بعضاً بدون ارتباط با موضوع اصلی است.
۲ - در خصوص نجاست سگ از دفتر آیت الله خامنه ای و آیت الله مکارم شیرازی استفتاء شده که نتیجه آن به این شرح است :
سوالات مطرح شده شامل این دو مورد بود : ۱ - آیا سگ نجس است؟ ۲ - نگهداری آن در منزل اشکال شرعی دارد؟
پاسخ دفتر آیت الله خامنه‌ای : ۱ - نجس است. ۲ - فی نفسه اشکال ندارد.
پاسخ دفتر آیت الله مکارم شیرازی : ۱ - نجس است. ۲ - اگر سگ نگهبان باشد اشکال ندارد.
۳ - از دفتر حجت الاسلام حسین انصاریان هم در مورد احادیث وارده در زمینه نجاست سگ سوال شده که پاسخ آن دفتر عیناْ به این شرح است :
اولاً نجاست سگ مورد اتفاق و اجماع همه مسلمین از هر فرقه و مذهبی میباشد و همین اجماع و اتفاق کلی بر نجاست سگ بزرگترین دلیل فقهی و علمی مسئله میباشد، زیرا همانطور که در فقه اسلامی بحث شده است چنین اجماعات و اتفاقاتی هرگز نمی تواند برخواسته از یک تبانی ظاهری باشد. بلکه ریشه در سنت رسول خدا و امامان معصوم ما دارد.
ثانیا: قرآن کریم به صراحت کامل امر بسیاری از احکام شرعی و مسایل دینی را به رسول خودش محول فرموده و در دهها آیه قرآن بصراحت کامل فرموده است از خدا و رسولخدا اطاعت کنید و در سوره حشر آیه 9 بصراحت می‌فرماید: « وَما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا» بنابر این احادیث و روایات شریفه پیامبر خدا و جانشینان به حق آنحضرت نیز دومین مستند ما در بیان احکام شرعی خواهد بود.
ثالثا: احادیث و روایاتی که از پیامبر و دیگر امامان معصوم ما پیرامون نجاست سگ و دوری جستن از آن به ما رسیده است بقدری زیاد است که هرگز نمی توان در اعتبار و قطعیت آنها اشکال کرد و با وجود چنین ادله قاطعی برای هیچ مسلمان و مومنی جای هیچ شک و شبهه ای باقی نخواهد گذاشت و اینک به چند حدیث معتبر اشاره و بسنده می کنیم.
1. ان الکلب رجس نجی؛ همانا سگ پلید و نجس است.
2. ان الله لم یخلق خلقا انجس من الکلب؛ همانا خداوند نیافرید خلقی را که نجس تر از سگ باشد.
3. ان اصاب ثوبک من الکلب رطوبه فاغسله؛ هرگاه رطوبتی از سگ به لباس شما برخورد کرد پس حتما آنرا بشوئید.
4. سالته عن الکلب یشرب من الماء قال: اغسل الاناء؛ از امام معصوم (ع) سوال کردم اگر سگی از ظرفی آب بیاشامد وظیفه چیست؟ آنحضرت فرمود: لازم است ظرف را بشوئید و البته احادیث و روایات معتبره که فقها عظام بر طبق آنها فتوا به نجاست سگ داده اند بیش از اینها است که حضرتعالی می توانید به کتاب وسایل الشیعه باب 1 نجاسات مراجعه فرمائید.
----------------------------------
دکتر سید جاوید آل داوود :
برادر ارجمند جناب آقای دکتر لطفی زاده
از توجه و لطف شما ممنونم. لازم است قبل از هر چیز بگویم این بروشوری که فرمودید خلاصه یک پایان نامه بوده که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد به راهنمایی بنده و مشاورت نماینده محترم ولی فقیه در این استان انجام شده و با نمره 20 دفاع گردیده است.
این بروشور (خلاصه) که از نام آن معلوم است تمامی مطالب در آن نیست چون به صورت خلاصه آمده است به همت انجمن حمایت از حیوانات ایران منتشر شد تا راهگشایی باشد برای باب احکام اسلامی. در اینجا من پاسخی که به یک وب سایت تحت عنوان گفتمان قرآن داده ام برایتان کپی می کنم تا شاید دوستان به اصل موضوع توجه کنند.
لازم است به این نکته اشاره کنم که استفتائات تمام مراجع حاضر در پایان نامه آمده و البته استناد ما به گفته این مراجع محترم نبوده است زیرا هیچکدام منبع اسلامی معتبری برای اشاره به موضوع سگ ارایه نکردند.
البته این متن خطاب به سوالات تخصصی سایت مذکور در مورد این بحث است و ممکن است بعضی مطالب به سوالات شما مربوط نباشد.
با تشکر
اینجانب به عنوان استاد راهنمای مطالعه مذکور در مورد نجاست سگ که به مشاورت نماینده ولی فقیه در یکی از شهرستان ها و یکی از اساتید متخصص بهداشت مواد غذایی دانشگاه آزاد انجام شده است نکاتی را توضیح می‌دهم. این مطالعه در نوع خود کم سابقه است و یکی از آرزوهای امام خمینی (ره) را برای نزدیکی حوزه و دانشگاه تحقق بخشیده است. البته موضوع در باب علوم جدید و قدیم هر دو سیر می کند و لازم بود از هر دو گروه عالم برای این تحقیق استفاده شود.
در ضمن در باب این رساله دو بار از تمامی مراجع تقلید استفتا شده که استفتائات موجود است و هیچکدام به روایات مطرح شده در این سایت اشاره نکردند که علت یا عدم اطلاع آنها بوده (که غیر ممکن است) و یا غیر معتبر بودن این احادیث بوده است که در زیر توضیح خواهم داد.
با توجه به مطالبی که در وب سایت شما (منظور سایت کانون گفتمان قرآن است) دیدم و اشاراتی که در برخی نشریات آمده بود لازم دانستم برای خوانندگان شما نکاتی را توضیح دهم. امید است که رعایت انصاف و زمینه کار برای هر انتقادی رعایت و فراهم شود.
بدیهی است منبع اصلی ما قرآن است و ما معتقدیم که قرآن آخرین پیام الهی به انسان است و دستورات آن به شکلی تنظیم شده که برای انسان تا پایان جهان قابل استناد باشد. بنابر این فرض حضرتعالی مبنی بر این که ممکن است مطلبی در قرآن ذکر نشده باشد از دیدگاه اسلامی نوعی شرک به حساب می آید. این مطلب به این معناست که اگر کسی نتواند مطلبی را در قرآن بیابد دلیل این نیست که چیزی ذکر نشده باشد.
بر خلاف ادعای شما در قرآن در سه سوره از سگ نام برده شده که در خلاصه رساله ای که به دست شما رسیده نیز آمده است. سوره کهف که از مشهور ترین سوره ها در مورد سگ است به روشنی سگ را تنها حیوان همدم و همراه مردان خدا دانسته است. آیا خدا نمی توانست مثلا یکی از گوسفندان آن چوپان را همراه خداپرستان کند؟ آیا ذکر نام سگ در این باب تصادفی بوده و یا خدا به نجس بودن سگ آگاه نبوده که آن را در کنار خداپرستان ننشاند و همچون آنان بر او معجزه خود را به جهت زنده ماندن در سالیان دراز مذکور اعمال نکند؟ این ها نکاتی است که خداوند بی حکمت در قرآن نیاورده و خواننده اگر تخصص لازم را داشته باشد حتما از این نکته درس می گیرد.
اما در مورد سوره ای که شما نیز نام سگ را در آن دیده بودید و آن در مورد احکام شکار است نیز دوباره خداوند خواسته است که به پاک بودن بزاق سگ و تماس آن حتی با ماده غذایی انسان تاکید کند. آیا خداوند نمی توانست حیوان دیگری مثل پرندگان شکاری که در آن زمان برای شکار استفاده می شد را مثال بزند؟ خداوند چه اصراری داشته که اینجا سگ را مطرح کند و پاک و جایز بودن شکاری که سگ به آن دهن زده را تاکید کند؟ در اینجا تنها عنوان شده که اگر سگ از آن خورده بود شما نخورید. علت این امر هم به لطف و مهربانی خداوند بازمی گردد. یعنی سگی که تا این حد گرسنه بوده که شکار را خورده نباید از خوردن باقی غذا او را منع کنید و از دهان سگ لقمه را بگیرید.
اگر قرآن را قانون اسلام در نظر بگیریم، روایات پیامبر مانند آیین نامه های اجرایی قانون است. یعنی هیچگاه پیامبر روایتی ندارد که بر خلاف متن قرآن یا بدعت جدیدی در اسلام باشد. پیامبر در روایات خود نکات قرآن را تفسیر و برای مردمی که توان درک مطالب قرآن را نداشتند با زبان ساده بیان می کند. همچنین اعمال و کردار ایشان نیز که در روایات آمده همگی آیینه ای از قرآن است سراسر معنی و نکته.
پیامبر اکرم در صدها روایتی که از ایشان نقل گردیده است هیچگاه به نجس بودن سگ اشاره نداشتند و این دلیلی بر فقدان وجود چنین دستوری در اسلام است. حتی بر خلاف ادعای برخی غیر حرفه ای، پیامبر در روایت صحیحه ای که سعدی نیز آن را به نظم در آورده از بخشش گناه یک انسان گناهکار در عوض آب دادن به یک سگ تشنه خبر داده است. این کلام نشان می دهد که نظر لطف خداوند برای آب و غذا دادن به حیوانات به خصوص سگ بسیار قوی و مشخص بوده و اگر سگ حیوان نجسی بود لااقل پیامبر در این روایت اشاره به آن می کرد.
از آنجا که هر قانون آیین نامه اجرایی و هر آیین نامه اجرایی یک یا چند دستور العمل برای توضیح جزئیات باید داشته باشد. در واقع می توان روایات ائمه را به این دستورات تشبیه کرد که علی القاعده نباید مغایرت با متن قرآن داشته یا بدعت در دین باشد.
با بررسی روایات ائمه می بینیم که روایات زیادی در مورد سگ وجود ندارد. در روایتی منسوب به حضرت علی (ع) ده صفت سگ با عابدان و زاهدان مقایسه شده و امام فرمودند که اگر کسی این ده صفت را داشته باشد از زاهدان و عابدان است.
جناب اقای دکتر لطفی زاده باتشکر از دقت نظر شما در پاسخگویی که به حق هر فرد واقع بینی را مجاب مینمود خواهشمندم بازهم در مورد نجاست سگ اطلاعات خود را بیشتر در اختیار ما خوانندگان سایتتان قرار دهید. در سایت مورد نظر آقای کدخدایی فرمودند که منشا خلقت سگ شیطانی است!!!!!!!!! باید افراد ذی نفع مثل دامپزشکان محترم شدیداروی این قضیه کار کنند و سگ را پاک کنند جدی می گویم.به حکم غرب گرایی نباید از فواید این حیوان محروم شد.به فتوای علما احترام می گذارم و چرا به پیشرفت علم و رفع الودگی احترام نمی گذاریم. » سلام دوستان عزیز با خواندن این مقاله ، می توانید جواب سوالاتتان را در مورد «مساله نجاست سگ» دریافت كنید این مقاله در سایت آیت الله مكارم شیرازی ، در بخش مقالات می باشد. با سلام باسلام و درود خالق جهان هستی پروردگار بخشنده و مهربان است که خالق تمامی مخلوقات روی زمین نیز است چطور موجودی با اون همه محاسن نیک به نام سگ خلق کند و نجس باشد زمانی که معجزه کهف رخ می دهد شامل سگ هم میشود شما فرمودید چون نگهبان بوده و در غار بود این معجزه شامل سگ شده مگه نه این است که خداوند اراده بفرمایند می توانستن اون موجود از نظر شما نجس داخل غار نشود در یکی از دستورها مدفوع و ادرار نجس است ولی خشک ان نه شما حاضرید به مدفوع خشک دست بزنید و چون نجس نیست دستان خود را نشویید من درک نمیکنم کلمه نجس برای چه بکار میرود اگر برای پاکیزگی و دور بودن از الودگی میباشد سگهای خانگی همه واکسن زده و قرص ضد انگل خود را خورده اند دیگر نباید الوده باشند اگر معنی دیگری میدهند به ما بگویید پس هنوز دلیل قانع کننده ای برای نجس بودن سگ ها نیست لطفا کلمه نجس را معنی و توضیح دهید بیننده محترم / با سلام و تشکر از بازدید و اظهار نظر شما - قبلاً در حکیم مهر به تناوب در مطالب مختلف به سوالات شما پاسخ داده شده است. با این حال به منظور احترام به سرکار عالی مجدداً خلاصه ای تقدیم می گردد. ضمناً در صورت تمایل می توانید به نشانی زیر هم مراجعه و مطالبی مرتبط را مطالعه نمایید : با سلام و احترام / بیننده محترم با عنوان ناشناس از بازدید و اظهار نظر شما متشکرم. در مورد عرب زمان جاهلیت قرآن نازل شده و فقط بحث نجاست خون به آن قوم ابلاغ نشده و حتی نحوه آفرینش انسان و پیچیدگی های آن هم بیان شده است. لذا این تصور که این حرف مربوط به آن دوران است و نه الآن که علم پیشرفت کرده اشتباه است. بد نیست عرض کنم که اتفاقاً علم امروزی ذره ناچیزی از دریای بیکران علم است و ان شاء الله با ظهور حضرت حجت علیه السلام علم ها مضاعف می شود و تازه بشر به علم واقعی و پرمغز دست می یابد. ضمن آنکه نجاست یک چیز مربوط به خوردن و نخوردن آن لزوماً نیست. نجاست یک حکم فقهی برای دوری است که البته شامل احکام خوردن هم می شود. لذا اینکه استدلال کنید ما می دانیم چرا نباید خون خورد (که البته هنوز هم به طور کامل چنین مسئله ای روشن نیست) کفایت نمی کند و باید به مسئله دوری از نجاسات و لزوم طهارت برای انجام واجبات الهی و فرائض نظیر نماز هم توجه نمود. اینکه نجاست سگ را به عدم شستشو یا بیماری هاری ربط داده اید از اساس اشتباه است. به هیچ وجه در هیچ سندی نجاست سگ به این بیماری و یا عدم امکان شستشو ربط داده نشده و اگر اینطور باشد باید روباه و امثالهم هم نجس می بودند و همه حیواناتی هم که با انسان در آن زمان زندگی می کردند به دلیل عدم امکان شستشو یا بیماریها نجس می بودند که اینطور نیست. وقتی بدانیم که نجاست لزوماً به بیماری و آلودگی ظاهر ربط ندارد و به احادیث معتبر هم که رجوع می کنیم ببینیم که بحث فراتر از این موضوع است آنوقت متوجه می شویم که دارو و واکسن راه برطرف کردن نجاست نیست. دکتر محمد لطفی زاده / مدیرمسئول حکیم مهر کسی که خوابیده رو میشه بیدار کرد ولی کسی که خودشو به خواب زده نمیشه بیدار کرد.چرا بحث بی فایده می کنید. جناب آقای لطفی زاده سلام احسنت به دکتر لطفی. جوابیه شما کاملا علمی و منطقی بود. و هر کس اندک تفحصی در کلام داشته باشد این را در میابد. خدا شما را حفظ کند. 
دوستان عزیز همانطور که برخی از دوستان فرمودند نجاست با تمیز بودن و یا عدم بیماری فرق دارد. نجاست یک حکم فقهی هست. یک مسلمان باید در احکام شرعی خود تابع مرجع تقلید خود باشد. نجاست سگ همچون نجاست خون هست. درست. قبول. و باید دید آیا به صرف اینکه خون نجس هست اسلام فرموده از مزایای خون هم خود را بی بهره سازیم. هرگز.... دین اسلام برترین دین هاست. ما مسلمان ها باید تحت تاثیر مبلغان ضد دین اسلام و یا در مقابل آنها مدافعان بد اسلام واقع نشویم. این بحث ها بیشتر ریشه اسلام و مسلمانی رو هدف قرار داده است. دوستان عزیز سگ حیوانی بسیار ارزشمند هست و بر فرض اینکه نجس هم باشد نجاست ان چیزی از ارزشهایش نخواهد کاست . همانند خون که به موقع بسیار حیاتی و باعث نجات جان انسان می شود. عزیزان راه درست این است که در عین اینکه به حکم اسلام احترام می گذاریم بعد دیگر اسلام و سفارشات این دین را هم باید مد نظر قرار دهیم. اثر وضعی نجاست سگ و لزوم دوری از آن تنها در نماز می باشد. مطابق حکم اسلام مکان و لباس نمازگزار باید پاک باشد. خب قبول. سگ هم نجس است اینم قبول. ولی 1- نگهداشتن سگ اصلا ایرادی ندارد و تنها شیی نجسی هست که در سه مورد خرید و فروش آن حرام نیست. الف- سگ نگهبان ب- سگ گله ج- سگ شکاری 2- تماس با سگ اصلا و ابدا نهی نشده است و همانطور که یک انسان پاکیزه حتی بعد از تماس با گاو و گوسفند حلال گوشت نیز موقعی که میخواهد سر سفره بنشیند یا حتی وارد خانه شود معمولا دست های خود را می شوید و احیانا لباس های خود را که آلوده به فضولات این حیوانات شده باشند عوض کرده و پاک می کند در مورد سگ هم اگر انسان این رعایت را بنماید نیکو هست. و مورد تایید عقلا می باشد. تنها در یک مورد آنهم سر نماز هست که دستور اسلام این هست که اگر دست یا لباس مرطوب شما به سگ برخورد داشته لباس و دست خود را بشورید. این نیز احتمالا و عقلا شرطی برای پاکیزگی فوق العاده برای حضور در پیشگاه خدا هست و یک فرد مسلمان و معتقد برای حضور در پیشگاه معبود خود حتما این شرط را زیاد سنگین نخواهد دانست. اگر مقایسه کنیم نجاست سگ شاید از نجاست اجزای ما انسانها کمتر هست آنجا که شستن دست مرطوب برخورد کرده با سگ فقط یک بار لازم هست ولی اگر رطوبت ادرار انسان به دست بخورد بر طبق فتوای اسلام باید دو بار آن را شست. در پایان بعرض دوستان می رساند من خود بشخصه بسیار به این حیوان علاقمند هستم و از طرف دیگر بسیار به مقدسات و دین خودم نیز پایبند هستم. منافاتی نیست در جمع کردن بین این دو. وقتی خودم یا بچه ام برای غذا دادن یا حتی بازی کردن با این حیوانات رفته باشیم بعد از اتمام کار دست خود را اگر رطوبت داشته و یا لباس خود را اگر آب دهان سگ به آن خورده باشد می شوییم البته آنهم در صورتی که بخواهیم با این دست غذا بخوریم یا با ان لباس نماز بخوانیم. اسلام دین آسانی هست و بخاطر سختگیری و سخت نشان دادن برخی متعصبین مسلمان نما و یا برخی افراد ضد دین اسلام نباید به کل دین اسلام بدبین شویم. عذر میخواهم اگر طولانی شد. 
